Ένας ακόμη εθνικός διάλογος για την παιδεία θα ξεκινήσει ερήμην των νέων και της Εκκλησίας. Επιτροπή σοφών θα διατυπώσει πορίσματα,αφού συζητήσει με όρους που ουσιαστικά παραμένουν άγνωστοι. Στόχος η μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος, ώστε οι νέοι να έχουν λιγότερο άγχος, να εισέρχονται στις περισσότερες ανώτατες σχολές χωρίς ιδιαίτερη αξιολόγηση και μόνο στις περιζήτητες να χρειάζεται να δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους. Αν αυτό δεν ονομάζεται εκπαίδευση πολλών ταχυτήτων, τότε τι είναι;
Ο διάλογος διεξάγεται χωρίς την συμμετοχή των νέων ανθρώπων. Η κοινωνία μας διακατέχεται από έναν καμουφλαρισμένο πατερναλισμό. Από την μία αμνηστεύει τους νέους για οποιαδήποτε κίνηση που δεν συνάδει αξιακά με την πρόοδο, όπως είναι οι καταλήψεις, οι βανδαλισμοί, η αδιαφορία για την πνευματική καλλιέργεια, και από την άλλη δικαιολογεί την όποια απο- πολιτικοποίησή τους διότι θεωρεί πως έχουν δίκιο να μην εμπιστεύονται το πολιτικό σύστημα. Έτσι ή δεν τους παίρνει στα σοβαρά ή τους θεωρεί αρκετά αποστασιοποιημένους για να έχουν άποψη που πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν.
Όμως οι κατεξοχήν ενδιαφερόμενοι για την παιδεία και το εκπαιδευτικό σύστημα είναι οι νέοι, οι οποίοι σπουδάζουν εντός του. Θα μπορούσε να προβλεφθεί η στοιχειώδης έστω συμμετοχή τους σε έναν διάλογο, ακόμη κι αν διεξάγεται με προειλημμένες αποφάσεις. Οι νέοι καλούνται να διατυπώσουν τα δικά τους θέλω, ακόμη κι αν αυτά είναι διαμορφωμένα σε εξάρτηση από το κοινωνικό πρότυπο. Να ενθαρρυνθούν, τουλάχιστον οι μεγαλύτεροι, μαθητές Λυκείου και φοιτητές, να καταθέσουν απόψεις και οραματισμούς για το τι είδους παιδεία θέλουν. Και πριν οι ειδικοί να αποφασίσουν ποιες μεταρρυθμίσεις θα γίνουν, να αισθάνονται ότι αυτές θα μιλήσουν στις καρδιές των νέων.
Δεν είναι τυχαία η απόσταση της πολιτικής από τη νεολαία. Φταίει ο σύγχρονος τρόπος ζωής, αλλά όχι μόνο. Είναι η αμηχανία των μεγάλων να μιλήσουν μία γλώσσα που να συγκινεί τις καρδιές των νεώτερων, και όχι που να αντιγράφει εύκολα μοτίβα. Στερεότυπα που εξυπηρετούν, αλλά δεν ενθαρρύνουν σε ουσιαστική συμμετοχή των νέων στην παραγωγή πολιτικής με στόχο όραμα για μία διαφορετική κοινωνία, στην οποία οι ίδιοι κυρίως θα ζήσουν.
Δεν είναι τυχαίο ακόμη ότι ο διάλογος θα διεξαχθεί ερήμην και της Εκκλησίας ή, στην καλύτερη περίπτωση, θα ερωτηθεί για το μάθημα των Θρησκευτικών. Μόνο που εδώ μερίδιο ευθύνης έχει και η ίδια. Όχι γιατί δεν απαιτεί την συμμετοχή της, αλλά γιατί δεν αφήνει να διαφανεί η πρόταση παιδείας την οποία βιώνει στην καθημερινότητά της. Η πολιτεία, ακολουθώντας πιστά τις ιδέες της νεωτερικότητας, θεωρεί ότι η Εκκλησία υπάρχει είτε ως φύλακας παραδόσεων, είτε ως φύλακας ηθικής και, πάντως, ως φορέας του παρελθόντος στην εποχή μας. Γι’ αυτό και δεν χρειάζεται την πρότασή της στον όποιο διάλογο.
Μήπως ήρθε η ώρα η Εκκλησία να ξαναπιάσει το νήμα και να διαλεχθεί απ’ ευθείας με τους νέους; Οι δύο μεγάλοι απόντες από τις αποφάσεις για μεταρρυθμίσεις στην παιδεία να συζητήσουν αληθινά για το τι θέλουν οι νέοι και τι μπορεί να τους προσφέρει η Εκκλησία; Κι αν ακόμη αυτό δεν έχει αντίκρισμα στο εκπαιδευτικό σύστημα, σίγουρα έχει να κάνει με την παιδεία που δίνει νόημα στη ζωή.
Θα γίνει το βήμα;
Γράφτηκε για την εφημερίδα " Ορθόδοξη Αλήθεια"
φύλλο 16 Δεκεμβρίου 2015
