Στις πανελλαδικές εξετάσεις για τα Επαγγελματικά Λύκεια παρατέθηκε στους μαθητές θέμα στην Έκθεση παρμένο από έναν διάσημο σύγχρονο συγγραφέα, ο οποίος θεωρεί ότι “ο homo sapiens, ακόμα ένα ασήμαντο ζώο που κοιτούσε τη δουλειά του σε μια γωνιά της Αφρικής, μεταμορφώθηκε σε κυρίαρχο όλου του πλανήτη και σε φόβο και τρόμο του οικοσυστήματος. Σήμερα ο άνθρωπος βρίσκεται στο χείλος της μετατροπής του σε θεό, έτοιμος να αποκτήσει όχι μόνο αιώνια νεότητα, αλλά και τις θεϊκές ικανότητες της δημιουργίας και της καταστροφής”.
Μας ενδιαφέρει η σκοπιμότητα παράθεσης του λόγου αυτού. Το εκπαιδευτικό σύστημα παίρνει θέση: ο άνθρωπος είναι ένα ασήμαντο ζώο. Είναι έτοιμος να μετατραπεί σε θεό, για να αποκτήσει την αιώνια νεότητα, να δημιουργεί και να καταστρέφει. Δεν υπάρχει Θεός για τον συγγραφέα, μόνο ο άνθρωπος. Δεν είναι κατ᾽ εικόνα Θεού πλασμένος ο άνθρωπος, αλλά μόνος του αποκτά τις ιδιότητές της. Θα μετατραπεί σε ανθρωπομηχανή, και για λίγα θα μπορεί να είναι υπερήφανος. Δεν κάνει καμία αναφορά στην τέχνη και τον πολιτισμό. Καμία αναφορά στην αγάπη, στα συναισθήματα, στην αναζήτηση της αλήθειας. Και ρωτά ο συγγραφέας και η επιτροπή μαζί: “υπάρχει τίποτα πιο επικίνδυνο από δυσαρεστημένους και ανεύθυνους θεούς που δεν ξέρουν τι θέλουν;”
Το σχολείο προφανώς δεν πρέπει να επιβάλλει την πίστη στον Θεό, αλλά να πληροφορεί γι᾽ αυτήν. Απευθύνεται σε ανθρώπους ελεύθερους. Εντούτοις δεν πρέπει να αποθεώνει και την αθεΐα. Η σκοπιμότητα παράθεσης κειμένων με ξεκάθαρη μονομέρεια υποδηλώνει μία βαθιά επιθυμία εκείνων οι οποίοι έχουν διαγράψει την πίστη από την ζωή τους, έχουν δηλαδή αυτοθεωθεί: να καταστήσουν τις θέσεις τους εύληπτες, αποδεκτές και κυρίαρχες. Ουδέποτε σε εξετάσεις θα έμπαινε θέμα που θα υποδήλωνε την παρουσία του Θεού στην ζωή μας. Τώρα τονίζεται η ανυπαρξία Του…
Σε ιστοσελίδες επισημάνθηκε η τόλμη της Επιτροπής να αποτυπώσει την θεοποίηση του ανθρώπου και της επιστήμης. Είναι ένα ακόμη βήμα στον θρησκευτικό αποχρωματισμό της εκπαίδευσης. Αβρόχοις ποσί, καθότι δεν το προσέξαμε οι περισσότεροι, συνεχίζεται το ξερίζωμα. Χωρίς να το αντιλαμβάνεται η επιτροπή δείχνει πόσο επικίνδυνο για την πνευματική πορεία της ύπαρξης είναι το να δημιουργούμε δυσαρεστημένους και ανεύθυνους ανθρώπους, χωρίς Θεό, χωρίς όρια, χωρίς αγάπη, χωρίς άσκηση, με δύναμη να κάνουμε ένα βήμα πίσω στο εγώ μας. Ο συγγραφέας, ο οποίος έχει όλα τα ελκυστικά στοιχεία που αποθεώνει το παγκόσμιο σύστημα (νέος, μορφωμένος, ομοφυλόφιλος, βουδιστής, με καλό λόγο, αρνητής της ιουδαϊκής παράδοσης παρότι Ισραηλίτης), εισάγεται επίσημα στην εκπαίδευση, χωρίς την κριτική του εκπαιδευτικού στην τάξη, χωρίς την έρευνα του μαθητή και την δυνατότητα του εν επιγνώσει σχολιασμού των απόψεών του, με την επίφαση ότι μπορεί ο υποψήφιος να κρίνει κάποιες από αυτές, χωρίς όμως να έχει απαραίτητες προσλαμβάνουσες. Μόνη ελπίδα η εσωτερική αντίσταση όσων θέλουμε να πιστεύουμε και να βλέπουμε ποια είναι η απάντηση σε έναν πολιτισμό χωρίς έρματα πνευματικά.
Το θέμα των Πανελλαδικών δείχνει την ανάγκη συσσωμάτωσής μας στην εκκλησιαστική ζωή. Σ᾽ αυτήν ο νέος άνθρωπος θα μάθει όχι να είναι επικίνδυνος επειδή αισθάνεται θεός, αλλά να είναι χαρούμενος που πήρε από τον Θεό την αγάπη, την ελευθερία, την πίστη στην ανάσταση, το αίσθημα του “εμείς” που δημιουργεί και δεν καταστρέφει. Ας ξαναδούμε το χρέος μας!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην « Ορθόδοξη Αλήθεια»
Στο φύλλο της Τετάρτης 27 Ιουνίου 2018
