“Ὁ Θεός πλούσιος ὤν ἐν ἐλέει, διά τήν πολλήν ἀγάπην αὐτοῦ
ἥν ἠγάπησεν ἡμᾶς καί ὄντας ἡμᾶς νεκρούς τοῖς παραπτώμασι συνεζωοποίησε τῷ Χριστῷ”
(Ἐφεσ. 2,4)
“Ο Θεός μας αγάπησε, γιατί είναι πλούσιος σε έλεος και έχει
απέραντη αγάπη. Κι ενώ ήμασταν πνευματικά νεκροί εξαιτίας των παραπτωμάτων μας,
μάς ξανάδωσε ζωή μαζί με τον Χριστό”
Το εκκοσμικευμένο
πνεύμα των καιρών μας μάς προτείνει τον πλούτο ως ευτυχία. Ιδίως οι νεώτεροι
κάνουν τις επιλογές της ζωής τους με κριτήριο το πόσα χρήματα θα κερδίζουν,
πόσην άνεση θα έχουν, ποιες δυνατότητες μετοχής στο ήθος του καταναλωτισμού θα
είναι σε θέση να κατακτήσουν. Γι’ αυτό και είναι ευάλωτοι στον λαϊκισμό και την
δημαγωγία, διότι θεωρούν πως υπάρχουν μαγικοί τρόποι για να αλλάξουν οι ζωές
μας. Όταν μάλιστα η εργασία τους είναι κουραστική και δεν έχει τις υλικές
απολαβές που ονειρεύονται, εύκολα παραιτούνται από αυτήν. Χρήματα με τον
λιγότερο δυνατό κόπο είναι το όραμα πολλών. Το ίδιο συμβαίνει και στις
ανθρώπινες σχέσεις, που μας δίνουν έναν άλλο πλούτο, αυτόν των συναισθημάτων,
της αγάπης, του μοιράσματος, της ένωσης των ανθρώπων, κατά πώς όρισε κατά φύσιν
ο Θεός, ακόμη κι αν όλα στους καιρούς μας δεν λειτουργούν έτσι, καθώς το
δικαίωμα στην ηδονή παντός είδους θεωρείται ανώτερο, ακόμη και από την προϋπόθεση
της συντροφικότητας.
Η πνευματική
παράδοση της πίστης μας όμως έχει ως περιεχόμενο τον πλούτο που μας δίνει ο
Θεός από αυτό που είναι.
Όπως μας λέει ο
απόστολος Παύλος, γράφοντας προς τους Εφεσίους, ο Θεός είναι πλούσιος σε έλεος,
πλούσιος σε αγάπη, πλούσιος σε συγχώρηση. Και αυτά τα τρία στοιχεία του δικού
Του πλούτου μάς τα μεταδίδει ως ζωή μαζί με τον Χριστό, το δεύτερο πρόσωπο της
Αγίας Τριάδος, που έγινε άνθρωπος για να γίνουμε κι εμείς κατά χάριν θεοί. Αυτά
τα τρία χαρακτηριστικά είναι πηγές κοινωνίας. Το έλεος συνεπάγεται
ενσυναίσθηση, ευσπλαχνία, κατανόηση για ό,τι είμαστε, για ό,τι πράττουμε, για
ό,τι επιθυμούμε. Αυτά συνήθως πορεύονται στην οδό του εγωκεντρισμού, δηλαδή της
αμαρτίας, της αποτυχίας να ζήσουμε με την βοήθεια του Θεού και της διαρκούς
επιλογής μας να ζούμε με θεό τον εαυτό μας. Γι’ αυτό οι συγκρούσεις, οι
διαιρέσεις, οι θυμοί, οι πόλεμοι, οι ανταγωνισμοί, οι κακίες, ο θάνατος.
Είναι η απουσία σεβασμού προς τον πλησίον, τον μικρότερο και τον μεγαλύτερο,
και η χρήση του μόνο για τις δικές μας ανάγκες και επιθυμίες, που σκοτώνει την
ψυχή μας.
Η αγάπη του Θεού
όμως μάς δείχνει την οδό της μίμησής Του. Εκείνος μας αγαπά, δηλαδή
ενανθρωπίζει για να ζήσει όλα τα ανθρώπινα, ακόμη και τον έσχατο εχθρό μας, τον
θάνατο, και να μας αναστήσει, καλώντας μας σ’ αυτήν την αγάπη που γίνεται
μοίρασμα, έγνοια για τον πλησίον, απόρριψη του εγωκεντρικού ήθους, του δρόμου
δηλαδή των καιρών μας που μάς κάνει να θέλουμε τα πάντα για τον εαυτό μας. Και
όλο αυτό γίνεται συγχώρηση για την πνευματική μας νέκρωση.
Η συγχώρηση
βιώνεται στην Εκκλησία, στην μυστηριακή της ζωή, στην σύναξη των προσώπων που ο
ένας δέχεται τον άλλον, με ανοχή, υπομονή και κατανόηση, καθώς και υπέρβαση του
δρόμου της εκδίκησης, της μνησικακίας, της αναταπόδοσης του κακού, που συνήθως
μας διακατέχουν. Η συγχώρηση βιώνεται στην ελπίδα του τελευταίου “Μνήσθητί μου,
Κύριε, όταν έλθης εν τη βασιλεία Σου”, κατά τον λόγο του ληστή στον Σταυρό. Η
συγχώρηση βιώνεται στην επανεύρεση του αληθινού μας προορισμού, που είναι η
αγάπη ως σταυρός και ανάσταση.
Αυτός ο πλούτος
είναι πλούτος σωτηρίας. Πλούτος που υπερβαίνει την ευτυχία των υλικών πραγμάτων
και των ηδονών, η οποία είναι πρόσκαιρη, διότι και εξαρτάται από τους άλλους
και νικιέται από τον θάνατο. Είναι η ευτυχία, που κάνει τον όλο άνθρωπο, δηλαδή
και το σώμα και την ψυχή, να νιώθει την χαρά της παρουσίας του Θεού, της
αλλαγής που Αυτός φέρνει στην ζωή μας, να εκτιμάμε τα μικρά της αγάπης και να
αισθανόμαστε πλούσιοι όχι από τα αγαθά και τις ηδονές αλλά από το ότι μπορούμε
να μοιραζόμαστε, να προσευχόμαστε, να συνυπάρχουμε.
Είναι όντως
αλλιώτικη η οδός της Εκκλησίας. Ας την αναζητήσουμε και ας την ζήσουμε.
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
20 Νοεμβρίου 2022
