«Ταῦτα εἰπὼν ἔπτυσε χαμαὶ καὶ ἐποίησε πηλὸν ἐκ τοῦ πτύσματος, καὶ ἐπέχρισε τὸν πηλὸν ἐπὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς τοῦ τυφλοῦ καὶ εἶπεν αὐτῷ· ῞Υπαγε νίψαι εἰς τὴν κολυμβήθραν τοῦ Σιλωάμ, ὃ ἑρμηνεύεται ἀπεσταλμένος. ᾿Απῆλθεν οὖν καὶ ἐνίψατο, καὶ ἦλθε βλέπων» (Ιωάν. 9, 6-7)
«῞Οταν τὰ εἶπε αὐτὰ ὁ ᾿Ιησοῦς, ἔφτυσε κάτω, ἔφτιαξε πηλὸ ἀπὸ τὸ φτύμα, ἄλειψε μὲ τὸν πηλὸ τὰ μάτια τοῦ τυφλοῦ, καὶ τοῦ εἶπε· «Πήγαινε νὰ νιφτεῖς στὴν κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ» -ποὺ σημαίνει «ἀπεσταλμένος ἀπὸ τὸν Θεό». Ξεκίνησε, λοιπόν, ὁ ἄνθρωπος, πῆγε καὶ νίφτηκε καί, ὅταν γύρισε πίσω, ἔβλεπε».
Το θαύμα της
θεραπείας του εκ γενετής τυφλού, με το οποίο ουσιαστικά κλείνει η Πασχάλια
περίοδος, περιλαμβάνει την κίνηση του Χριστού να κάνει πηλό διά του πτύσματος,
να αλείψει με τον πηλό τα μάτια του τυφλού και να τον προτρέψει να πάει στην
κολυμβήθρα του Σιλωάμ για να νιφτεί. Η εβραϊκή λέξη «Σιλωάμ» στα ελληνικά
ερμηνεύεται «απεσταλμένος». Η κολυμβήθρα αυτή βρισκόταν έξω από τα τείχη της
Ιερουσαλήμ, προς τα δυτικά του όρους Οφήλ, νότια του ναού των Ιεροσολύμων. Ο
προφήτης Ησαΐας αναφέρει ότι το νερό που υπήρχε σ’ αυτήν έρρεε με ησυχία και
ηρεμία, σε αντίθεση με το νερό του ποταμού Ευφράτη, το «ισχυρόν και πολύ» (Ησαΐας,
8,6)που συμβόλιζε την ωμή δύναμη των εχθρών της αληθινής πίστης και του
Θεού, την δύναμη των όπλων του βασιλιά των Ασσυρίων. Το όνομα, εξάλλου, δόθηκε
στην κολυμβήθρα διότι το νερό σ’ αυτήν ερχόταν με τεχνητούς αγωγούς από την
πηγή της Παρθένου, στην κοιλάδα του Ιωσαφάτ. Ο Χριστός είναι Αυτός που
απεικονίζεται στην πηγή. Έρχεται ως απεσταλμένος του Πατρός, με ηρεμία, από την
πηγή της Παρθένου Μαρίας, να φέρει στους ανθρώπους το »ύδωρ το ζων», το «ύδωρ
το αλλόμενον εις ζωήν αιώνιον», σε αντίθεση με τη δύναμη των ανθρώπων, την
υλική, την ένοπλη, της ισχύος που κρατά στον παρόντα κόσμο τα ηνία, αλλά δεν
σώζει.
Ο τυφλός
πηγαίνει στην κολυμβήθρα, νίβεται και βλέπει. Ο άνθρωπος, εκτός από τη σωματική
όραση, την όραση των αισθήσεων, έχει και την πνευματική, έχει τα μάτια της
ψυχής. Αν πορεύεται προς τον Απεσταλμένο του ουρανού, αν νίβεται από το ήσυχο
ύδωρ της σωτηρίας που ο Χριστός μάς προσφέρει, τότε ανοίγουν τα μάτια της ψυχής
και η ζωή αλλάζει. Αυτό συνέβη στον τυφλό. Απέκτησε μάτια σωματικά, άνοιξαν
όμως και τα μάτια της ψυχής του.
