«Μετά κλάδων νοητῶς, κεκαθαρμένοι τάς ψυχάς, ὡς οἱ Παῖδες, τόν Χριστόν ἀνευφημήσωμεν πιστῶς, μεγαλοφώνως κραυγάζοντες τῷ Δεσπότῃ . Εὐλογημένος εἶ Σωτήρ, ὁ εἰς τόν κόσμον ἐλθών τοῦ σῶσαι τόν Ἀδάμ ἐκ τῆς ἀρχαίας ἀρᾶς, πνευματικῶς γενόμενος, φιλάνθρωπε, νέος Ἀδάμ ὡς εὐδόκησας . ὁ πάντα, Λόγε, πρός τό συμφέρον οἰκονομήσας, δόξα Σοι» (Κάθισμα τοῦ Ὄρθρου τῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων)
«Με τα κλαδιά των βαΐων νοερά ας μεταφερθούμε στα Ιεροσόλυμα
και αφού καθαρίσουμε τις ψυχές μας, όπως
τα παιδιά εκεί ας δοξάσουμε τον Χριστό με πίστη κραυγάζοντας με δυνατή φωνή: Ευλογημένος
είσαι, Σωτήρ μας, εσύ που ήλθες στον κόσμο για να σώσεις τον Αδάμ από την
αρχαία κατάρα (της ακοινωνησίας με τον Θεό και του θανάτου), έχοντας γίνει
πνευματικά ο νέος Αδάμ, όπως έστερξες. Εσύ, Λόγε του Θεού, που όλα τα σχεδίασες
και προνόησες γι’ αυτά προς το συμφέρον μας, ας είσαι δοξασμένος».
Τι είναι τα παιδιά στην ζωή μας; Η γενιά που έρχεται. Η τρυφερότητα. Η
αθωότητα. Η αναγέννηση και συνέχεια της δικής μας ζωής. Κάποτε το παν. Είναι
εκείνα που μέσα από τα μάτια τους η ζωή μπορεί να ιδωθεί με καλοσύνη,
αισιοδοξία, ελπίδα. Είναι αυτά που δυσκολεύονται να κρύψουν την αλήθεια. Γι’
αυτό και Χριστός μας προτρέπει να γίνουμε
όπως εκείνα στην καρδιά, να αφήσουμε κατά μέρος την κακία και να προσπαθήσουμε
να ζήσουμε με καλοσύνη, αλήθεια και αγάπη. Γιατί τα παιδιά συγχωρούν. Δεν θυμούνται
το κακό που τους γίνεται. Ξεχνούν και το μάλωμα ακόμα, και την τιμωρία, όταν δεν
αμφιβάλλουν ότι αυτός ή αυτή που τα επιπλήττει τα αγαπά.
Δεν είναι τυχαίο ότι τα παιδιά
υποδέχτηκαν τον Χριστό στην θριαμβευτική είσοδό Του στα Ιεροσόλυμα, κρατώντας
βάγια, το σύμβολο της νίκης και του θριάμβου στους πολέμους. Ο αυτοκράτορας ή ο στρατηγός τον οποίο υποδέχονταν
οι πολίτες της πρωτεύουσας ή της μεγάλης πόλης, κρατούσαν τα βάγια, τα δαφνόκλαδα
(laurus στα λατινικά σημαίνει θρίαμβος και το φυτό δάφνη) για να δείξουν ότι ο άνθρωπος που υποδέχονται
πέτυχε νίκη μεγάλης σημασίας. Τα παιδιά υποδέχονται τον Χριστό ως νικητή του
θανάτου. Έχει αναστήσει τον Λάζαρο. Έχει νικήσει τον θάνατο. Και τα παιδιά,
χωρίς να εξετάζουν τις λεπτομέρειες του ορθολογισμού των μεγάλων, τους
αστερίσκους και της υποσημειώσεις, εκφράζουν τον ενθουσιασμό τους για τον
Κύριο. Παρασύρουν και τους μεγάλους σ’ αυτή την πορεία και κάνουν τους πάντες
να νιώθουν ότι εδώ υπάρχει μια άλλη αλήθεια: ότι στο πρόσωπο του Χριστού ο
θάνατος έχει νικηθεί. Ότι η δύναμη του Χριστού είναι από τον ουρανό. Ότι ο
Χριστός είναι το πρόσωπο που τους έλειπε. Μπορεί να νόμιζαν ότι θα ήταν ένας
επίγειος βασιλιάς. Κατά βάθος όμως ήξεραν την αλήθεια των παιδιών: πρόκειται για
δύναμη εξ ουρανού και όχι εκ της γης, πρόκειται για τον Υιό Δαυίδ που είναι ο αναμενόμενος
Μεσσίας, μόνο που κάτι άλλο ήρθε να φέρει στον κόσμο και όχι μια επίγεια
βασιλεία.
