Στις αλλεπάλληλες απειλές και τα μαρτύρια τα οποία οι Άγιοι Ιάσων και Σωσίπατρος και η Αγία Κερκύρα δέχθηκαν από τον βασιλιά Κερκυλίνο, αλλά και όλους τους άλλους ηγεμόνες, αντέτασσαν τη φράση: «Κάμε ό,τι θέλεις με το σώμα μας, αλλά την ψυχή μας δεν μπορείς να την αγγίξεις, διότι ανήκει στο Θεό». Και οι Άγιοι υπέστησαν τα πάνδεινα μαρτύρια, αλλά όχι μόνο άντεξαν τον πόλεμο και το μίσος της εξουσίας, αλλά έκαναν πολλούς χριστιανούς και μάρτυρες. Σ’ αυτούς οφείλεται η πίστη μας εδώ στο νησί μας, μία πίστη που παραμένει ζωντανή μέχρι και σήμερα και θα παραμένει. Τους τιμούμε, τα λείψανά τους, χτίσαμε ναό, τους παρακαλούμε να μας φυλάνε στη ζωή μας και να μεσιτεύουν στο Χριστό για μας.
«Κάμε ό,τι θέλεις με το σώμα μας». Τι σημαίνει αυτή η φράση; Ποιο ήθος μαρτυρεί;
Ο άνθρωπος είναι δισυπόστατος. Αποτελείται από το σώμα και την ψυχή. Το σώμα στην πνευματική μας παράδοση αποκαλείται «σάρκα» και «ναός του Αγίου Πνεύματος». Σάρκα είναι το σώμα το οποίο ζει μακριά από τον Θεό, χωρίς να τηρεί τις εντολές Του. Είναι το σώμα το οποίο ακολουθεί το κοσμικό φρόνημα. Είναι αυτό που θεοποιεί τις ανάγκες και τις επιθυμίες του. Πεινά το σώμα. Ο σαρκικός άνθρωπος καθιστά την πείνα και τον κορεσμό της θεό. Ζει για να τρώει. Διαφημίζει τα φαγητά. Μεριμνά μόνο γι’ αυτά. Υπάρχει για να τρώει καλά. Το σώμα επιθυμεί. Ο σαρκικός άνθρωπος καθιστά την σωματική επιθυμία θεό του. Αναζητά την χωρίς όριο ηδονή. Προσανατολίζει τις αισθήσεις του στην ικανοποίησή της. Ορά και ερά ό,τι δεν του ανήκει. Αρνείται να λειτουργήσει στην προοπτική της αγάπης και της ελευθερίας και της ευθύνης και λειτουργεί στην προοπτική της ικανοποίησης της σάρκας. Το σώμα έχει φθορά από το χρόνο. Ο σαρκικός άνθρωπος επιλέγει το «φάγωμεν, πίωμεν, αύριο γαρ αποθνήσκωμεν», διότι νιώθει πως αυτή η ζωή είναι η μόνη που γνωρίζει και που του ανήκει. Και επειδή αυτή η ζωή νικιέται από το χρόνο, ο σαρκικός άνθρωπος επιλέγει να περιοριστεί στο εφήμερο.
Όταν όμως το σώμα γίνεται ναός του Αγίου Πνεύματος, ο άνθρωπος γίνεται και αυτός πνευματικός. Το σώμα ζει αναγνωρίζοντας την προτεραιότητα και τα δικαιώματα του Θεού. Δεν θεοποιεί τις ανάγκες του, αλλά τις ικανοποιεί τόσο, ώστε να μην τον χωρίζουν από την αγάπη του Θεού και από την αγάπη του συνανθρώπου. Πεινά; Τρώει όσο του είναι απαραίτητο και σκέπτεται κι εκείνον που δεν έχει να φάει, προσφέροντάς του. Και δεν μένει μόνο στην υλική τροφή. Κρατά ζωντανή μέσα του την επιθυμία για κοινωνία με τον Άρτο της ζωής που είναι ο Χριστός. Επιθυμεί τη χαρά και την ηδονή; Υποτάσσει την επιθυμία του στην αγάπη, τόσο του Θεού όσο και του συνανθρώπου του. Αντιστέκεται στον άκριτο καταναλωτισμό των άλλων σωμάτων, των αγαθών, της φυγής από την πραγματικότητα και διαλέγει να μοιράζεται τη ζωή του μέσα από γνήσιες σχέσεις, μέσα από την κοινωνία με τον πλησίον, μέσα από την πορεία προς το Θεό στην Εκκλησία. Έχει φθορά το σώμα; Διαλέγει την άσκηση και την προσευχή και πρωτίστως την εκκοπή του ιδίου θελήματος, γιατί πέρα από το χρόνο υπάρχει η αιωνιότητα.
