ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ

ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ

Δεν υπάρχει νησί στην πατρίδα μας, που να μην είναι συνδεδεμένο με την Μητέρα του Θεού. Η θάλασσα γεννά σκληρότητα στη ζωή, εξαιτίας των πολλών θανάτων των ανθρώπων μέσα σ’ αυτή, αλλά και, παράλληλα, μια βαθιά πίστη που πηγάζει από την ανάγκη των πολλών να βρούνε ελπίδα και καταφυγή στην καταιγίδα των συμφορών που τους κάνει να χειμάζονται. Ο φόβος του θανάτου ξανακάνει τον άνθρωπο παιδί, που αναζητά την ασφάλεια στην μητρική αγκαλιά. Αλλά και κάθε περιστατικό στη ζωή, παροντικό και μελλοντικό, κάνει τον άνθρωπο να ψάχνει ένα Πρόσωπο που θα τον βοηθήσει να εκφράσει τα συναισθήματά του, που θα του καλύψει την ανάγκη για σιωπή, που θα προσδώσει ελπίδα αιωνιότητας και θα τον κάνει να υπερβεί την λύπη.
Η Παναγία των νησιών είναι η Παναγία της χαρμολύπης. Έτσι είναι και η ζωή στα νησιά. Μεγάλες χαρές για τα ανθρώπινα, την καθημερινότητα, την πρόοδο, τις επιτυχίες, την αποδοχή από τους άλλους, αλλά και μεγάλες λύπες για τον πόνο, τη απόρριψη και τον θάνατο που ο τόπος που είναι περιτριγυρισμένος από θάλασσα πιο έντονα βιώνει. Ίσως γιατί ο άνθρωπος δεν μπορεί εύκολα να φύγει, να ταξιδέψει, να ξεχαστεί. Να αλλάξει προοπτικές. Η θάλασσα, όσο κι αν τα μέσα της εποχής μας έχουν απλουστεύσει τα πράγματα, παραμένει το μεγάλο τείχος που κλείνει μέσα της «τα πάθια και τους καημούς» των κατοίκων των νησιών.
Γι’ αυτό και οι άνθρωποι στρέφονται στην Παναγία. Την θέλουν Οδηγήτρια, δηλαδή την Μάνα που θα τους δώσει κουράγιο και θα τους ανοίξει τον δρόμο. Γιορτάζουν πολύ περισσότερο την Κοίμησή της και λιγότερο όλες τις άλλες γιορτές της κατά τη διάρκεια του χρόνου, όχι μόνο γιατί είναι καλοκαίρι και όλοι οι ξενιτεμένοι επιστρέφουν στο νησί και στα πατρογονικά τους ή γιατί ο καιρός το επιτρέπει. Τη γιορτάζουν γιατί μέσα τους αναδύεται, συνειδητά ή ασυνείδητα, η ελπίδα του ουρανού. Η υπέρβαση του θανάτου. Ότι υπάρχει χαρά και αιωνιότητα.
Διότι αυτό είναι το μήνυμα του Δεκαπενταυγούστου. Ότι «τάφος και νέκρωσις ουκ εκάλυψεν την εν πρεσβείαις ακοίμητον» και μαζί της όλους τους ανθρώπους που πιστεύουν στην Βασιλεία του Θεού. Ότι μέσα από τη λύπη, ανατέλλει η χαρά. Ότι όπως το αντάμωμα των ζωντανών γίνεται στον τόπο που οι άνθρωποι γεννήθηκαν και αγαπούνε με κέντρο τη Χάρη της, έτσι και το αντάμωμα ζώντων και κεκοιμημένων θα γίνει στον ουρανό, γύρω από την «Αμετάθετον Ελπίδα», η οποία θα μεσιτεύσει προς τον φιλάνθρωπον Θεόν κανενός αγαπημένου τις πράξεις να μην ελέγξει ενώπιον των Αγγέλων.