Ο υμνογράφος της Κυριακής των Βαΐων
παίρνει την εικόνα των παιδιών με τα βάγια και μας ζητά να δούμε την δική μας
σχέση με τον Χριστό. Να δούμε τι είναι για μας ο Κύριος. Αν είναι ένας βασιλιάς
που έρχεται από την παράδοση, τα έθιμα, το καλό του χρόνου, αν είναι ένας
ηθικολόγος διδάσκαλος, ο οποίος θέλει να κάνει την ζωή μας καλύτερη, ή αν είναι
ο Νικητής του θανάτου, ο νέος Αδάμ που ήρθε να γλιτώσει τον παλαιό, δηλαδή
όλους εμάς, από την αρχαία κατάρα; Αυτό
σημαίνει ότι είναι ο Θεάνθρωπος που ήρθε να μας δείξει ότι η θέωση έρχεται διά
της υπακοής στο θέλημα του Θεού. Έρχεται διά της αγάπης. Έρχεται διά της θέασης
του άλλου όχι ως αντικείμενου για την δική μας άνεση, αλλά ως βοηθού για να
πορευτούμε στην οδό της Βασιλείας. Ότι αυτός ο τρόπος απαιτεί σταυρό και θάνατο
του εγώ, των επιθυμιών μας, της διάθεσής μας να έχουμε δίκιο σε όλα. Απαιτεί
ακόμη παιδικότητα, δηλαδή συγχωρητικότητα, διάθεση για χαμόγελο και αισιοδοξία,
καθαρή ματιά, που σημαίνει άρνηση της αμαρτίας. Σημαίνει κάθαρση της ψυχής,
δηλαδή υπέρβαση των παθών μας, μεταμόρφωσή τους σε πορεία δημιουργικότητας και
χρήση των δυνάμεών μας υπέρ της αγάπης, της αλήθειας, της ζωής που νικά τον
θάνατο.
Τα παιδιά είπαν την αλήθεια και
πανηγύρισαν για την ζωή που εισέρχεται στην Αγία Πόλη. Τα παιδιά κράτησαν τα
βάγια για να δείξουν με όλη τους την ύπαρξη την δοξολογία που ήθελαν να
προσφέρουν στον Θεό και την χαρά που ένιωθαν για το ότι έβλεπαν τον Χριστό ως
νικητή του θανάτου. Η Κυριακή των Βαΐων, η είσοδος στην Μεγάλη Εβδομάδα, είναι
αφορμή για όλους μας να ξαναδούμε την ζωή μας. Δεν αρκεί η ηθική μας βελτίωση.
Χρειάζεται να ακολουθήσουμε τον Χριστό, όχι όπως οι Ιουδαίοι που περίμεναν μία
επίγεια αλλαγή, αλλά όπως τα παιδιά, τα οποία δεν περίμεναν κάτι, μόνο
ζητωκραύγαζαν που η αλήθεια, η αγάπη, η ανάσταση ήρθε στον κόσμο. Και ο Χριστός
τους έδωσε και δίδει και σε μας την νίκη κατά του θανάτου, ως το μεγαλύτερο
δώρο που θα μπορούσε να μας δώσει. Εδώ θα πρέπει να ξεπεράσουμε τον παιδικό νου
και να εκτιμήσουμε ως μεγάλοι το τι σημαίνει ο θάνατος να νικιέται, να νικιέται
ο φόβος, η έπαρση, η παντοδυναμία του εγώ, το ότι η έξοδος από την ζωή δεν
σημαίνει τίποτα και ακοινωνησία, αλλά φως και συνάντηση.
Ας κρατήσουμε κι εμείς τα βάγια της
Εκκλησίας και ας ετοιμάσουμε τις καρδιές μας και για την δική μας ανάσταση!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Κέρκυρα, 25 Απριλίου 2021
