Παρακολουθώντας τις τηλεμαχίες μεταξύ των πολιτικών αρχηγών, αλλά και όλη την διαφημιστική εκστρατεία εν όψει των εκλογών κανείς δεν μπορεί παρά να προβληματιστεί για το τι είναι αλήθεια και ποιος τη λέει. Η αλήθεια δεν είναι ζήτημα φιλοσοφικής προσέγγισης ή θεολογικού προβληματισμού. Είναι θέμα αντικειμενικής παρουσίασης της πραγματικότητας. Βλέποντας έξι αρχηγούς-εκφραστές διαφορετικού τμήματος της κοινής γνώμης να ισχυρίζονται πως μόνο ο δικός τους τρόπος προσέγγισης και ερμηνείας της ζωής όλων μας είναι ο αληθινός, αναρωτιόμαστε τελικά τι συμβαίνει. Είναι μία η αλήθεια ή έξι (ή και περισσότερες, αν λάβουμε υπ’ όψιν ότι υπάρχουν και άλλα κόμματα); Γιατί όλοι τους είναι βέβαιοι πως η γνώμη τους και μόνο είναι η σωστή; Γιατί όλοι τους είναι βέβαιοι ότι μπορούν να λύσουν τα προβλήματα που η χώρα και η κοινωνία μας αντιμετωπίζει; Και γιατί αν κάποιος ήθελε να προεκτείνει τις σκέψεις των αρχηγών θα διαπίστωνε ότι αλήθειες υπήρχαν στις ιδέες και τις προτάσεις όλων, όμως καμία από αυτές δεν ήταν η Αλήθεια;
Ο σύγχρονος πολιτισμός, στηριγμένος στη δύναμη των ΜΜΕ και της εικονικής πραγματικότητας, μας κάνει να πιστεύουμε πως αληθινό είναι ό,τι παρουσιάζεται στην τηλεόραση. Πως η διαφήμιση εμφανίζει προϊόντα τα οποία θα δώσουν αληθινή ηδονή στη ζωή μας. Πως οι δημοσιογράφοι είναι αυτοί που μας αποκαλύπτουν τι είναι αληθινή είδηση και τι ψεύτικη, ποιος λέει την αλήθεια και ποιος λέει ψέματα και πως αν τους ακούσουμε, θα διαμορφώσουμε σωστή γνώμη.
Ο ελάχιστος προβληματισμός βεβαίως, οδηγεί στη διαπίστωση ότι χωρίς να αρνούμαστε την δύναμη της τέταρτης εξουσίας που είναι τα ΜΜΕ και την δημοκρατική διάσταση της παρουσίας τους, δεν μπορούμε να κρίνουμε το αληθινό ή το ψεύτικο όσων παρουσιάζουν, αν δεν βάλουμε τα τεκταινόμενα και τα λεγόμενα στην προοπτική της ελευθερίας, όχι της εξωτερικής, αλλά της εσωτερικής.
Ο λόγος του Χριστού «γνώσεσθε την αλήθειαν και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς» (Ιωάν. 8, 32) αποτελεί ένα κριτήριο πνευματικό το οποίο έχει ανεκτίμητη αξία. Και η αλήθεια δεν μπορεί να είναι ιδέα ή πρόγραμμα, με όση «τελειότητα» κι αν παρουσιάζονται. Η αλήθεια είναι Πρόσωπο και μόνο ο Θεός μπορεί να είναι η Αλήθεια. Γιατί μόνο ο Θεός είναι τέλειος. Με την σάρκωση όμως του Υιού και Λόγου του Θεού, η Αλήθεια συναντά και την ανθρώπινη φύση. Ενώνεται και με την ανθρώπινη φύση και αν ο άνθρωπος συναντά το Χριστό και ενώνεται μαζί Του, τότε κοινωνεί την Αλήθεια, γίνεται και ο ίδιος αληθινός, γιατί ο Χριστός ως Αλήθεια τον ελευθερώνει από το ψέμα. Και ψέμα είναι ό,τι παρουσιάζει το μερικό, το ανθρώπινο, το χωρισμένο, και αυτό δηλαδή που ανήκει σε κόμμα, ως την απόλυτη αλήθεια.
