Μία από τις προτροπές του Χριστού στους ανθρώπους είναι πως “όποιος θέλει να είναι πρώτος, πρέπει να γίνει δούλος όλων” (Μάρκ. 10, 44). Η φιλοπρωτία είναι επιθυμία πολλών. Ζούμε, άλλωστε, σε ένα πολύ ανταγωνιστικό περιβάλλον, αυτό του “ο πρώτος είναι τα πάντα, ο δεύτερος τίποτα”. Αλλά και ο εγωισμός μας, ο οποίος υπερτονίζεται στους καιρούς μας ως το κλειδί για να είμαστε ευτυχισμένοι, μάς ωθεί να θέλουμε να βγούμε μπροστά, να υπερβούμε τους άλλους, να μην τους αφήσουμε να φανούνε καλύτεροι ή ανώτεροι από εμάς. Έτσι, είμαστε έτοιμοι να τους κατηγορήσουμε για το καθετί, να τους μειώσουμε ώστε να δικαιολογήσουμε οποιαδήποτε αποτυχία μας, ενώ δεν είμαστε έτοιμοι να τους αναγνωρίσουμε την όποια πρόοδό τους, αν δείχνει ότι μας ξεπερνά.
Ο λόγος του Χριστού δεν παύει όμως να δείχνει τα όρια, τα οποία έχουμε ανάγκη, ώστε να ισορροπήσουμε πνευματικά, αλλά και να βρούμε τον δρόμο προς την βασιλεία Του. Χωρίς ταπείνωση, χωρίς αγάπη και διακονία, ο άνθρωπος δεν θα μπορέσει να χτίσει γνήσιες σχέσεις, σχέσεις που θα κρατήσουν. Διότι αυτός ο οποίος επικρατεί με κάθε κόστος, αποκτά εχθρούς. Μπορεί να φαίνεται ισχυρός. Όμως η δόξα του κόσμου γρήγορα παρέρχεται. Παράλληλα, αυτός που επικρατεί, υφίσταται και τις συνέπειες ενός συστήματος κολακείας. Διότι δεν αγαπιέται για την προσωπικότητά του ή γι’ αυτό που δείχνει, αλλά είναι χρήσιμος σε κάποιους, οι οποίοι ζητούν να τον εκμεταλλευτούν, προσφέροντάς του υπηρεσίες, κάποτε κακές. Έτσι, του δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι είναι αποδεκτός ή και σπουδαίος, ενώ στην πραγματικότητα είναι το όχημα της εκπλήρωσης του συμφέροντός τους. Δεν υπάρχει, επομένως, αγάπη στην όποια σχέση τους, με αποτέλεσμα εύκολα να έρθει για τον φιλόπρωτο η μοναξιά.
Όμως ο λόγος του Χριστού έχει
ένα περιεχόμενο καθαρά σταυρικό. Δεν ζητά απλά να βοηθούμε τους άλλους. Ζητά να
γίνουμε δούλοι τους, υπηρέτες τους, διάκονοί τους. Αυτό σημαίνει ότι θέλει από
εμάς να μην έχουμε κατά νουν την φιλοπρωτία της επικράτησης, αλλά να αφήσουμε
την ύπαρξή μας να μπαίνει στην θέση των άλλων, να βλέπει τις ανάγκες τους, να
συμπάσχει μαζί τους, να προσφέρει θυσιαστικά σ’ αυτούς ό,τι μπορούμε. Αν η
πρώτη σκέψη μας, το πρώτο χτύπημα της καρδιάς μας είναι στην αγάπη, τότε ο
Χριστός θα μας δώσει μιαν άλλη φιλοπρωτία: αυτήν του παροξυσμού των καλών
έργων, αυτήν του να βλέπουμε την ζωή μέσα από τα μάτια του άλλου.
Οι γονείς προφανώς και
δεν θέλουμε τα παιδιά μας να προχωρούνε ηττημένα, στενοχωρημένα, με ένα αίσθημα
απόρριψης ή αποτυχίας στην ζωή τους. Δεν είναι όμως το νόημα της πρότασης του
Χριστού αυτό. Ο Χριστός δεν μας προετοιμάζει για έναν ανταγωνισμό
επικράτησης, ούτε για να είμαστε στο περιθώριο, αλλά για να μάθουμε να μην
βάζουμε το εγώ μας πάνω από την αγάπη. Αυτό είναι και το κλειδί της ζωής που
οδηγεί στην βασιλεία του Θεού. Μπορεί στο κοσμικό πνεύμα η αγάπη να φαίνεται
ήττα και αδυναμία. Στην πραγματικότητα όμως είναι ο μόνος δρόμος ακόμη και ο
έσχατος να γίνει πρώτος. Στην χαρά και στο φως. Στην δυνατότητα διαχείρισης των
δυσκολιών. Στην άρση οποιουδήποτε σταυρού. Διότι έτσι μαθαίνουμε να έχουμε μέτρο.
Και το μέτρο είναι η απόδειξη της ταπεινής καρδιάς που σώζει και σώζεται!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην "Ορθόδοξη Αλήθεια"
