«Καὶ ἰάθη
ἡ θυγάτηρ αὐτῆς ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης». Ματθ. 15, 28
«Κι ἀπὸ κείνη τὴν ὥρα γιατρεύτηκε ἡ θυγατέρα της».
Μια μάνα, καταγόμενη από τη Χαναάν, όντας
ειδωλολάτρισσα, πλησιάζει τον Χριστό σε έναν τόπο ειδωλολατρικό. Εκείνη την
εποχή οι γυναίκες συνήθως δεν κυκλοφορούσαν μόνες τους, αν δεν είχαν παντρευτεί.
Φαίνεται πως η Χαναναία ήταν χήρα, διότι πουθενά δεν γίνεται λόγος για τυχόν
άντρα της. Η στάση των μαθητών του Χριστού μάλιστα, όπως φαινομενικά και του
ίδιου του Χριστού στην αρχή, όταν η γυναίκα αυτή κραυγάζει ζητώντας τη βοήθειά
του διότι η κόρη της ήταν δεινώς δοκιμαζόμενη είτε από δαιμονική επίδραση είτε
από ασθένεια που την απέδιδαν στον πειρασμό, ήταν περιφρονητική. Δεν ήταν μόνο
η ειδωλολατρική της πίστη. Ήταν και ότι ως γυναίκα ζητούσε να ακουστεί σε έναν
κόσμο ανδρών, σε έναν κόσμο όπου μόνο αν η γυναίκα ήταν υποταγμένη και αντλούσε
το όποιο δικαίωμα λόγου από τον άντρα, είχε τη δυνατότητα να υπάρχει κοινωνικά.
Η Χαναναία επικαλείται τρεις ιδιότητες, για να
δικαιολογήσει εμμέσως πλην σαφώς το διάβημά της έναντι του Χριστού. Πρώτα, το
ανοιχτό πνεύμα της που φαίνεται από το γεγονός ότι χαρακτηρίζει τον Χριστό ως
Υιό του Δαβίδ, κάτι που αποδεικνύει πως ήταν άνθρωπος αναζήτησης. Παρότι ειδωλολάτρισσα,
γνώριζε τι πίστευαν οι Ιουδαίοι. Αυτό σημαίνει ότι συνυπήρχε με τις γυναίκες
των Ιουδαίων της περιοχής και είχε γνωρίσει την πίστη και τις παραδόσεις τους,
ιδίως τις μεσσιανικές. Καίτοι σε άλλο θρησκευτικό στρατόπεδο, δεν έβλεπε τη ζωή κλειστά, μονομερώς, με το
αίσθημα της αυτάρκειας που η θρησκευτική πίστη αναπόφευκτα γεννά.
Η δεύτερη
ιδιότητα είναι ότι είναι μάνα. Αναλαμβάνει την αποστολή να υπερβεί τις
συμβάσεις της εποχής για τις γυναίκες, διότι πιο πολύ από την εικόνα της την
ενδιαφέρει η ίαση της κόρης της. Η ιδιότητα της μητέρας την κάνει να υπερβαίνει
προκαταλήψεις και φόβους. Για μια μάνα, σημασία έχει το παιδί της και όχι το
δικό της «εγώ». Μόνο όποια γυναίκα έχει ζήσει και ζει την ιδιότητα της
μητρότητας μπορεί να νιώσει τον πόνο της μάνας για το παιδί της που κινδυνεύει.
Και είναι ικανή η μάνα να κάνει τα πάντα για το παιδί της.
Η τρίτη ιδιότητα είναι η βεβαιότητα της καρδιάς της ότι
ο Χριστός είναι, εκτός από Υιός Δαβίδ, Εκείνος που έχει τη δυνατότητα να
γιατρέψει το παιδί της. Είναι ο απεσταλμένος του Θεού που έχει και την αγάπη
για τους ανθρώπους και τη δύναμη να τους γιατρέψει. Και για να λάβει τη δωρεά
αυτή, είναι αποφασισμένη να δεχτεί κάθε ταπείνωση και απόρριψη. Γυναίκα δυνατή
και δυναμική. Γυναίκα ταπεινή, όχι όμως για να κλειστεί στον εαυτό της, αλλά
για να μη λυγίσει στις δοκιμασίες, καθώς γνωρίζει ότι τον τελικό λόγο τον έχει
ο Θεός. Και είναι ξεκάθαρο πως η γυναίκα αυτή, τη στιγμή του διαλόγου με τον
Χριστό, εγκαταλείπει οριστικά τον κόσμο της ειδωλολατρίας, διότι νιώθει πως ο
Χριστός είναι ο Θεός. Και δεν είναι από συμφέρον πλέον αυτή η νέα ταυτότητα που
σχηματίζει για τον εαυτό της, αλλά μία νέα πορεία που πηγάζει από τη σχέση της
με τον Χριστό.
Η θυγατέρα της Χαναναίας γιατρεύεται. Ο Χριστός βλέπει
την ανοιχτή καρδιά της μάνας, βλέπει την αγάπη της μάνας που νικά κάθε φόβο,
βλέπει την δύναμη της πίστης της μάνας που την καθιστά και παιδί και κυνάριο
του Θεού. Και δείχνει στους μαθητές Του και σε όλους εμάς ότι ο Θεός δεν
κλείνει τ’ αυτιά Του σε όσες και όσους είναι έτοιμοι να δοθούν στην αγάπη Του.
Ζούμε σε καιρούς, στους οποίους η καρδιά μας δεν είναι ανοιχτή να γνωρίσουμε τους άλλους, τι πιστεύουν και τι θέλουν. Ζούμε σε καιρούς στους οποίους και οι άλλοι, ιδίως όσοι ασπάζονται έναν νέο ειδωλολατρικό τρόπο σκέψης και ζωής, όπως αυτός εκφράζεται από την άρνηση του Θεού, δεν θέλουν να γνωρίσουν τι πιστεύουμε οι χριστιανοί και σε Ποιον πιστεύουμε. Ζούμε σε καιρούς στους οποίους η απαίτηση από τον Θεό να μας δώσει κατά το θέλημά μας είναι δεδομένη, καθώς πηγάζει από έναν νου που έχει κατασκευάσει σχήματα για τον Θεό και όχι από καρδιά ταπεινή. Ζούμε σε καιρούς στους οποίους η ιδιότητα της μάνας για τη γυναίκα έχει μπει στην άκρη και δεν είναι προτεραιότητα. Σε καιρούς στους οποίους για τον κόσμο η ιδιότητα της μάνας, που συνδέεται άμεσα με το παιδί και τη σχέση μαζί του, δείχνει να έχει υποχωρήσει στη λογική του δικαιώματος το παιδί να είναι προέκταση του εαυτού μας και όχι δώρο αγάπης και αφόρμηση θυσίας. Σ’ αυτούς τους καιρούς λοιπόν ας διδαχθούμε από τη Χαναναία. Είναι πολύτιμη υπενθύμιση μιας οδού που φέρνει αληθινή λύτρωση και ζωή, καθώς περνά από Αυτόν που είναι η Ζωή.
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
18 Φεβρουαρίου 2024
Κυριακή ΙΖ’ Ματθαίου - της Χαναναίας