Οι κομματικοί ηγέτες, όσες αλήθειες κι αν αναφέρουν ή παρουσιάσουν, δεν μπορούν να μας προσφέρουν την Αλήθεια. Και τα κόμματα μπορεί να έχουν σωστές ιδέες, σκέψεις, προτάσεις, πολιτικές, αλλά κανένα κόμμα από μόνο του δεν δικαιολογείται να ισχυριστεί ότι κατέχει και παρουσιάζει την αλήθεια. Πόσο μάλλον όταν σκοπός των κομμάτων δεν είναι να καταστήσουν το λαό στο σύνολό του ελεύθερο από τα πάθη του και την ατομική ιδιοτέλεια, εντάσσοντάς τον στην λογική της συλλογικής προόδου, αλλά το αντίθετο. Υπόσχονται, εκμαυλίζουν συνειδήσεις, κατηγορούν τα άλλα κόμματα, αποκρύπτουν τα σφάλματά τους ή τις αδυναμίες στο πρόγραμμά τους, βαφτίζουν το μερικό συνολικό, με αποτέλεσμα να είναι η όλη παρουσία τους ψεύτικη.
Ο πολίτης ο οποίος ψηφίζει ας έχει στο νου του ότι κανένα κόμμα δεν μπορεί να κατέχει ή να παρουσιάζει την αλήθεια. Κανένα κόμμα δεν τον θέλει ελεύθερο. Γιατί ο ελεύθερος πολίτης μπορεί να κρίνει με βάση ποιος αγαπά τον τόπο και την πατρίδα και ποιος είναι ικανός αυτή την αγάπη να την μετουσιώσει σε έμπνευση, μεράκι, ανιδιοτέλεια, εργατικότητα και νου που θα είναι ανοικτός στις ανάγκες του λαού και της εποχής. Ο ελεύθερος πολίτης κρίνει με βάση ποιος θέλει να διακονήσει τις ανάγκες και να συμβάλει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της κοινωνίας με γνώμονα αξίες και όχι το συμφέρον της εξουσίας. Ο ελεύθερος πολίτης γνωρίζει πως για να προχωρήσει ο τόπος χρειάζεται να εργαστεί ο ίδιος και όχι να περιμένει μαγικές λύσεις από την εξουσία. Χρειάζεται να προσφέρει ο ίδιος, ακόμη και παραιτούμενος από τα δικαιώματά του χάριν των πολλών. Ο ελεύθερος πολίτης είναι αυτός που γνωρίζει ποιος είναι και ποια είναι η ιστορία του και δεν αφήνει το παρελθόν του στους ιστορικούς, αλλά στηρίζεται σε ό,τι τον ανάθρεψε για να μπορέσει να σταθεί στο σύγχρονο γίγνεσθαι. Ο ελεύθερος πολίτης δεν κάνει εκπτώσεις, ούτε ζητά τον λιγότερο κακό. Κι επειδή είναι σχεδόν αδύνατο όσοι σήμερα ισχυρίζονται ότι κατέχουν την αλήθεια να είναι και αληθινοί, ο ελεύθερος πολίτης δυσκολεύεται να βρει κάποιον που να προσεγγίζει τα κριτήρια αυτά.
Η ψήφος είναι δικαίωμά μας. Η Εκκλησία μας λέει ότι «ουκ έχομεν ώδε μένουσαν πόλιν, αλλά την μέλλουσαν επιζητούμεν» (Εβρ. 13,14), όμως μας λέει ακόμη ότι «ει τις ου θέλει εργάζεσθαι, μηδέ εσθιέτω» (Β’ Θεσ. 3, 10) . Τουτέστιν, η γη δεν είναι η μόνιμη πατρίδα μας, όμως οφείλουμε να εργαζόμαστε σ’ αυτήν ατενίζοντας τον ουρανό. Μόνο έτσι ελευθερωνόμαστε. Μόνο έτσι συναντούμε την Αλήθεια. Κι η Αλήθεια είναι για μας ο Χριστός. Τις μικρότερες και μερικές αλήθειες τις κρίνουμε με βάση το ήθος, τον πνευματικό μας προσανατολισμό και κυρίως, με κίνητρο το γενικό συμφέρον και την πρόοδο των πολλών, όπως επίσης και την επαφή με την πραγματικότητα καθώς και την κατά το δυνατόν ειλικρίνεια των προσώπων που τις εκφράζουν και την ικανότητά τους να εργαστούν για να βοηθήσουν το λαό. Δεν παραθεωρούμε όμως το ότι μπορεί να είναι αλήθειες, αλλά δεν είναι η Αλήθεια. Κι εμείς, αν θέλουμε η ζωή μας να έχει νόημα, καλούμαστε να αναζητήσουμε την προσωπική αλήθεια. Τον Χριστό που μας ελευθερώνει.
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
