ΙΣΩΣ Η ΑΓΑΠΗ ΝΑ’ ΝΑΙ ΜΙΣΟΣ

 (πρόταση για συζήτηση σε μια νεανική ενοριακή συντροφιά)

 Θα χαθώ πριν φύγω

(Μουσική Χρυσόστομος Μουράτογλου, Στίχοι Νίκος Μωραΐτης, Τραγούδι Μιχάλης Χατζηγιάννης)

Τα βέλη είναι των θεών, τα τραύματα είναι των θνητών
Στα χέρια, στο βλέμμα, στο στόμα
Με τις πληγές που κουβαλώ, σε σένα θα αφιερωθώ
Για πάντα, για τώρα, στα λίγα, σε όλα
Ίσως η αγάπη να 'ναι μίσος
Ίσως να 'ναι ο θάνατος ο ίδιος
Όμως μια ζωή σε σένα καταλήγω
Να το ξέρεις μάτια μου, θα χαθώ πριν φύγω
Θα χαθώ πριν φύγω
Με τη βαθιά τη σαϊτιά, με χτυπημένα τα φτερά
Γκρεμίζω του χρόνου τα κάστρα
Εδώ στην άκρη της στιγμής, χαμένος είμαι νικητής
Σου είπα για πάντα και θα 'ναι για πάντα
Ίσως η αγάπη να 'ναι μίσος
Ίσως να 'ναι ο θάνατος ο ίδιος
Όμως μια ζωή σε σένα καταλήγω
Να το ξέρεις μάτια μου, θα χαθώ πριν φύγω
Θα χαθώ πριν φύγω

Τα βέλη είναι των θεών: ο έρωτας απεικονίζεται ως θεός που με τα βέλη του στοχεύει τις καρδιές των ανθρώπων και τους κάνει να κυνηγούν το πρόσωπο που τους ελκύει. Ο έρωτας είναι έλξη. Είναι επιθυμία του άλλου. Φαίνεται ακατανίκητος. Γι’ αυτό και τραυματίζει τους θνητούς ανθρώπους. Ο έρωτας είναι αθάνατος. Ο άνθρωπος είναι θνητός. Και τραυματίζεται από τον έρωτα στις αισθήσεις του. Στα μάτια που βλέπουν. Στα χέρια που αγκαλιάζουν. Στο στόμα που φιλά τον άλλο. Το τραγούδι βλέπει ουσιαστικά τον έρωτα αρχικά στη σωματική του διάσταση. Δεν ξεκινά από την καρδιά κι αυτό είναι αληθινό. Πάντοτε ερωτευόμαστε όποιον βλέπουμε. Το θέμα είναι αν τον βλέπουμε ως υποκείμενο, ως πρόσωπο δηλαδή με το οποίο θα επικοινωνήσουμε, θα μοιραστούμε, θα χαρούμε και θα λυπηθούμε, θα κάνουμε παρέα, θα ζήσουμε τη συντροφικότητα και τη χαρά να γνωρίζουμε ο ένας τον άλλον,  ή ως αντικείμενο, δηλαδή ως κάποιον με τον οποίο θα περάσουμε καλά και αν τον βαρεθούμε θα τον αλλάξουμε, όπως κάνουμε με τα κινητά μας ή με τα ρούχα όταν τα βαρεθούμε. Η εποχή μας βλέπει τον έρωτα στη λογική του αντικειμένου και όχι στην προοπτική του υποκειμένου.

