Τα Χριστούγεννα είναι πάντοτε η γιορτή της ελπίδας. Δύση και Ανατολή βλέπουν στο σπήλαιο της Βηθλεέμ την ευκαιρία για όλο τον κόσμο να ξαναγυρίσει στα χρόνια της παιδικότητας, να αφήσει κατά μέρος το άγχος, τις έγνοιες της ζωής και να μοιραστεί καλοσύνη, χαρά, δώρα, να θυμηθεί τα έθιμα και τις παραδόσεις, να νιώσει ότι η γιορτή είναι στάση στο ταξίδι της ζωής.
Όσο όμως κι αν θέλει ο άνθρωπος να ξεχάσει τον αληθινό του χρόνο και να γυρίσει στο παρελθόν του, να κάνει την ανάμνηση ζωή του, δεν μπορεί. Είναι η κρίση της εποχής και του κόσμου, που τον αναγκάζει να έχει στο πίσω μέρος του μυαλού του την αγωνία: ο χρόνος του μέλλοντός μου πώς θα είναι; Μπορεί να ανταλλάξει δώρα, να τραγουδήσει κάλαντα, να βγει βόλτα, να μοιραστεί στιγμές με πρόσωπα που αγαπά, αλλά στην καρδιά και στο νου του θα θριαμβεύει ο λογισμός: «τι μέλλει γενέσθαι;». Πώς θα μπορέσουμε να ξεφύγουμε από τις δαγκάνες ενός συστήματος το οποίο μας έμαθε ότι ζωή είναι η κατανάλωση, ζωή είναι να μπορείς να αλλάξεις αυτό που χάλασε ή είναι περιττό, ζωή είναι να ταξιδέψεις με εορτοδάνειο, ζωή είναι να κάνεις και καμιά φιλανθρωπία, έτσι για να μην ξεχνιόμαστε, ζωή είναι να κάνεις καινούριες γνωριμίες για να περάσεις καλά. Και τώρα, που αυτά δεν υποστηρίζονται από το σύστημα, αλλά θα πρέπει να συμβιβαστούμε με λιγότερα υλικά αγαθά, με ανεργία, με κατάθλιψη, με κλείσιμο στον εαυτό μας, πώς θα κάνουμε Χριστούγεννα;
Διαβάζαμε στα διηγήματα του Παπαδιαμάντη για πρόσωπα που ζούσαν σε συνθήκες έσχατης φτώχειας, σταχομαζώχτρες που δεν είχαν να πάρουν στα παιδιά τους ούτε ένα ζευγάρι παπούτσια, και νομίζαμε ότι αυτές οι διηγήσεις ήταν πολύ μακριά από μας. Και να που η αλαζονεία της εποχής μας, η αίσθηση ότι μπορούμε να τα έχουμε όλα, καταρρέει και οι συνθήκες ζωής που περιγράφει ο μεγάλος μας λογοτέχνης θα φαντάζουν καθημερινότητα και πάλι.
Υπάρχει άραγε ελπίδα;
Ελπίδα να ξαναγυρίσουμε στον ψεύτικο χρόνο και τρόπο στον οποίο ζούσαμε φαίνεται δύσκολο να υπάρξει. Ελπίδα όμως να ξαναβρούμε το αληθινό νόημα της ζωής υπάρχει και γεννιέται μέσα από την ίδια τη γιορτή.