Κι όλα αυτά διότι, όπως απάντησαν οι Άγιοι, η ψυχή μας ανήκει στο Θεό. Εκτός από το σώμα υπάρχει και η ψυχή. Η ψυχή που είναι ο τρόπος με τον οποίο υπάρχουμε εσωτερικά, είναι αυτό που δεν φαίνεται και φανερώνει αυτό που φαίνεται. Το σώμα είναι η εξωτερική όψη του προσώπου μας. Η ψυχή είναι το εντός μας. Κι αν το σώμα δεσμεύεται από τον κόσμο στον οποίο ζούμε, τουτέστιν από την εξουσία του αιώνος τούτου, η ψυχή είναι αυτή που δεν μπορεί να νικηθεί, παρεκτός αν εμείς το θελήσουμε. Αν εμείς επιλέξουμε η ψυχή μας να πορευτεί σύμφωνα με τα όσα θέλει ο Θεός, τότε το σώμα μας μετατρέπεται σε ναό του Αγίου Πνεύματος και όχι σε σάρκα. Και τότε και σώμα και ψυχή, ολόκληρος ο άνθρωπος, παραμένουν αδούλωτα και νικούν το θάνατο, όπως βλέπουμε με τα λείψανα των Αγίων και όπως τους γιορτάζουμε στη ζωή της Εκκλησίας.
Ζούμε σήμερα σε μία εποχή και μία πραγματικότητα η οποία έχει απεμπολήσει την ψυχή και το Θεό και εκ των προτέρων θεωρεί πως το σώμα είναι σάρκα και ο άνθρωπος σαρκικός. Παραδοθήκαμε στις ανάγκες και τις επιθυμίες μας, αλλά και στην αίσθηση πως μια ζωή την έχουμε. Κι έτσι γευόμαστε την κρίση. Γιατί «τα οψώνια της αμαρτίας θάνατος». Και σήμερα αισθανόμαστε πως η σαρκικότητά μας έχει υποδουλώσει την ψυχή μας, διότι παχύνθηκε κι αυτή μέσα στην καταιγίδα των ηδονών και των επιθυμιών και εγκατέλειψε το Θεό, τουτέστι το νόημα της ζωής. Κι έτσι, οδηγηθήκαμε στα θλιβερά αδιέξοδα, τα οποία ξέσπασαν επάνω μας και μας κάνουν να μοιάζουμε ακυβέρνητα καράβια.
«Προσεδεχόμην τον Θεόν τον σώζοντά με από ολιγοψυχίας και από καταιγίδος», αναφωνεί ο ψαλμωδός. Αυτό μας διδάσκουν οι Άγιοί μας με τα λόγια και τη ζωή τους. Να επανέλθουμε εν μετανοία στον αληθινό Θεό και Εκείνον να προσδοκούμε να μας σώσει από την ολιγοψυχία και την καταιγίδα, αφού όμως επιλέξουμε με αποφασιστικότητα ένα άλλο ήθος. Η εξουσία του κόσμου τούτου μιλά για χρήμα, για τράπεζες, για δάνεια, για περικοπές, για κατάργηση της ευμάρειας. Όλα αυτά όμως μας κρατούν σαρκικούς. Η Εκκλησία έρχεται να μας μιλήσει για την πνευματικότητα. Να μας δώσει το μήνυμα ότι «πρώτα ο Θεός» και μετά οι ανάγκες οι υλικές. Ότι μπορούμε να ζήσουμε και με λιγότερα, αρκεί η ζωή μας να έχει αγάπη, ελευθερία, μοίρασμα, ευθύνη. Ότι «αρκεσθησόμεθα τοις διατροφαίς και τοις σκεπάσμασιν ημών» (Απόστολος Παύλος), αρκεί να κρατήσουμε αδούλωτη την ψυχή μας. Και την ψυχή μας υποδούλωσε η νοοτροπία του κόσμου, το σαρκικό φρόνημα όλα αυτά τα χρόνια.
Εδώ είναι που χρειάζεται η επανάσταση, ο δρόμος των Αγίων. Κι αυτό περιμένουμε από την Εκκλησία. Να μην κρυφτεί στα του οίκου της. Αλλά να διακηρύξει την μόνη αλήθεια. Αυτή του Αναστάντος που εξέρχεται από τον τάφο της σαρκός και εγείρεται Ανέσπερος με το πνευματικό Του σώμα για να οδοποιήσει πάση σαρκί την εκ νεκρών Ανάστασιν.
Κέρκυρα, 28 Απριλίου 2010
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