σε σένα θα αφιερωθώ: ο έρωτας φέρνει πληγές στον άνθρωπο, όταν είναι αυθεντικός. Έρωτας χωρίς πληγές, χωρίς ευθύνες, χωρίς μοίρασμα, χωρίς την ανταλλαγή της σχέσης, είναι έρωτας πρόσκαιρος και επιφανειακός. Και πληγωνόμαστε διότι πρέπει να παραιτηθούμε από το θέλημά μας. Πρέπει να δώσουμε χρόνο στον άλλο. Να τον ακούσουμε. Να ανεχτούμε τα παράξενά του, τις δυσκολίες του. Να ζητήσουμε να γίνει το ίδιο κι από την δική του πλευρά. και το θέμα είναι ότι συνήθως ούτε οι δύο είμαστε έτοιμοι, ο καθένας από την δική του πλευρά. Κι έτσι οι πληγές μεγαλώνουν. Ένα αίσθημα αποτυχίας, ματαίωσης, θυμού συνοδεύει συχνά τον έρωτα.  Κι αν αυτός μπορεί να γίνει αγάπη, τότε θα συνοδεύεται από την ανοχή. Αν όχι, τότε ο θυμός μας κάνει να απομακρυνόμαστε. Δεν μιλάμε για τον έρωτα που βλέπουμε τον άλλο ως αντικείμενο. Εκεί δεν υπάρχει καν θυμός. Βαρεθήκαμε, φύγαμε! Εκεί δεν υπάρχει άμεση πληγή. Όμως ο άνθρωπος εθίζεται στην ευκολία και δύσκολα θα περάσει στην προοπτική της αληθινής αγάπης. Κι αυτή προϋποθέτει αφιέρωση.

για πάντα:  είναι η συνηθισμένη ατάκα των ερωτευμένων. Μαζί σου για πάντα. Μέσα στη χαρά του έρωτα, όταν αυτός είναι δυνατός, γίνονται τα σχέδια. Είναι έκφραση και ευχής και επιθυμίας. Μαζί σου για πάντα. Όρκος. Υπόσχεση. Βεβαιότητα των λόγων και της σκέψης. Όμως η πραγματικότητα θέτει εν αμφιβόλω αυτό το «για πάντα». Γιατί το θέλημά μας, ο χαρακτήρας μας, η προσωπικότητά μας, όπως και του άλλου, μας κάνουν να βάζουμε ερωτηματικά. Να αναρωτιόμαστε «αν αξίζει για πάντα». Και να υποκύπτουμε σε πειρασμούς να βρούμε κάποιον άλλο ή κάποιαν άλλη που να μπορεί να κρατήσει αυτό το «για πάντα». Να είναι πιο κοντά σ’  αυτό που θέλουμε και σκεφτόμαστε. Το ίδιο λειτουργεί κι αντίστροφα. Από την πλευρά του άλλου. Γι’  αυτό και στο τραγούδι λέει

«Για τώρα, στα λίγα, σε όλα». Αυτό το «για πάντα»  έχει να κάνει με το παρόν. Με το σήμερα. Μ’  αυτό που ζούμε. Ο ερωτευμένος ξεχνά το χτες. Έρωτες που έζησε. Δε σκέφτεται ούτε το αύριο. Μόνο το σήμερα. Σα να σταματά ο χρόνος. Το μυαλό κολλά και τα συναισθήματα είναι αυτά που μετράνε. Το να είναι με το πρόσωπο που αγαπά. Και δίνει την υπόσχεση «για πάντα» και στα λίγα και σε όλα. Δηλαδή δεν μετράνε τα υλικά πράγματα μπροστά στην αγάπη. Ο έρωτας και η αγάπη κάνουν τον άνθρωπο να θέλει να είναι μαζί μ’ αυτόν ή μ’ αυτήν που αγαπά στα πάντα. «Κατά πάντα και δια πάντα»                

Ίσως η αγάπη να’ ναι μίσος: αγάπη και μίσος λειτουργούν ως οι δύο όψεις του νομίσματος του έρωτος. Αγαπάς και μισείς ταυτόχρονα. Αγαπάς αυτόν που θέλεις να δεθείς μαζί του, αλλά και μισείς τον εαυτό σου πρώτα γιατί άργησες να τον συναντήσεις, αλλά και γιατί δεν μπορεί να αντέξει τη δύναμη του έρωτα. Το θέλημά σου είναι πολύ δυνατό. Θέλεις τον άλλον να σκέφτεται, να δρα, να πορεύεται με τον τρόπο που εσύ τον έχεις φανταστείς. Κι όταν αυτός δεν το κάνει ή δεν είναι έτσι όπως τον θέλεις, τον μισείς γιατί νιώθεις ότι δεν ανταποκρίνεται στον έρωτά σου, σε απορρίπτει ως πρόσωπο, καθώς δεν καταλαβαίνει τη δύναμη της δικής σου αγάπης και δεν γίνεται όπως τον έχεις φανταστεί. Εννοείται ότι αυτό συμβαίνει και αντίστροφα.