Η ελπίδα είναι ο Χριστός μας. Είναι η συνάντηση μας με το Θεό που έγινε άνθρωπος για να ανεβάσει τον άνθρωπο στο Θεό. Να δείξει στον καθένα μας ότι ο Θεός δεν βρίσκεται ψηλά, αγνοώντας τα πάθια και τους καημούς του κόσμου, αλλά γίνεται ο ίδιος άνθρωπος για να ζήσει στη σάρκα και την ψυχή του το πάθος του σταυρού και του θανάτου, της εγκατάλειψης και της μοναξιάς, της πορείας ως σημείου αντιλεγόμενου. Ο Θεός γίνεται πρόσφυγας στον κόσμο, γιατί οι άνθρωποι δεν τον δέχονται. Τον πολεμούν οι βασιλιάδες, οι αυτοκράτορες, οι γραμματείς και φαρισαίοι του κόσμου, αλλά κι εκείνοι οι άνθρωποι που δεν είχαν χώρο στο πανδοχείο τους για να δείξουν ανθρωπιά. Ο Θεός μοιράζεται με την φύση που ο Ίδιος δημιούργησε τη ζεστασιά του άχυρου, την ανάσα των ζώων, την συντροφιά των αστεριών, αλλά και το τραγούδι των Αγγέλων και των ανθρώπων. Ο Θεός δεν ξεχνά τον άνθρωπο, κι ας τον ξεχνά εκείνος.
Η ελπίδα μας στον κόσμο της κρίσης είναι ο Χριστός. Δεν είναι τα αγαθά που δίνουν νόημα στη ζωή, αλλά η αγάπη για το Θεό και τον άνθρωπο, που σε κάνει να μοιράζεσαι τα πολλά ή λίγα που έχεις. Η αγάπη που σε κάνει να θέλεις να συναντηθείς με το Θεό στη λατρεία της Εκκλησίας, στη λειτουργία των Χριστουγέννων, αλλά και στην προσευχή, στην ανθρωπιά, στην έγνοια ότι δεν μπορείς να ευτυχείς μόνος σου, αλλά μπορείς να δώσεις και υλικά και πνευματικά για να γίνει κι ο άλλος λιγότερο δυστυχής. Να θυμηθείς ότι ο Χριστός δεν ήρθε μόνο για όσους ανήκουν στην ίδια κοινότητα με σένα, αλλά για όλους που είναι εικόνες Θεού. Για να μπορείς να μοιραστείς τη λύπη τους και να την κάνεις μισή και να τους συναντήσει στη χαρά τους για να γίνει διπλή.
Η ελπίδα στην κρίση είναι ο Χριστός. Είναι η Εκκλησία στην οποία ο Χριστός γεννιέται. Η ζωή της Ενορίας, το ήθος της κοινότητας, η συνάντηση της κατήχησης, η συζήτηση με τους ιερείς-πατέρες, ο ύμνος των Αγγέλων που γίνεται φωνή και των ανθρώπων. Και μέσα στην Εκκλησία γινόμαστε ένα με τους Μάγους και τους ποιμένες, ένα με τον ουρανό και τη γη, ένα με την Παναγία μας που προσέφερε την ύπαρξή της για να λάβει υπόσταση ο Θεός, ένα με την αιωνιότητα που γίνεται παρόν.
Η ελπίδα στην κρίση είναι ο Χριστός. Δεν χρειάζεται να γίνεις παιδί για μια μέρα, ξυπνώντας τις αναμνήσεις σου και γυρνώντας στο παρελθόν σου. Γίνεσαι παιδί στην κακία και αυτό γίνεται ένα διαρκές παρόν, που σε μεταμορφώνει. Αρκεί να εμπιστευθείς το Χριστό και τους Αγίους. Αρκεί να ξαναβρείς τις αξίες που ο κόσμος μισεί και θέλει να γκρεμίσει. Αρκεί να επιλέξεις την «κένωση», το άδειασμα από τα μικρότερα ή μεγαλύτερα πάθη σου και την πληρότητα που δίνει η σχέση με Εκείνον που σε σώζει προσωπικά.
Αν αλλάξουμε μέσα μας, τότε καμία κρίση δεν θα μπορέσει να μας στερήσει το νόημα της ζωής που είναι ο Χριστός. Αυτός που γεννιέται και πάλι. Ας γεννηθεί μαζί Του και η ελπίδα, όχι ως ευχή, αλλά ως ξεκίνημα μετάνοιας, ελευθερίας και αγάπης στη ζωή μας και στη ζωή του κόσμου!
π. Θεμιστοκλής
