Συχνά συμβαίνουν γεγονότα στη ζωή μας, τα οποία μας προκαλούν φόβο. Μία φυσική καταστροφή, ένας απρόσμενος θάνατος, η αστάθεια στις ανθρώπινες σχέσεις, μία δοκιμασία το αποτέλεσμα της οποίας θα διαδραματίσει μεγάλο ρόλο στην μετέπειτα πορεία μας, μία αρρώστια, η αβεβαιότητα στην εργασία και άλλα, είναι γεγονότα που γεννούν ανησυχία στην ψυχή μας. Αισθανόμαστε μετέωροι. Μικρότερη ή μεγαλύτερη αγωνία μας διακατέχει. Ο λογισμός μας μάς ταλαιπωρεί. Και η ανασφάλεια αναδεικνύεται στοιχείο τόσο του προσώπου όσο και της καρδιάς μας. Άλλοι αντιμετωπίζουν τον φόβο με τα μέσα της εποχής. Προσπαθούν να γελάσουν, να διασκεδάσουν, ακόμη και να πιούνε προκειμένου να ξεχάσουν. Άλλοι πάλι ζητούν από όσους τους αγαπούνε να τους καθησυχάζουν. Βρίσκουν στην αγάπη ανακούφιση για τον φόβο. Άλλοι πάλι με γενναιότητα και εμπιστοσύνη στον Θεό προχωρούν στην αντιμετώπιση του φόβου τους. Είναι αποφασισμένοι, ακόμη κι αν χάσουν, να μην αισθανθούν ότι υπέκυψαν στην καταστροφική του επίδραση. Παλεύουν και «ο Θεός βοηθός».
Υπάρχουν όμως και γεγονότα τα οποία έχουν να κάνουν με την αποκάλυψη του αληθινού εαυτού μας. Και εκεί ο φόβος, επειδή μας οδηγεί στην αλήθεια για το ποιοι είμαστε, γίνεται ισχυρότερος. Τρομάζουμε με την εικόνα μας. Αισθανόμαστε ότι δεν μπορούμε πλέον να κρυφτούμε όχι μόνο από τους άλλους, ούτε και από τον εαυτό μας. Είναι από τις καταστάσεις τις οποίες θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε κανονικά ως ευλογία, διότι μας δίνουν την ευκαιρία, συνειδητοποιώντας το ποιοι είμαστε ή ποιες είναι οι προτεραιότητές μας, να μπορέσουμε να μετανιώσουμε για τα λάθη και τα πάθη μας και να κάνουμε μια καινούργια αρχή. Κάτι τέτοιο όμως προϋποθέτει πίστη ότι η αλήθεια είναι το σημαντικότερο στη ζωή μας. Ότι η αλήθεια δεν μας καταβάλλει αλλά μας ελευθερώνει. Διότι μας δίνει τη δυνατότητα να συγχωρέσουμε και να συγχωρεθούμε. Και ξεκινώντας από την αρχή τη ζωή μας, να μπορέσουμε να εκτιμήσουμε τι πραγματικά αξίζει σ’ αυτήν και τι όχι.
Ένα τέτοιο γεγονός ήταν και η θεραπεία από τον Χριστό ενός δαιμονισμένου ανθρώπου στην περιοχή των Γαδάρων, ένα νησί στη λιμνοθάλασσα της Γεννησαρέτ. Ένας άνθρωπος ο οποίος ήταν αγρίμι. Ζούσε στην έρημο και στα μνήματα. Αποτελούσε φόβο και τρόμο για τους ανθρώπους του τόπου του, οι οποίοι τον αλυσόδεναν, αλλά μάταια. Ο Χριστός θα βγάλει την λεγεώνα των δαιμονίων από μέσα του και θα τα αφήσει να πνίξουν μία αγέλη χοίρων που έβοσκε εκεί κοντά. Οι Γαδαρηνοί μαθαίνουν από τους βοσκούς τι είχε γίνει, έρχονται να συναντήσουν τον Χριστό, βλέπουν στα πόδια Του «ιματισμένον και σωφρονούντα» τον πρώην δαιμονισμένο «και εφοβήθησαν. Απήγγειλαν δε αυτοίς οι ιδόντες πώς εσώθη ο δαιμονισθείς. Και ηρώτησαν αυτόν άπαν το πλήθος της περιχώρου των Γαδαρηνών απελθείν απ’ αυτών, ότι φόβω μεγάλω συνείχοντο» (Λουκ. 8, 35-37). Φοβήθηκαν και όσοι είχαν δει τι είχε γίνει, τους είπαν για το πώς ο δαιμονισμένος σώθηκε. Τότε όλο το πλήθος από την περιοχή των Γαδάρων παρακαλούσαν τον Ιησού να φύγει από κοντά τους, γιατί τους είχε πιάσει μεγάλος φόβος.