θάνατος και ζωή: το σημάδι του αληθινού έρωτα. Πεθαίνεις για τον άλλο και ζεις γι’  αυτόν. Είσαι ικανός να κάνεις το αδιανόητο, αλλά και δεν μπορείς να φανταστείς τη ζωή σου χωρίς τον άλλο. Ο άλλος είναι το νόημά μας. Γεννιόμαστε στον τόπο του άλλου. Όπου υπάρχει ο άλλος υπάρχουμε κι εμείς. Μέσα από τη σχέση αναπτύσσεται η ταυτότητά μας, το πρόσωπό μας, η αλήθειά μας.

μια ζωή σε σένα καταλήγω:  όταν ο έρωτας είναι αυθεντικός, παρά τις ματαιώσεις, παρά τους θυμούς, γίνεται μία συνεχής επιστροφή. Είναι αυτό που μας ταιριάζει αληθινά. Να επιστρέφουμε στο πρόσωπο και να χαιρόμαστε την αγάπη. Γι’  αυτό και ένας μεγάλος έρωτας, όταν γίνεται αγάπη αποκλειστική για τον άλλον, όταν γίνεται απόφαση να αναλάβουμε τη ευθύνη να είμαστε μαζί, ακόμη και στις ανθρώπινες στιγμές, στα μαλώματα, στα δύσκολα, βρίσκει αφορμές για να ισχυροποιηθεί η σχέση.        

θα χαθώ πριν φύγω:  εδώ είναι το δύσκολο. Μέσα από τέτοια αισθήματα η απογοήτευση κάποια στιγμή θα είναι μεγάλη. Η ήττα να μην είναι ο άλλος όπως τον θέλεις γίνεται συντριβή. Σπανίως βέβαια βλέπουμε τον εαυτό μα να μην είναι όπως μας θέλει ο άλλος. Γι’  αυτό και ο έρωτας φέρνει εγωισμό. Μας κάνει να νομίζουμε ότι ο άλλος πρέπει να βλέπει τα πάντα τα οποία κάνουμε γι’  αυτόν και απογοητευόμαστε όταν αυτό δε γίνεται. Γι’  αυτό και όταν ο θυμός, η απογοήτευση, ο κακός λογισμός εις βάρος του άλλου φτάσει στο απροχώρητο εντός μας, φεύγουμε. Όμως πριν φύγουμε, νιώθουμε χαμένοι. Ότι αποτύχαμε σε εγχείρημα ζωής. Και πώς να ξανα-ξεκινήσεις;

γκρεμίζω του χρόνου τα κάστρα: αυτός που έχει πάρει απόφαση να κάνει τον έρωτα αγάπη, να τον ζήσει με αφοσίωση, ευθύνη, παράβλεψη των όσων των στενοχωρούν στον άλλο νικά τη φθορά του χρόνου. Ακολουθεί του Χριστού τα βήματα, ο Οποίος μας αγάπησε πριν να γίνει ο κόσμος και πριν να εμφανιστούμε στη γη και θυσιάστηκε, σταυρώθηκε για μας, μη υπολογίζοντας την άρνησή μας να Τον ακολουθήσουμε, να αποδεχτούμε την αγάπη που μας δίνει. Χωρίς να μας μισήσει, αλλά με το να μας συγχωρεί συνεχώς μας δείχνει έναν δρόμο κι έναν τρόπο μοναδικό. Αυτόν της αγάπης που κρατά όντως για πάντα από την δική Του πλευρά. Κι αν ανταποκριθούμε, με τα λάθη και τα πάθη μας, και από την δική μας. Αυτός είναι ο έρωτας στον οποίο γεννιέται η η αγιότητα.

χαμένος είμαι νικητής: αν δεν χάσεις το θέλημά σου, τον εγωκεντρισμό σου, την αίσθηση ότι εσύ είσαι το παν στη ζωή και δεν δεις τη ζωή μέσα από τα μάτια του άλλου, δεν μπορείς να νικήσεις. Να βρεις το σκοπό και τον προορισμό σου, την ευτυχία σου. Μόνο μέσα από τις ανθρώπινες σχέσεις και την ποιότητά τους, που περνά από την αγάπη έρχεται η ευτυχία. Αυτό μας λείπει σήμερα. Να δούμε τη ζωή μέσα από την σκοπιά της αγάπης.

