“Το ψεύδος είναι εξαφάνισις της αγάπης ” (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος). Μικρότεροι και μεγαλύτεροι έχουμε συνηθίσει
το ψέμα να είναι μία από τις συνιστώσες της ζωής μας. Όταν θέλουμε να
δικαιολογηθούμε για κάτι, για να αποφύγουμε να μας μαλώσουν, να περάσουμε την
δυσκολία της στιγμής, αρνούμαστε την πραγματικότητα, αρνούμαστε τις ευθύνες
μας, κάνουμε ότι δεν γνωρίζουμε, κατηγορούμε, κάποτε και συκοφαντούμε τους
άλλου, για να βγούμε αλώβητοι. Και δεν αισθανόμαστε ενοχές. Στόχος μας να
επιπλεύσει το εγώ μας στην επιφάνεια της θάλασσας που είναι η ζωή. Και ταυτιζόμαστε
τόσο πολύ με το ψέμα μας, που καθιστούμε και τον εαυτό μας διπρόσωπο.
Υπερασπιζόμαστε ένα φαντασιακό «εγώ», το οποίο το καθιστούμε ταυτότητά μας,
μόνο και μόνο για να μην κοπιάσουμε να αλλάξουμε την ζωή μας, να μην
αποδεχθούμε αυτό που έχουμε κάνει, να μην ελέγξουμε τον εαυτό μας, να μην
ταπεινωθούμε ζητώντας συγγνώμη.
Το ψέμα όμως είναι εξαφάνιση της αγάπης. Αν αγαπούμε τον Θεό, τον
συνάνθρωπο, τον ίδιο μας τον εαυτό, αγαπούμε την αλήθεια και εκφράζουμε την
αλήθεια. Η ύπαρξη θέλει γενναιότητα. Θέλει αυθεντικότητα. Θέλει να έχουμε πάρει
απόφαση ότι στα λάθη μας δεν νικιόμαστε, αλλά ζητούμε συγχώρεση γι’ αυτά και την ίδια στιγμή ξεκινάμε από την
αρχή. Είναι προτιμότερο να στενοχωρήσουμε τους άλλους, όταν διαπιστώνουν ότι
δεν είμαστε οι τέλειοι που φαντάζονται ή που απαιτούν από εμάς, αλλά να κάνουμε
καινούργιες προσπάθειες, παρά να υποκρινόμαστε. Είναι τίμιο να αναλαμβάνουμε
την ευθύνη μας και, συνήθως, αυτό το εκτιμούν όσοι έχουν επίγνωση, παρά να
κρυβόμαστε. Και η τιμιότητα έχει λείψει από την εποχή μας.
Ας δούμε τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Ανεβάζουμε φωτογραφίες του εαυτού
μας δείχνοντας πως πιστεύουμε ότι είμαστε το κέντρο του κόσμου. Κι αυτό
συμβαίνει από τις απαρχές της εφηβικής ηλικίας και συνεχίζεται και στις
μεγαλύτερες. Πειστήκαμε από την διαδικτυακή εποχή μας, πειστήκαμε από τον
ναρκισσισμό που ελλοχεύει στην καρδιά και τον νου, ότι ο κόσμος περιστρέφεται
γύρω από μας. Και βέβαια αυτό δεν είναι αλήθεια. Η ψευδαίσθηση όμως έχει γίνει
πίστη. Και πορευόμαστε νιώθοντας ικανοποίηση που κάποιοι μπορούν να συζητούν
όχι για τα έργα μας, για τις ιδέες μας, για το ποιοι είμαστε, αλλά για την
εμφάνιση, την όψη, το φαίνεσθαί μας. Τίμια όμως είναι η μαρτυρία όταν μιλούμε
γι’ αυτό που είμαστε και πιστεύουμε και
όχι για να κολακέψουμε την ματαιοδοξία ή την κενοδοξία μας.
Πόσα ψέματα ντύνονται οι λέξεις στην οικογένεια! Το ψέμα συνοδεύει την απιστία,
την αδιαφορία, τον φόβο για τον άλλον. Το ψέμα συνοδεύει την άρνηση να
αναλάβουμε τις ευθύνες έναντι του/της συζύγου, των παιδιών, όπως και κάνει τα
παιδιά να αρνούνται τον κόπο των γονέων τους. Το ψέμα κάνει την αγάπη να υποφέρει
ή την εξαφανίζει, διότι όταν πιστεύουμε
ότι έχουμε δίκιο ή δικαιούμαστε κατά πάντα, τότε η ομορφιά της αγάπης που είναι
μοίρασμα, προσφορά, ευθύνη και αλήθεια μπαίνει στην άκρη.
Και η σχέση μας με τον Θεό ταλαιπωρείται από το ψέμα. Όταν η αγάπη για τον
Θεό δεν είναι προτεραιότητα στην ζωή μας, τότε θριαμβεύουν οι προφάσεις εν
αμαρτίαις. Δεν εκκλησιαζόμαστε, δεν προσευχόμαστε, δεν κοινωνούμε, δεν
μελετούμε, δεν εμπιστευόμαστε, ακριβώς διότι έχουμε αφήσει στην άκρη την αγάπη.
Καιρός για μετάνοια λοιπόν και νέες αρχές αλήθειας!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»
στο φύλλο της Τετάρτης 13 Ιανουαρίου 2021