5/22/09

ΜΕΓΑΛΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ

Συχνά μας ρωτούνε πόση Ιστορία γνωρίζουμε. Τα συμπεράσματα που βγαίνουν έχουν να κάνουν με απαντήσεις σε ερωτήσεις που φαινομενικά είναι πολύ εύκολο να τις απαντήσει κανείς, στην πράξη όμως τα λάθη είναι μεγάλα, κάτι που δείχνει ότι η σχέση μας με την Ιστορία δεν είναι και η καλύτερη. Οι αναλυτές θα έλεγαν ότι η Ιστορία όπως μαθαίνεται στο σχολείο είναι κουραστική, πληκτική, επιβραβεύει την αποστήθιση, κοινώς παπαγαλία, δεν καλλιεργείται μέσω της κριτικής σκέψης και ικανότητας, άλλοτε είχε ως βάση της τις χρονολογίες και τα πρόσωπα, ενώ τώρα γίνεται προσπάθεια να ανασυνθέτει εποχές κ.ο.κ. Υπάρχει βεβαίως μία σύγκρουση ανάμεσα στους υποστηρικτές της παραδοσιακής Ιστορίας και όσους θέλουν να ξεπεράσουμε το μοντέλο «πρόσωπο, χρονολογία, γεγονός, μάχη, κατόρθωμα» και να δούμε την Ιστορία σε διαφορετικά πλαίσια.
Για να ξεπεραστεί η κρίση, η τηλεόραση σπεύδει να γυρίσει ντοκιμαντέρ προβάλλοντας μεγάλους Έλληνες, αφού προηγουμένως έγινε ψηφοφορία ανάμεσα στο φιλοθεάμον κοινό για να βγουν οι εκατό πιο σπουδαίοι και καταλήξαμε στους δέκα Μεγάλους της Ιστορίας. Κι όλα αυτά για να μάθουμε, υποτίθεται, καλύτερα την ιστορία μας, και να θυμηθούμε μεγάλες προσωπικότητες που θα μπορούσαν να αποτελούν πρότυπα για μας. Γιατί και γι’ αυτό υπάρχει η Ιστορία. Για να μας δείχνει πρότυπα προς μίμησιν ή παραδείγματα προς αποφυγήν.
Και αναρωτιέται κανείς. Αν βγει κάποιος μεγάλος Έλληνας πρώτος ανάμεσα σε όλους τους άλλους, κατόπιν ψηφοφορίας, αυτό πόση σημασία θα έχει στο παρόν, στη ζωή μας; Θα γεννήσει μιμητές; Όταν καθημερινά βομβαρδιζόμαστε με μηνύματα απένταξης της πατρίδας από τη ζωή μας, όταν η Ελλάδα είναι ποδόσφαιρο και μπάσκετ, Eurovision ή το κράτος από το οποίο μονίμως απαιτούμε, και η Ιστορία δε μαθαίνεται για να γεννήσει αξίες ή να εμπνεύσει, αλλά για να γίνει διαγωνισμός ποιανού μεγάλου Έλληνας fans είμαστε, τότε η υπόθεση έχει πολλή fun. Μόνο που οι fanners, χωρίς να το καταλαβαίνουν, κάνουν εμπόρευμα εκείνα τα πρόσωπα τα οποία πίστεψαν στην πατρίδα και έγραψαν ιστορία χάρις στην αγάπη τους γι’ αυτή, χωρίς να εγκαταλείψουν την προοπτική της ανθρωπότητας.
Η Ελλάδα σήμερα προβάλλει ως πρότυπα τους ήρωες της TV, οι οποίοι δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον για την πρόοδο των πολλών, αλλά μόνο για την ατομική τους καλοπέραση. Η Ιστορία όμως γράφεται από ανθρώπους που θυσίασαν την ατομική τους καλοπέραση για να υπηρετήσουν το κοινό καλό. Πόσο εμείς οι νέοι είμαστε έτοιμοι να το ζήσουμε και να το μάθουμε αυτό; Αν το σχολείο μας, η Εκκλησία μας, το σπίτι μας μάς δείχνανε ότι αξία έχει πρώτα το «εμείς» και μετά το «εγώ» και η κοινωνία μας δεν επιβράβευε με δόξα και τιμή την μετριότητα και το ανούσιο, θα άξιζε να μαθαίναμε και την Ιστορία σε γενικότερες προοπτικές.
Επειδή όμως το «εμείς» σήμερα λείπει ταξίδι, μήπως τελικά δεν υπάρχει άλλη λύση παρά να επανέλθει η Ιστορία στην παρουσίαση των προσωπικοτήτων εκείνων, που σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους και με συγκεκριμένες πράξεις, άλλαξαν την πορεία της, μήπως και γεννηθεί σε κάποιον από εμάς η ευγενής φιλοδοξία να μη συνεχίσει στην πορεία «φροντιστήριο, εξετάσεις, πανεπιστήμιο, αγορά εργασίας, ιδιωτικός τομέας, εκμετάλλευση του ελεύθερου χρόνου» για να εξασφαλίσουμε «αυτοκίνητο, κινητό, εξοχικό, τηλεοπτικά αγαθά» και την ηρεμία όσων εξουσιάζουν ιδεολογικά την κοινωνία;
Όχι όμως για να βγουν σε ψηφοφορία οι πράξεις και τα πρόσωπά τους. Όχι για να φανεί ποιανού fans είμαστε. Ή στη λογική «ψηφίστε με γιατί έγινα κλέφτης για χάρη σας». Αλλά γιατί κάποιοι πρέπει να μας ξυπνήσουν. Και μια και στο παρόν υπάρχει φτώχεια, ας στραφούμε στο παρελθόν μας. Κι ας γίνουμε εμείς ένα παρόν που κάτι θα αλλάξει.