“ Ἔρχεται ὁ ἰσχυρότερός μου ὀπίσω μου, οὗ οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς κύψας λῦσαι τὸν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτοῦ”.
῎“Ερχεται ὕστερα ἀπὸ μένα αὐτὸς ποὺ εἶναι πιὸ ἰσχυρὸς καὶ ποὺ ἐγὼ δὲν εἶμαι ἄξιος νὰ σκύψω καὶ νὰ λύσω τὸ λουρὶ ἀπὸ τὰ ὑποδήματά του”.
Καθώς φεύγουμε από το κλίμα των Χριστουγέννων, ολοένα και πλησιάζουμε στην ολοκλήρωση του κύκλου του Δωδεκαημέρου με την εορτή των Θεοφανίων. Για την Εκκλησία μας δεν παραμένουμε στα πλαίσια του ιστορικού χρόνου. Δεν περιμένουμε τριάντα χρόνια για να γίνει ο Χριστός τέλειος άνδρας, αλλά γρήγορα προσπερνούμε την παιδική Του ηλικία, με δύο αναφορές, μία στην περιτομή του Κυρίου, που δείχνει ότι ο Χριστός, γενεαλογημένος ως άνθρωπος από το γένος των Εβραίων, ακολουθεί τα έθιμα που δίνουν στον άνθρωπο το “ανήκειν”, αλλά και κάνει το βήμα να δείξει ότι από τη στιγμή που ο Θεός έγινε άνθρωπος, στον νέο κόσμο, την Εκκλησία, ανήκει όλο το ανθρώπινο γένος, και γι’ αυτό διδάσκει δωδεκαετής στον Ναό των Ιεροσολύμων τους σοφούς της εποχής Του, δείχνοντάς τους ότι το θέλημα του Θεού για την σωτηρία των ανθρώπων δεν εγκλωβίζεται σε νόμους και διατάξεις κατά το γράμμα, αλλά περνά στην αγάπη για όλους.
Και να, που φτάνουμε στη στιγμή που ο Χριστός θα βαπτιστεί στον Ιορδάνη ποταμό, για να ανοίξει πλέον για όλον τον κόσμο η οδός της Βασιλείας, να ανακαινιστεί και το υλικό στοιχείο, καθώς εν Χριστώ τα πάντα αγιάζονται. Θα προηγηθεί η παρουσίαση από την Εκκλησία της μορφής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, ο οποίος θα προετοιμάσει για τον κόσμο την οδό του Κυρίου και θα διαλαλήσει ότι αυτή δεν έρχεται χωρίς μετάνοια για ό,τι μας χωρίζει από τον Θεό και τον συνάνθρωπο, χωρίς αγάπη και ελεημοσύνη, χωρίς αποφυγή της κατάκρισης και χωρίς βάπτισμα μετανοίας. Ο Πρόδρομος όμως έχει συναίσθηση ότι δεν είναι αυτός ο ισχυρός. Και το δηλώνει στο κήρυγμά του. Παρότι είναι μία μορφή εντυπωσιακή, ασκητική, ξεχωριστή, μορφή ανθρώπου που κανονικά θα θεωρούνταν ιδιόρρυθμος, ο Πρόδρομος συγκινεί τον κόσμο. Ακόμη και οι ισχυροί, όπως ο βασιλιάς Ηρώδης, η θρησκευτική ηγεσία των Εβραίων, ο Ρωμαίος διοικητής, είτε ανέχονται, είτε υπολογίζουν τον Βαπτιστή. Όμως αυτός δεν υπερηφανεύεται. Έχει επίγνωση ότι θα έρθει ο ισχυρότερός του, Του Οποίου δεν είναι άξιος ούτε να σκύψει και να λύσει το λουρί από τα παπούτσια Του.