Αυτό μπορεί
να συμβεί και στον καθέναν από εμάς στους καιρούς που ζούμε. Ο κόσμος απαιτεί
δύναμη, είτε υλική, είτε δόξας, είτε αποδοχής, είτε όπλων. Δύναμη που έχει να
κάνει με την επιβολή της επιθυμίας και του θελήματός μας. Αυτή η δύναμη όμως,
στην πραγματικότητα, τυφλώνει τα μάτια της ψυχής, διότι μας παρασύρει στην χαρά
της κυριαρχίας, της εξουσίας εν τω κόσμω τούτω, ή στην απογοήτευση διότι δεν
έχουμε τέτοια δύναμη στη ζωή μας. Έτσι, δεν μπορούμε να νιώσουμε ότι η αληθινή
δύναμη βρίσκεται στην ίαση της καρδιάς μας από τα πάθη, βρίσκεται στην αγάπη
και στην πιστότητα στον Θεό και στο θέλημά Του, βρίσκεται στην εμπιστοσύνη στον
λόγο Του, όπως έκανε ο τυφλός, ο οποίος άκουσε την προτροπή του Χριστού και
πήγε στην κολυμβήθρα και νίφτηκε, χωρίς να εξετάσει κάτι άλλο. Αυτό όμως δεν
συμβαίνει στους πολλούς σήμερα. Δεν εμπιστευόμαστε την οδό της αγάπης, της
ανάστασης, της εμπιστοσύνης στον Χριστό, αλλά προχωρούμε με κέντρο τον εαυτό
μας και ο πολιτισμός, στον οποίο ζούμε, όλο και περισσότερο μας ωθεί προς αυτήν
την οδό: της εκζήτησης μιας δύναμης που δεν λυτρώνει την ψυχή και δεν μας
αφήνει να δούμε το νόημα της ζωής, που δεν περιορίζεται στα του κόσμου τούτου.
Τον ρόλο του
Σιλωάμ τον έχει αναλάβει η Εκκλησία, ιδίως στους καιρούς μας. Αυτή παραμένει η
απεσταλμένη του ουρανού στη γη. Ήσυχη η ροή του ύδατός της. Δεν κάνει θόρυβο.
Δεν πλημμυρίζει τον κόσμο, για να απαιτήσει αναγνώριση. Βοηθά όμως όποιον θέλει
να ξεδιψάσει από τα νάματα της ζωής της να ανοίξει τα μάτια της ψυχής του, να
γαληνέψει εντός του, να συμφιλιωθεί με τον κόσμο, να δώσει την καλή ομολογία
κατόπιν και να αναγνωρίσει τον Χριστό. Ο
κάθε χριστιανός καθίσταται έτσι απεσταλμένος του Θεού στον κόσμο, για να δώσει
την μικρή του μαρτυρία, όσο αντέχει, όσο μπορεί να μετανοεί για τα λάθη του,
όσο μπορεί να αγαπά και να μοιράζεται, να ελπίζει στην ανάσταση και να παλεύει
στον κόσμο αυτό να δώσει το μήνυμά της. Θα συναντά τους περισσότερους, ακόμη
και τους δικούς του, ως άλλους Ιουδαίος και Φαρισαίους, να αμφισβητούν την αλήθεια,
να παραμένουν τυφλοί ψυχικά, στηριγμένοι σε μια πίστη απλώς παράδοσης και
συνήθειας, ερμηνεύοντας τον κόσμο με βάση τα πατροπαράδοτα και όχι με βάση το Ποιος
είναι και τι ζητά ο Χριστός, ζητώντας μια Εκκλησία φωνασκίας και αυτοδικαίωσης,
ισχυρή εν τω κόσμω με τις μεθόδους του κόσμου, καθιστώντας τελικά στην πράξη
αποσυνάγωγο κάθε χριστιανό, κάθε απεσταλμένο που μαρτυρεί περί της αληθείας.
Δύσκολος ο δρόμος και με ανάγκη περίσκεψης.
Χριστός
Ανέστη!
π.
Θεμιστοκλής Μουρτζανός
9 Ιουνίου
2024
Κυριακή του
Τυφλού
