«Ταπείνωση είναι κάποια μυστική δύναμη, την οποία αξιώνονται μετά την ευδόκιμη ολοκλήρωση της ησυχίας οι τέλειοι άγιοι» (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος).
Πάσχα του καλοκαιριού η εορτή της Κοιμήσεως της
Θεοτόκου. Η Μητέρα του Θεού ακολούθησε την οδό της κάθε εικόνας του Θεού, την
οδό της εξόδου από αυτόν τον κόσμο. Ό,τι εισέρχεται στον χρόνο είναι ανάγκη και
να εξέλθει. Και η έξοδος αυτή είναι του σώματος, διότι η ψυχή, όπως
αποτυπώνεται παραστατικότατα στην εικόνα της Κοιμήσεως, παραλαμβάνεται από τον
Υιό και Θεό της, σαν ένα μικρό παιδί, για να επέλθει και η μετάσταση τελικά και
του σώματος, ως πρόγευση της αναστάσεως για όλη την ανθρωπότητα.
Η Παναγία έζησε τον τρόπο της ησυχίας, δηλαδή της
εσωτερικής εκείνης κατάστασης στην οποία ο άνθρωπος δεν ζητά τίποτε άλλο παρά
το θέλημα του Θεού. Δεν σκέφτεται τίποτε άλλο, παρά την χαρά του να συναντήσει
τον Θεό. Δεν προσδοκά τίποτε άλλο παρά την αγάπη του Θεού. Και όταν γεύεται
αυτή την παρουσία, τότε περιμένει η έκπληξη. Βιώνει την κατάσταση της
ταπείνωσης, διότι νιώθει ότι ενώπιον του Θεού ο άνθρωπος δεν έχει να αντιτάξει
κανένα χάρισμα, κανένα επίτευγμα, καμία ευχαρίστηση, αλλά μέσα στην καρδιά του
όλα είναι δώρο Θεού: η αγάπη, η ειρήνη, η εμπιστοσύνη, η ελπίδα. Και η οδός της
ταπεινώσεως μεταφέρεται στην πορεία της ζωής. Δεν είναι ένα χάρισμα που κρατά
τον άνθρωπο απόμακρο, ερημικό, ακοινώνητο. Γίνεται ο τρόπος με τον οποίο
κοινωνεί με τον πλησίον. Μεταδίδει Θεό, αγάπη και υπομονή. Κυρίως, όμως, όπως η
Υπεραγία Θεοτόκος, μεταδίδει την χαρά ότι ο Χριστός ανακαινίζει τον κόσμο και
όλα αγιάζονται, ακόμα και τα γεγονότα της ζωής. Ας μη λησμονούμε ότι το πρώτο
θαύμα του Χριστού ήταν η μετατροπή του νερού σε κρασί στον γάμο της Κανά,
κατόπιν παρακλήσεως της Παναγίας, που θέλει
τους ανθρώπους να ζούνε τη χαρά!
Η ταπείνωση όμως συνοδεύει τον άνθρωπο μέχρι και το
τέλος της ζωής του. Η Παναγία δεν εξαιρέθηκε από τη βίωση του μυστηρίου του
θανάτου. Προχώρησε με υπομονή και γενναιότητα σ’ αυτόν, διότι μέσα της ήξερε
ότι και ο θάνατος είναι πέρασμα στον Θεό. Η παράδοσή μας λέει ότι αποχαιρέτησε
τους μαθητές, την Εκκλησία των Ιεροσολύμων, ακόμη και τις γειτόνισσες που την
φρόντιζαν, αφήνοντάς τους ως ευλογία την ζωήν και την εσθήτα της και προχώρησε
προς την έξοδο. Δεν παραπονέθηκε. Δεν φοβήθηκε. Αφέθηκε στην αγάπη του Θεού. Και
έγινε και για μας παράδειγμα και σ’ αυτόν τον δύσκολο δρόμο.
Στη χαρά της γιορτής, ας θυμηθούμε την ταπείνωση της Παναγίας. Στον θυμό και την οργή διότι τα πράγματα της ζωής δεν έρχονται όπως τα θέλουμε, ας αντιτάξουμε το θέλημα του Θεού. Δεν κληθήκαμε να είμαστε μοιρολάτρες. Ας κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας, μη λησμονώντας όμως ότι ο Θεός έχει τον τελευταίο λόγο. Και, ταυτόχρονα, ας θυμηθούμε ότι χρειαζόμαστε λίγη από την ησυχία της προσευχής, της καταλλαγής, της υπομονής, λίγη από την ησυχία της προσδοκίας ότι τα πάντα είναι Θεός και στον Θεό επιστρέφουν, όπως κι εμείς. Αυτή την ησυχία της καρδιάς που οδηγεί στην ταπείνωση μάς την δίδει η Υπεραγία Θεοτόκος, η οποία είναι η Μήτηρ της Ζωής και προσεύχεται για τη ζωή όλων μας. Ας είμαστε χαρούμενοι με τέτοια Μάνα, με τέτοια πρέσβειρα!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»
Στο φύλλο της Τετάρτης 14 Αυγούστου 2024
