Η ΚΟΥΣΤΩΔΙΑ
Σχόλιο στο Μεγάλο Σάββατο
Η ήττα είναι στοιχείο της ανθρώπινης ζωής. Η έκβαση κάθε αγώνα δεν μπορεί να είναι πάντοτε νικηφόρα. Η ήττα δεν γίνεται εύκολα δεκτή από τον εγωισμό μας. Και μας θλίβει ακόμη περισσότερο όταν έχουμε καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να βγούμε νικητές και δεν το κατορθώνουμε. Κάθε ήττα είναι μία μορφή θανάτου για τη ζωή μας. Και ο θάνατος δεν έρχεται ποτέ μόνος του. Κουβαλά μαζί του τις κουστωδίες του, τους πανηγυριστές της ήττας και της αποτυχίας μας, όσους θα περιφρουρήσουν και θα διατηρήσουν τις συνέπειές τους.
Η Εκκλησία το Μεγάλο Σάββατο μοιάζει ηττημένη. Ο Ιησούς πέθανε στο Σταυρό και ετάφη. Φάνηκε ότι ηττήθηκε από τις δυνάμεις της ανθρώπινης και της δαιμονικής εξουσίας, το κακό που επιβάλλεται συντρίβοντας τα οράματα για την μεταμόρφωση του κόσμου σε Βασιλεία των Ουρανών. Και η κουστωδία που ο Πιλάτος έδωσε στους Αρχιερείς για να φυλάξουν το σφραγισμένο τάφο, αποτελεί την τελευταία έκφραση αλαζονείας του θανάτου και των συνεργών του σ' αυτή τη ζωή. Όμως, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το συναξάρι της ημέρας, "Μάτην φυλάττεις τον τάφον, κουστωδία. Ου γαρ καθέξει τύμβος αυτοζωία". Δεν μπορεί ο τάφος και η κουστωδία του να κρατήσουν Αυτόν που είναι ο ίδιος η Ζωή.
Ο θάνατος μας περικυκλώνει με τις κουστωδίες του. Το χρήμα, οι ιδέες, η επιστήμη, η εξουσία, η αμαρτία αποτελούν αναγκαιότητες στη ζωή του μεταπτωτικού ανθρώπου, αλλά το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να φρουρούν τον τάφο. Γιατί μας μιλούν για τον κόσμο και ερμηνεύουν τη λειτουργία του, ικανοποιούν τις ανάγκες μας, πραγματικές ή κατασκευασμένες, μας δημιουργούν ψευδαισθήσεις παντοδυναμίας και ευτυχίας, αποθεώνουν τον άνθρωπο και τις δυνατότητές του. Η στιγμή του θανάτου όμως αποδεικνύει την ουσιαστική αδυναμία των κουστωδιών να προσφέρουν Ζωή και όχι επιβίωση.
Γιατί αυτό είναι το τελικό ζητούμενο για τον άνθρωπο, η Ζωή. Αν η πέτρα του μνήματος αποτελεί το τέρμα, είναι μάταιες οι κουστωδίες της. Δεν είναι όμως έτσι. Η Ανάσταση μιλά και προσφέρει την αφετηρία μιας άλλης βιοτής, της αιώνιας. Και δίνει ως σημάδι της νίκης της το Ανέσπερο Φως, γιατί στηρίζεται σε μία σχέση που δίνει Ζωή. Ο Ιησούς Χριστός ως προσωπικός Θεός και Σωτήρας μας, δεν συμβιβάζεται με τις κουστωδίες, ούτε ακόμη τον ίδιο το θάνατο. Τον συντρίβει, γιατί δεν παίρνει ζωή από αλλού, αλλά είναι ο ίδιος η Ζωή. Και καλεί τον καθένα να αντλήσει από το Σώμα και το Αίμα Του, από την πίστη, την ελπίδα και την αγάπη προς Αυτόν την βεβαιότητα ότι δεν υπάρχει ήττα. Ακόμα κι αν πρόσκαιρα χάσουμε βιολογικά, η ύπαρξή μας συνεχίζει οντολογικά την κοινωνία της με το Νικητή του Θανάτου. Και προσδοκά την ανάσταση των νεκρών για να ζήσει τον μέλλοντα αιώνα, χωρίς κουστωδίες, αλλά με μέτρο το Φως και την Αγάπη, την κοινωνία που θα έχει μεταμορφώσει τα πάντα καινούρια, κατά το μέτρο που ο Θεός προόρισε από καταβολής κόσμου για την κτίση και τον άνθρωπο. Η ήττα συντρίβεται. Μαζί της ό,τι μας χωρίζει από τον Κύριο. Ο εγωισμός, η αμαρτία, η θλίψη, ο διωγμός, ο πόνος, η αρρώστια, ο θάνατος. Μπορεί πρόσκαιρα η Ζωή να σαββατίζει στον τάφο και ο λίθος του μνήματος να είναι "μέγας σφόδρα". Μπορεί η κουστωδία να φαντάζει πανίσχυρη και ανίκητη. Μάτην όμως φυλάττει. Η Αγάπη θα αναστηθεί. Και μαζί της θα αναστήσει κάθε κοπιώντα και πεφορτισμένο. Αυτόν που ελπίζει και με ταπείνωση την προσδοκά. Αυτόν που δεν προσπερνά φοβισμένος μπροστά στις κουστωδίες. Αυτόν που ζει μαζί με την ηττημένη Εκκλησία τον Ιησού Χριστό ως Προσωπικό Θεό και Σωτήρα. Και περιμένει τη νίκη Του. Την οριστική, την αιώνια και την αμετάτρεπτη, αναφωνώντας και πάλι: "Ναι, έρχου Κύριε"!