            Ο έρωτας είναι, μαζί με τον θάνατο, τα δύο μεγάλα υπαρξιακά αινίγματα του ανθρώπου. Η στάση και η απάντηση που θα δώσουμε από την μικρή μας ηλικία θα μας σημαδέψει σε όλη μας τη ζωή. Αν αποφασίσουμε ότι η αγάπη είναι η πιο σημαντική μας επιδίωξη, να αγαπούμε για να υπάρχουμε, τότε η ζωή μας θα έχει ένα νόημα που δεν θα είναι μόνο για το παρόν, αλλά θα ανοίγεται στην αιωνιότητα. Γιατί η αγάπη είναι ο Θεός.  Αγάπη όμως σημαίνει παραίτηση από την κυριαρχία του θελήματός μας, σημαίνει απόφαση να χάσεις για να κερδίσεις. Σημαίνει ότι δεν βλέπεις τον άλλο ως αντικείμενο, αλλά ως πρόσωπο που έχει ανάγκη να αγαπηθεί. Τον σέβεσαι. Τον ακούς. Τον στηρίζεις. Τον ηρεμείς. Τον γαληνεύεις. Αυτός ο δρόμος είναι σπουδαίος και μοναδικός. Είναι δρόμος απόφασης. Όμως δεν μπορεί να είναι δρόμος επιπόλαιος. Ένα παιχνίδι, που το αρχίζεις και το τελειώνεις όπως και όποτε θέλεις. Γιατί τότε ο έρωτας δεν είναι προς πρόσωπο, αλλά προς αντικείμενα που τα χρησιμοποιείς ή σε χρησιμοποιούν  και τα πετάς ή σε πετάνε. Η λογική του αντικειμένου είναι θάνατος. Χωρισμός δηλαδή τόσο από τον Θεό όσο και από τον άλλο άνθρωπο. Τελικά και από την ίδια τη ζωή.

            Μόνο η αγάπη απομένει στη ζωή μας ως νόημα και σκοπός. Αυτή μας συνοδεύει στην αιωνιότητα. Και ας μην την σπαταλάμε σε επιπόλαιες σχέσεις, όπως η εποχή μας μάς σπρώχνει να έχουμε. «Το να έχεις όποιον ή όποια θέλεις» φαίνεται ευχάριστο. Όμως δεν είναι αγάπη αυτό, αλλά χρήση του άλλου. Κι αν σταματήσεις να τον θέλεις; Αν τον βαρεθείς;  Τον πετάς και βρίσκεις άλλον; Δεν έχει νόημα αυτό. Γι’  αυτό αξίζει να περιμένουμε και να ετοιμαζόμαστε. Για να έρθει η ώρα που αυτό το» για πάντα»  με τη βοήθεια του Θεού θα είναι εφικτό.  Γιατί ο έρωτας είναι μυστήριο, το οποίο ευλογείται από την Εκκλησία στην ακολουθία του γάμου. Για να γίνει στη συνέχεια η αγάπη εκείνη που θα κρατά δεμένα τα δύο πρόσωπα που ενώνονται με την ευλογία του Θεού για πάντα.

            Ας χαιρόμαστε λοιπόν την φιλία, την παρέα, τη συντροφικότητα και ας μη βιαζόμαστε να κάνουμε επιπόλαιες σχέσεις. Θα κουραστούμε. Θα πληγωθούμε. Και δε θα μπορούμε να εκτιμήσουμε την αξία της αληθινής αγάπης. Η σχέση με την Εκκλησία θα μας βοηθήσει να σταθούμε και να αποφασίσουμε πριν επιχειρήσουμε να ξανοιχτούμε στα πελάγη του έρωτα.  

π. Θ. Μ.

Ιερός Ναός Αγίων Πάντων Κέρκυρας

Νεανική Ενοριακή Συντροφιά Γυμνασίου- Λυκείου

13.2.2016