Τι όμορφο, στ’ αλήθεια, παράδειγμα μάς δίνει ο Πρόδρομος. Οι άνθρωποι έχουμε τα χαρίσματά μας, τις ιδέες μας, τις πεποιθήσεις μας, τη θέση μας, τον ρόλο μας. Κι όμως, έχουμε ένα αίσθημα ότι εμείς είμαστε οι επικεφαλής, οι πλήρεις, οι αλάθητοι. Δεν διαλεγόμαστε με τους άλλους, συχνά ούτε με τους οικείους μας. Δεν ακούμε τη γνώμη τους. Εντός της Εκκλησίας περιφρονούμε τους πιο πάνω από εμάς. Έχουμε την αίσθηση ότι ο κόσμος είναι όπως εμείς τον πιστεύουμε και ότι όποιος δεν συμφωνεί με μας, είναι παραβάτης. Ο Πρόδρομος περιμένει τον Χριστό. Εκείνος το γνωρίζει. Οι άλλοι όχι. Θα μπορούσε να εκμεταλλευθεί τη δυναμική του για να πλουτίσει, να εξουσιάσει, να προσηλυτίσει, να καθοδηγήσει, να ετοιμάσει έναν στρατό οπαδών φανατικών, έτοιμο να υπερασπιστεί τον ηγέτη του, έτοιμο να γκρεμίσει τα πάντα στο διάβα του. Κι όμως ο Πρόδρομος έχει επίγνωση της αλήθειας ότι είναι θνητός, τρωτός, με ημερομηνία λήξης μέσα στον χρόνο. Και επιμένει να λέει την αλήθεια. Δεν κρυφοκλείνει το μάτι στη δόξα, αλλά ξεκαθαρίζει Ποιος έρχεται. Και μετά την Βάπτιση θα συλληφθεί και θα θανατωθεί ατιμωτικά, για να συνεχίσει το έργο του ο Κύριός μας.
Δεν φοβάται ο Πρόδρομος να είναι φωνή βοώντος εν τη ερήμω. Δεν φοβάται να σπείρει, για να καρπίσει ο Χριστός. Δεν φοβάται να νικηθεί, για να νικήσει ο Κύριός μας. Δεν φοβάται να παλέψει μέχρι τέλος, αν και γνωρίζει το τέλος. Το χρέος είναι το μείζων. Η πίστη και η αγάπη στον Χριστό. Η αλήθεια. Το μοίρασμα της αλήθειας με τους άλλους. Η τόλμη να αποσυρθεί στην έρημο. Η ταπείνωση να μη νικηθεί από τη δόξα της αναγνώρισης. Κι όλα αυτά γίνονται διάλογος εν τη ερήμω. Χωρίς εκπτώσεις. Χωρίς όμως και την απαίτηση όλοι να γίνουν όπως αυτός.
Καθώς λοιπόν βαδίζουμε προς το κλείσιμο του κύκλου των Χριστουγέννων, ας θυμηθούμε ότι εμείς σπέρνουμε και άλλος, ο ισχυρότερος ημών θα θερίσει. Σπέρνουμε στα παιδιά και στα εγγόνια μας αξίες, αποφασιστικότητα, αγώνα περί της αληθείας, αλλά και την ίδια την Αλήθεια που είναι ο Χριστός. Γι’ αυτό και οι γιορτές προχωρούν προς τα Θεοφάνια. Εκεί που ο Χριστός θα μας δείξει ότι το ταπεινό φρόνημα το αγκαλιάζει και το αγιάζει. Ότι δεν είναι η έπαρση, αλλά η αγάπη που νικά. Δεν είναι η κατάκριση, αλλά η αναγνώριση του πλησίον ως αυτού που είναι με συγκατάβαση και συγχωρητικότητα. Ότι τελικά βαπτιζόμενοι στο ύδωρ του νέου Ιορδάνη, που είναι το ύδωρ του βαπτίσματος εν τη Εκκλησία, εισερχόμαστε στον κόσμο του Ισχυρότερου, του Χριστού, που μας βαπτίζει και μας αγιάζει στην αγάπη Του, στο δόσιμό Του, στην κοινωνία του Σώματος και του Αίματός Του. Κι από κει όλα ξεκινούν από την αρχή!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
31 Δεκεμβρίου 2023
Κυριακή προ των Φώτων