Η ήττα είναι στοιχείο της ανθρώπινης ζωής. Η έκβαση κάθε αγώνα δεν μπορεί να είναι πάντοτε νικηφόρα. Η ήττα δεν γίνεται εύκολα δεκτή από τον εγωισμό μας. Και μας θλίβει ακόμη περισσότερο όταν έχουμε καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να βγούμε νικητές και δεν το κατορθώνουμε. Κάθε ήττα είναι μία μορφή θανάτου για τη ζωή μας. Και ο θάνατος δεν έρχεται ποτέ μόνος του. Κουβαλά μαζί του τις κουστωδίες του, τους πανηγυριστές της ήττας και της αποτυχίας μας, όσους θα περιφρουρήσουν και θα διατηρήσουν τις συνέπειές τους.
Η Εκκλησία το Μεγάλο Σάββατο μοιάζει ηττημένη. Ο Ιησούς πέθανε στο Σταυρό και ετάφη. Φάνηκε ότι ηττήθηκε από τις δυνάμεις της ανθρώπινης και της δαιμονικής εξουσίας, το κακό που επιβάλλεται συντρίβοντας τα οράματα για την μεταμόρφωση του κόσμου σε Βασιλεία των Ουρανών. Και η κουστωδία που ο Πιλάτος έδωσε στους Αρχιερείς για να φυλάξουν το σφραγισμένο τάφο, αποτελεί την τελευταία έκφραση αλαζονείας του θανάτου και των συνεργών του σ' αυτή τη ζωή. Όμως, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το συναξάρι της ημέρας, "Μάτην φυλάττεις τον τάφον, κουστωδία. Ου γαρ καθέξει τύμβος αυτοζωία". Δεν μπορεί ο τάφος και η κουστωδία του να κρατήσουν Αυτόν που είναι ο ίδιος η Ζωή.
Ο θάνατος μας περικυκλώνει με τις κουστωδίες του. Το χρήμα, οι ιδέες, η επιστήμη, η εξουσία, η αμαρτία αποτελούν αναγκαιότητες στη ζωή του μεταπτωτικού ανθρώπου, αλλά το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να φρουρούν τον τάφο. Γιατί μας μιλούν για τον κόσμο και ερμηνεύουν τη λειτουργία του, ικανοποιούν τις ανάγκες μας, πραγματικές ή κατασκευασμένες, μας δημιουργούν ψευδαισθήσεις παντοδυναμίας και ευτυχίας, αποθεώνουν τον άνθρωπο και τις δυνατότητές του. Η στιγμή του θανάτου όμως αποδεικνύει την ουσιαστική αδυναμία των κουστωδιών να προσφέρουν Ζωή και όχι επιβίωση.
Γιατί αυτό είναι το τελικό ζητούμενο για τον άνθρωπο, η Ζωή. Αν η πέτρα του μνήματος αποτελεί το τέρμα, είναι μάταιες οι κουστωδίες της. Δεν είναι όμως έτσι. Η Ανάσταση μιλά και προσφέρει την αφετηρία μιας άλλης βιοτής, της αιώνιας. Και δίνει ως σημάδι της νίκης της το Ανέσπερο Φως, γιατί στηρίζεται σε μία σχέση που δίνει Ζωή. Ο Ιησούς Χριστός ως προσωπικός Θεός και Σωτήρας μας, δεν συμβιβάζεται με τις κουστωδίες, ούτε ακόμη τον ίδιο το θάνατο. Τον συντρίβει, γιατί δεν παίρνει ζωή από αλλού, αλλά είναι ο ίδιος η Ζωή. Και καλεί τον καθένα να αντλήσει από το Σώμα και το Αίμα Του, από την πίστη, την ελπίδα και την αγάπη προς Αυτόν την βεβαιότητα ότι δεν υπάρχει ήττα. Ακόμα κι αν πρόσκαιρα χάσουμε βιολογικά, η ύπαρξή μας συνεχίζει οντολογικά την κοινωνία της με το Νικητή του Θανάτου. Και προσδοκά την ανάσταση των νεκρών για να ζήσει τον μέλλοντα αιώνα, χωρίς κουστωδίες, αλλά με μέτρο το Φως και την Αγάπη, την κοινωνία που θα έχει μεταμορφώσει τα πάντα καινούρια, κατά το μέτρο που ο Θεός προόρισε από καταβολής κόσμου για την κτίση και τον άνθρωπο. Η ήττα συντρίβεται. Μαζί της ό,τι μας χωρίζει από τον Κύριο. Ο εγωισμός, η αμαρτία, η θλίψη, ο διωγμός, ο πόνος, η αρρώστια, ο θάνατος. Μπορεί πρόσκαιρα η Ζωή να σαββατίζει στον τάφο και ο λίθος του μνήματος να είναι "μέγας σφόδρα". Μπορεί η κουστωδία να φαντάζει πανίσχυρη και ανίκητη. Μάτην όμως φυλάττει. Η Αγάπη θα αναστηθεί. Και μαζί της θα αναστήσει κάθε κοπιώντα και πεφορτισμένο. Αυτόν που ελπίζει και με ταπείνωση την προσδοκά. Αυτόν που δεν προσπερνά φοβισμένος μπροστά στις κουστωδίες. Αυτόν που ζει μαζί με την ηττημένη Εκκλησία τον Ιησού Χριστό ως Προσωπικό Θεό και Σωτήρα. Και περιμένει τη νίκη Του. Την οριστική, την αιώνια και την αμετάτρεπτη, αναφωνώντας και πάλι: "Ναι, έρχου Κύριε"!
