Οι άνθρωποι αισθανόμαστε ότι έχουμε κάποιους οι οποίοι λειτουργούν απέναντί μας τυραννικά. Είναι όλοι όσοι καταπιέζουν τα συναισθήματά μας, δεν λειτουργούν με βάση και τις δικές μας ανάγκες, αλλά μόνο με βάση την εξουσία τους, όπως επίσης και όσοι ισχυρίζονται ότι μας αγαπούνε, στην πράξη όμως φαίνεται ότι αγαπούνε τον εαυτό μας. Βάση της τυραννίας είναι ότι ο τύραννος γνωρίζει ποιο είναι το καλό των ανθρώπων, ότι δεν έχει επιλεγεί από τους ανθρώπους να αναλάβει αυτό το ρόλο, αλλά αυτόκλητα προχώρησε στην κίνηση, το ότι δεν εξηγεί για τις κινήσεις του, το ότι υπόσχεται ευχαρίστηση στους ανθρώπους βαφτίζοντας το μαύρο άσπρο και το άσπρο μαύρο και προσπαθεί να πείσει τους άλλους ότι χωρίς αυτόν δεν μπορεί να επιβιώσουνε. Ακόμη και συναισθηματικά, οι τυραννικοί τύποι βασανίζουν αυτούς που σχετίζονται μαζί τους, προβάλλοντας την αξία της προσωπικότητάς τους ως βάση για την υποταγή που ζητούνε ή υποτιμώντας τις δυνατότητες όσων τους αγαπούνε και καλλιεργώντας τάσεις εξάρτησής τους από αυτούς.
Αν αυτό συμβαίνει στα ανθρώπινα, ας σκεφτούμε πόσο συμβαίνει στην πνευματική ζωή. Εκεί έχουμε έναν απάνθρωπο τύραννο που έχει καταλάβει την εξουσία του κόσμου τούτου, αλλά και υποτάσσει στην εξουσία του τις ανθρώπινες καρδιές. Είναι ο διάβολος, ο οποίος πετυχαίνει να βαφτίζει την αμαρτία δικαίωμα και την ηδονή ότι δεν έχει καμία οδύνη, προκειμένου να δέσει τους ανθρώπους στο δίχτυ της εξουσίας του και να τους εξαρτήσει από αυτόν. Δεν είναι θεός ο διάβολος. Αυτόκλητα υποδεικνύει στην ανθρώπινη συνείδηση και στις σωματικές και ψυχικές μας αισθήσεις ότι έχει το κλειδί της ευτυχίας μας που είναι η περιθωριοποίηση του Θεού, η άρνηση της αξίας των εντολών Του με το να τις χαρακτηρίζει ξεπερασμένες και οπισθοδρομικές, αλλά και χρησιμοποιεί μία φράση-κλειδί στην καθημερινότητά μας, το «δεν πειράζει». Όντας τύραννος και έχοντας την εξουσία του κόσμου προβάλλει με όλους τους δυνατούς τρόπους τι απολαμβάνουν όσοι επιλέγουν το δρόμο που τους προτείνει, δημιουργώντας επίπλαστες εικόνες ευτυχίας, στις οποίες οι ακόλουθοί του απολαμβάνουν εξουσία, ηδονή, αποδοχή από τους ανθρώπους και φαίνεται σα να μην έχουν κάτι να φοβηθούν. Στην ουσία όμως όλο αυτό είναι ένα ψέμα, το οποίο καταρρέει στην προοπτική του θανάτου. Διότι εκεί όλα σταματούνε και μένει μόνο η τυραννία.
Όλα αυτά γίνονται εξαιτίας της δικής μας προαιρέσεως. Ο διάβολος δεν έχει το δικαίωμα από το Θεό από μόνος του να κυριεύσει τις καρδιές και τη ζωή μας. Ο κόσμος δεν δημιουργήθηκε από το Θεό, για να κυβερνήσει σ’ αυτόν το προσωποποιημένο κακό. Ούτε το ίδιο δημιουργήθηκε γι’ αυτό τον λόγο, αλλά πλάστηκε άγγελος, για να κοινωνεί με το Θεό δια του Φωτός και να υπάρχει θεοφόρος, δεκτικός αγάπης και έτοιμος να την προσφέρει. Όμως πλάστηκε ελεύθερος, όπως και ο άνθρωπος. Και η ελευθερία της προαιρέσεως οδήγησε στην μεταβολή της διαθέσεως, όχι αφ’ εαυτής της, αλλά εξαιτίας της επιλογής της βούλησής του. Και το προσωποποιημένο κακό ζητά να υποτάξει τον άνθρωπο και τον κόσμο στον πνευματικό θάνατο, τον οποίο το ίδιο βιώνει, διότι ζωή χωρίς κοινωνία με το Θεό είναι θάνατος.
