«Μὴ μαζεύετε θησαυροὺς πάνω στὴ γῆ, ὅπου τοὺς ἀφανίζει ὁ σκόρος καὶ ἡ σκουριά, κι ὅπου οἱ κλέφτες κάνουν διαρρήξεις καὶ τοὺς κλέβουν. ᾿Αντίθετα, νὰ μαζεύετε θησαυροὺς στὸν οὐρανό, ὅπου δὲν τοὺς ἀφανίζουν οὔτε ὁ σκόρος οὔτε ἡ σκουριά, κι ὅπου οἱ κλέφτες δὲν κάνουν διαρρήξεις καὶ δὲν τοὺς κλέβουν».
Η επιθυμία για αγαθά είναι κοινή
επιθυμία για όλους τους ανθρώπους. Δεν εξαιρούμαστε οι χριστιανοί, τουλάχιστον
των καιρών μας. Αυτό φαίνεται από την δυσκολία με την οποία δίνουμε κάτι που
μας ανήκει και από την επιθυμία μας να προσθέσουμε στα κτήματά μας όλο και κάτι
που μας αρέσει. Η επιθυμία δεν συμβαδίζει με την πραγματική ανάγκη για αγαθά,
για να είμαστε ευτυχισμένοι. Μάλλον συνδυάζεται με την ανάγκη για ευχαρίστηση,
για ανανέωση, για ένα αίσθημα ιδιοκτησίας, για την χαρά του να αισθάνεσαι
κύριος του εαυτού σου, κάτι που το ταυτίζουμε με τα όσα έχουμε. Παράλληλα, η
κατοχή αγαθών έχει να κάνει με έναν φόβο ή μία πρόνοια για το μέλλον μας.
Μαζεύω, για να μπορέσω να παρατείνω καλά την ζωή μου. Για να είμαι μέτοχος των
δυνατοτήτων του πολιτισμού (ασχέτως αν οι χριστιανοί τον καθυβρίζουμε, ο
πολιτισμός μας μάς έχει εξασφαλίσει την παράταση της ζωής και την ποιότητά της
με τα εκκοσμικευμένα μέτρα, που τα θεωρούμε- και ως έναν βαθμό είναι- «ανθρώπινα»),
ώστε να χαρώ και να μπορέσω να ανταποκριθώ στις υποχρεώσεις που θα αναλάβω, να
εκπληρώσω όνειρα, να συνταιριάξω με άλλους ανθρώπους, να ικανοποιήσω μέριμνες,
ιδίως αυτές που έχουν σχέση με οικογένεια.
Ο Χριστός, στην επί του όρους ομιλία
Του, έρχεται να μας δώσει μία εντελώς διαφορετική προσέγγιση των πραγμάτων, όχι
ως προς την έννοια της απόκτησης (την οποία ο Ίδιος δεν απορρίπτει- θα ήταν
άλλωστε χωρίς νόημα μία τάση που ο Θεός μας έδωσε από την δημιουργία μας- ας
μην ξεχνάμε τον λόγο του πρωτόπλαστου για την γυναίκα ότι «είναι οστούν εκ των
οστών μου και σαρξ εκ της σαρκός μου», ότι είμαστε ένα, ότι μου ανήκει και της
ανήκω- να απορριφθεί από τον Θεάνθρωπο), αλλά ως προς την νοηματοδότηση σε
σχέση με το περιεχόμενο των αγαθών που ζητάμε να αποκτήσουμε, να «θησαυρίσουμε».
Οι επίγειοι θησαυροί αφανίζονται και κλέβονται, από την φυσική φθορά τους και
την φυσική φθορά μας, από τους ανθρώπους και από τον μέγα κλέφτη, τον θάνατο.
Οι ουράνιοι θησαυροί όμως μάς ανήκουν για πάντα.
Ουράνιος είναι ο θησαυρός της
αγάπης, δηλαδή της εξόδου μας από την απαίτηση για αποκλειστική κυριαρχία επί
των αγαθών και η απόφαση να είμαστε διαχειριστές τους, δηλαδή να τα μοιραζόμαστε
με όποιον και όποια έχει ανάγκη. Αγαθά δεν είναι μόνο τα υλικά. Είναι και η
γνώση, η αρετή, η προσευχή, η κοινωνικότητα, ο λόγος. Αν όλα αυτά μπούνε στην
προοπτική του ουρανού, δηλαδή στην προοπτική της αιωνιότητας, τότε γίνονται
θησαυρός. Και για να γίνει αυτό, χρειάζεται να μείνει πίσω η ετικέτα του πρόσκαιρου,
του μάταιου σε κάθε πράξη, κίνηση και σκέψη μας, και να προσεταιριστούμε την
προοπτική της διάρκειας που συνοδεύει την αγάπη. Η αγάπη νικά τον θάνατο. Ο λόγος που πληγώνει
είναι μάταιος, ο λόγος όμως που οικοδομεί και στηρίζει γίνεται θησαυρός. Η
χρήση του άλλου προς δική μας ηδονή μένει στον παρόντα χρόνο. Η κοινωνία με τον
άλλον, με σεβασμό στο πρόσωπο, στο σώμα, στην καρδιά του, γίνεται θησαυρός
αιώνιος. Η χρήση του χρόνου για να περάσουμε καλά, η απόφασή μας να είμαστε
εξουσιαστές των άλλων, η θέλησή μας να είμαστε κοσμοκράτορες του δικού μας
κόσμου, ακόμη κι αν αυτός είναι μικρός, και όχι ηγέτες αγάπης, ελπίδας και
ζωής, είναι σημάδια θησαυρών επί της γης. Η σχέση με τον Χριστό γίνεται
ευκαιρία να θησαυρίσουμε εν ουρανώ.
Η περίοδος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής
είναι περίοδος πνευματικής αφύπνισης. Η νηστεία που ορίζει η Εκκλησία, μαζί με
τις ιερές ακολουθίες, την προσευχή, την μελέτη, την ελεημοσύνη, την αποκοπή από
την κυριαρχία των επίγειων θησαυρών, την εγκράτεια, είναι αφορμές να κάνουμε
στροφή στο τι είναι αληθινά ο θησαυρός που επιζητούμε και πού βρίσκεται η
καρδιά μας. Η σχέση μας με τον Χριστό, η συνάντησή μας με τον άλλο, η έγνοια
μας για τον κάθε συνάνθρωπο, φίλο κι εχθρό, η προσαρμογή, όσο μπορούμε, του
χρόνου μας στον εκκλησιαστικό χρόνο, η μετάνοια και η απόφασή μας να δούμε την
ζωή μας με τον τρόπο της Εκκλησίας, είναι ευκαιρία για να επανεκτιμήσουμε ους
θησαυρούς που έχουμε βάλει ως προτεραιότητα στην ζωή μας. Όταν αισθανόμαστε ότι
ανήκουμε στον Θεό, τότε η ζωή μας αλλάζει και τα δύσκολα τα αντέχουμε. Εκείνος
ήταν, είναι και θα είναι μαζί μας!
Καλή Σαρακοστή!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
6 Μαρτίου 2022
Κυριακή της
Τυρινής