Οι Γαδαρηνοί μέσα από το θαύμα της θεραπείας του συντοπίτη του είδαν την αλήθεια για τον εαυτό τους. Διαπίστωσαν ότι δεν τηρούσαν το θέλημα του Θεού, το οποίο, σύμφωνα με τον μωσαϊκό νόμο, απαγόρευε την κτήση και την χρήση χοίρων και χοιρινού κρέατος. Αυτοί όμως επέλεξαν να παραβιάσουν την εντολή του Θεού είτε από συμφέρον είτε από λαιμαργία και φιληδονία. Ο δαιμονισμένος ήταν μία διαρκής υπενθύμιση του Θεού στην κοινότητά τους ότι χρειάζονταν μετάνοια. Γι’ αυτό και φαίνεται ότι ήταν εκεί, για να τους ταράζει η παρουσία του και να αφορμώνται στο να επιστρέψουν στο θέλημα του Θεού. Οι Γαδαρηνοί όμως, παρότι φοβήθηκαν αρχικά με το θαύμα και το γεγονός ότι όχι μόνο θεραπεύθηκε ο δαιμονισμένος, αλλά έχασαν το κέρδος και το συμφέρον τους, με τον πνιγμό της αγέλης των χοίρων, δε νίκησαν τα πάθη τους. Προτίμησαν να αρνηθούν τον Χριστό παρά το συμφέρον, τη φιληδονία, τη λαιμαργία. Και ζήτησαν από τον Χριστό να φύγει από τη ζωή τους. Εκείνος σεβάστηκε την ελευθερία τους και τους άφησε. Έκλεισαν τα μάτια τους μπροστά στην αλήθεια και συνέχισαν τη ζωή τους σα να μην έζησαν τίποτα.
Αυτή είναι η στάση του ανθρώπου ο οποίος έχει υποκαταστήσει την παρουσία του Θεού στη ζωή του με τα πάθη και το συμφέρον του. Είναι συνειδητή η επιλογή του, όταν κάποτε βλέπει την αλήθεια, να αρνείται να αλλάξει. Να μετανοήσει. Βλέπει τον εαυτό του και προσποιείται ότι δεν βλέπει. Καταλαβαίνει ότι τον περιμένει ο πνευματικός θάνατος, με το να μην είναι ο Χριστός στη ζωή του, αλλά επιλέγει να απομακρυνθεί ακόμη περισσότερο από Εκείνον. Σκληραίνει η καρδιά του, διότι δε θέλει να αντέξει την αλήθεια για τη ζωή του. Αυτή προϋποθέτει προσανατολισμό προς τον ουρανό. Και ο ουρανός θέλει θυσία. Να αφήσουμε ό,τι μας ευχαριστεί πρόσκαιρα και να επιλέξουμε το θέλημα του Θεού. Οι άνθρωποι νομίζουμε ότι μπορούμε να κάνουμε αυτό που μας αρέσει ή μας συμφέρει, αλλά και να είμαστε εντάξει με τον Θεό. Η αυταπάτη όμως κάποτε θα διαλυθεί και θα κληθούμε να πάρουμε τις οριστικές μας αποφάσεις.
Ο πολιτισμός μας ομνύει στο όνομα της ελευθερίας, της αυτογνωσίας, της υπέρβασης του φόβου ή της αντιμετώπισής του. Ημίμετρα όμως δε χωρούνε. Μόνο μέσα από την σχέση με τον Χριστό βρίσκουμε τον αληθινό εαυτό μας, όχι για να φοβηθούμε, αλλά για να ελευθερωθούμε πραγματικά. Το πρώτο διάστημα μετά την φανέρωση της αλήθειας μπορεί να είναι δύσκολο, γιατί η ιδέα ότι καλούμαστε να αφήσουμε κατά μέρος ό,τι έχουμε επιλέξει για να επενδύσουμε προκαλεί περισσότερο φόβο και άγχος. Η πίστη όμως στον Χριστό μάς δίνει τη δύναμη να μην κάνουμε πίσω. Να αλλάξουμε τρόπο ζωής, να αγαπήσουμε τον Θεό, να ελπίσουμε, να αντέξουμε. «Ιματισμένοι και σωφρονούντες» στη ζωή της Εκκλησίας να αλλάξουμε το συμφέρον με την αγάπη, τη φιληδονία με την άσκηση, τη λαιμαργία με την τροφή της ψυχής. Και ο Χριστός θα μας στηρίξει ώστε με τον νέο εαυτό μας να κάνουμε μία αληθινά καινούργια αρχή, στην οποία δε θα τρομάζουμε τους άλλους, αλλά θα τους κάνουμε να χαίρονται διότι κι αυτοί θα μπορούν να βρούνε νόημα μέσα από την σχέση με τον Χριστό.
Κέρκυρα, 23 Οκτωβρίου 2016