Όμως στην ιστορία του κόσμου ο Θεός, στο μυστήριο της θείας οικονομίας, παρεμβαίνει με τον ερχομό του Υιού Του στον κόσμο και την ενανθρώπησή Του μέσα από το πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου. Ο Φιλάνθρωπος Χριστός εκδιώκει από την αρχή, την εξουσία του κόσμου τον απάνθρωπο τύραννο και αυτή η εκδίωξη στην οριστική της έξοδο ξεκινά από το πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου. Η Παναγία εκβάλλει τον διάβολο από τη ζωή της, ζώντας κατά Θεόν και κοινωνώντας τον Θεό εξ άκρας νεότητός της. Τον εκδιώκει όταν ο άγγελος ευαγγελίζεται σ’ αυτήν το μήνυμα της σωτηρίας, ερωτώντας τον, διαλύοντας κάθε αμφιβολία του νου και επιλέγοντας την υπακοή στο θέλημα του Θεού. Και η όλη ζωή της δεν είναι τίποτε άλλο πέρα από μία εκδίωξη κάθε δαιμονικής επίδρασης, είναι το θρόνιασμα του Χριστού στην καρδιά και την σύνολη ύπαρξή της, η οποία σώζεται και με τις πρεσβείες της σώζει.
Και ο τρόπος της Παναγίας, να εκδιώκει από την ύπαρξή της και να αρνείται την εξουσία του διαβόλου, περνά σε όλο το ανθρώπινο γένος. Αρκεί να πιστεύει στον Χριστό ως Φιλάνθρωπο. Ως Αυτόν δηλαδή που αγαπά τον άνθρωπο πέρα από την αμαρτία, πέρα από όσα ο άνθρωπος πιστεύει και νομίζει, ακόμη και πέρα από το ανθρώπινο θέλημα. Και είναι η παρουσία του Χριστού και στην δική μας καρδιά και στη δική μας ύπαρξη ο τρόπος εκδίωξης του διαβόλου από τη ζωή μας. Διότι ο Χριστός δεν λειτουργεί τυραννικά, αλλά εν ελευθερία. Διότι ο Χριστός μας δίνει την δυνατότητα να τον αρνηθούμε, κάθε στιγμή της ζωής μας. Γιατί ο Χριστός δεν μας υπόσχεται εξουσία, ηδονή, αναγνώριση, αλλά σταυρό, θλίψη, απόρριψη, αλλά και την μυστική χαρά της αγιότητας, η οποία γίνεται ανάσταση και ζωή κοντά Του. Και μπορεί να φαίνεται δύσκολος αυτός ο δρόμος, αλλά στηρίζεται στην ελευθερία της βούλησής μας, η οποία διαλύει κάθε τυραννικό δεσμό. Δεν εξαρτόμαστε από το Χριστό, αλλά επιλέγουμε να Τον αγαπούμε. Διότι Εκείνος ζητά από εμάς αγάπη και μας δίνει την δυνατότητα να βλέπουμε τη ζωή μέσα από το πρίσμα της Αλήθειας. Μπορεί να μην είναι εύκολη η αλήθεια πάντοτε, αλλά δίνει κάθαρση και ζωή στον άνθρωπο και τον κόσμο και την ίδια στιγμή μας κάνει να νιώθουμε ότι αξίζουμε διότι είμαστε εικόνες του Θεού.
Οι άνθρωποι αρεσκόμαστε στο ψέμα το οποίο πρόσκαιρα δίνει επίπλαστη χαρά, αλλά γρήγορα καταλαβαίνουμε σε τι μας έχει παγιδεύσει. Στην τυραννία του κακού, ας αντιτάξουμε την απόφασή μας να ακολουθήσουμε τον Φιλάνθρωπο Κύριό μας, όχι μόνο στην πνευματική μας αναζήτηση, αλλά και σε κάθε στιγμή της ζωής μας. Και δια πρεσβειών της Παναγίας μας ας επιδεικνύουμε την χαρά της κοινωνίας με το Χριστό και την ελευθερία που αυτή μας προσφέρει. «Χαίρε τύραννον απάνθρωπον εκβαλούσα της αρχής, χαίρε Κύριον φιλάνθρωπον επιδείξασα Χριστόν», αναφωνεί ο υμνογράφος. Η απανθρωπία του διαβόλου είναι η παντελής στέρηση της ελευθερίας μας στις ψεύτικες υποσχέσεις. Η φιλανθρωπία του Χριστού είναι η δωρεά της πλήρους ελευθερίας σε κάθε έργο και κάθε στιγμή του χρόνου μας, που γίνεται σπουδή και βίωση της αλήθειας. Η επιλογή κάθε στιγμή είναι δική μας.
Κέρκυρα, 6 Μαρτίου 2015