Γι’ αυτό και η λιτάνευση του Επιταφίου της είναι αφορμή χαράς. Είναι ένα ακόμη μήνυμα αναστάσεως στη ζωή μας. Δεν προσδοκούμε, όπως την Μεγάλη Παρασκευή, να έρθει η Κυριακή του Πάσχα. Χαιρόμαστε διότι η Παναγία μετέστη προς την ζωήν και γιορτάζουμε και την δική μας λύτρωση χάρη στις πρεσβείες της. Δεν υπάρχει το πένθος και η σιωπή της Μεγαλοβδομάδας, αλλά η άμεση χαρά και η δόξα του Υιού της που παραλαμβάνει το πνεύμα της και, ταυτόχρονα, τις φωνές και τις προσευχές όλων μας. Γι’ αυτό και τα πανηγύρια στη Χάρη της. Γι’ αυτό και η ομορφιά της γιορτής της. Η προετοιμασία με τη νηστεία και τις παρακλήσεις, αλλά και η Θεία Κοινωνία που όλοι θέλουν να λάβουν την ημέρα της Κοιμήσεως, την ημέρα που νιώθουμε να ζούμε Πάσχα μέσα στο καλοκαίρι.
Η Κέρκυρα φημίζεται για το Πάσχα του Κυρίου. Όποιος όμως την επισκεφθεί το Δεκαπενταύγουστο θα δει ότι σ’ όλο το νησί γίνονται πανηγύρεις. Λιτανεύονται Επιτάφιοι, την παραμονή και ανήμερα, στο ιστορικό μοναστήρι της Πλατυτέρας, στις περιοχές του Μαντουκιού, των Μαμάλων, του Ποταμού, των Κοινοπιαστών, στο κέντρο της πόλης όπου γιορτάζει η Παναγία η Μανδρακίνα, και σε μοναστήρια όπως η Υψηλή και η Μυρτιώτισσα. Στους Παξούς, μάλιστα, στο ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας στο νησάκι των Βελιανιτών, εκτός της εκκλησιαστικής πανηγύρεως, βράζουν το λεγόμενο «ζωμό», από ένα μοσχάρι, ο οποίος μοιράζεται σε όλους τους προσκυνητές, ντόπιους και επισκέπτες, για να τιμηθεί η Παναγία, αλλά και να φανεί το μοίρασμα που η πίστη προσφέρει, όχι μόνο στο πνευματικό, αλλά και στο υλικό τραπέζι. Στα Εννιάμερα της Παναγίας, στις 23 Αυγούστου, την σκυτἀλη παίρνουν γραφικές κωμοπόλεις και χωριά, όπως ο Πέλεκας, το Γαστούρι, οι Άγιοι Δέκα, το Τεμπλόνι, οι Αγραφοί, οι Αυλιώτες, η Λευκίμμη. Μία ατέλειωτη πανήγυρη τιμής, χαράς κι ελπίδας στο πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Εξάλλου, η Κέρκυρα την 11η Αυγούστου θυμάται την σωτηρία της από την επιδρομή των Τούρκων το 1716 χάρις στην θαυματουργή παρέμβαση του Αγίου Σπυρίδωνος, λιτανεύει το σκήνωμά του, τον έχει σε προσκύνημα επί τρεις ημέρες στην «θύρα» του ναού του, προγευόμενη στο πρόσωπό του την «κοινήν ανάστασιν», αλλά και την βοήθεια της πίστης στη ζωή. Αυτός ο συνδυασμός των εορτών αυξάνει τη χαρά και δίνει επιπλέον νόημα στο Πάσχα του καλοκαιριού.
Η ορθόδοξη πίστη και παράδοση σημαδεύει τη ζωή των ανθρώπων. Γεννά γεγονότα, στα οποία πιστοί και αδιάφοροι, «νηστεύσαντες και μη», μικροί και μεγάλοι, κάνουν μία στάση στο πέλαγος της ζωής τους. Στρέφονται προς το Θεό και συναντιούνται με την Παναγία, τους Αγίους, τους Αγγέλους, αλλά και μ’ αυτούς που φορούν σάρκα και συνοικούν εν τω κόσμω. Θυμούνται τους οικείους τους που προηγούνται στο δρόμο του ουρανού. Και επικαλούνται την Μητέρα της όντως Ζωής να μην τους ξεχνά στις δεήσεις και τις πρεσβείες της. Και την ευλογημένη ώρα της Θείας Λειτουργίας ζούνε στο είναι τους την υπέρβαση κάθε λύπης. Την πάντων χαρά. Αυτή που η κοινωνία με το Θεό προσφέρει εν παντί καιρώ και τόπω. Αυτή που η Παναγία βίωσε και φανέρωσε εν τω κόσμω. Η Μητέρα όλων μας.
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός