Ένας νεαρός στρατιώτης, στα χρόνια των μεγάλων διωγμών κατά των χριστιανών, έκανε άσκηση τοξοβολίας. Σε μία απότομη κίνηση σκίστηκε λίγο ο χιτώνας του και αποκαλύφθηκε ένα σταυρουδάκι που φορούσε στον λαιμό. Φρικτό μαρτύριο τον περίμενε. Ονομαζόταν Ορέστης και η μνήμη του τιμάται στις 13 Δεκεμβρίου, μαζί με άλλους τέσσερις μάρτυρες, τον Ευστράτιο, άρχοντα της περιοχής, τον ιερέα Αυξέντιο, τον οικοδόμο Μαρδάριο και τον χιλίαρχο Ευγένιο. Έζησαν στην Καππαδοκία.
Ένα σταυρουδάκι στον λαιμό ως σημάδι πίστης. Όχι ως κόσμημα, αλλά ως υπενθύμιση στον κάτοχό του της ταυτότητάς του. Ότι είναι χριστιανός και κεκλημένος να ζει την πορεία του σταυρικά. Να θυμάται όχι το κακό που του έκαναν οι άλλοι, αλλά την μαρτυρία της αλήθειας που δίνει. Ότι η αγάπη είναι ομολογία, συγχώρεση, ελπίδα, υπέρβαση του φόβου. Ότι, ανεξαρτήτως ηλικίας, επαγγέλματος, φύλου, καταγωγής, αρκεί ένα σημαδάκι για να φανερώνει την διαφορετικότητά μας και την ομοιότητά μας. Ότι είμαστε όλοι εικόνες Θεού και τη ίδια στιγμή ξεχωριστές προσωπικότητες. Ότι μας έχει δοθεί να αγαπούμε, να παλεύουμε να είμαστε ελεύθεροι από πάθη εντός και δουλείες εκτός, ότι ανεξαρτήτως αν έχουμε οικογένεια ή ζούμε την οδό της μοναχικότητας, δεν είμαστε μόνοι. Ότι τυραννία δεν είναι ο θάνατος, αλλά η ζωή χωρίς ελπίδα!
Ένα σταυρουδάκι δείχνει τόσα πολλά. Κυρίως όμως φανερώνει την παρουσία του Χριστού που μας παρηγορεί στο θράσος των καιρών. Στα λάθη μας. Εκεί όπου όλα φαντάζουν τόσο θορυβώδη, ώστε να μην Τον ακούμε, τόσο προφανή ώστε να μην Τον βλέπουμε, τόσο ορθολογιστικά ώστε να μην μπορούμε να Τον αφήσουμε να μας αλλάξει, σαν να μην υπάρχει. Ένα σταυρουδάκι φτάνει για να επανέλθουμε στην σχέση που μας δίνει άλλο περιεχόμενο ζωής!
Οι γονείς μεγαλώνουμε τα παιδιά μας με μικρές ενέσεις θρησκευτικότητας, λίγο εκκλησιασμό, κάποια προσευχή, μικρές νηστείες, μία κατηχητική συνάντηση. Το υπόλοιπο διάστημα ο χρόνος είναι δοσμένος στον κόσμο και το πρόγραμμά του. Τα παιδιά λειτουργούν στην προοπτική των αγαθών του καιρού. Η απόφαση για μαχητικότητα έχει να κάνει με ό,τι τους ενοχλεί για τον εαυτό τους, για το «εγώ» και τα δικαιώματά τους. Αγώνας για να αλλάξει ο κόσμος δεν υπάρχει ή όταν συγκινεί κάποιους γίνεται στρεβλά. Γίνεται στο όνομα πρακτικών που ματαιώνουν την αλήθεια και στρατεύονται στην βία, στον εκβιασμό, σε ονειρώδεις αντιλήψεις που χωρίς αγάπη και Χριστό δεν έχουν νόημα. Γίνεται για να καταργηθούν οι κοινότητες, οι ταυτότητες, η πατρίδα, η πίστη, η φυσικότητα και να καθιερωθούν δικαιώματα και μόνο δικαιώματα. Ένα σταυρουδάκι όμως αλλάζει την θέαση της ζωής.
Οι γονείς μεγαλώνουμε τα παιδιά μας με μικρές ενέσεις θρησκευτικότητας, λίγο εκκλησιασμό, κάποια προσευχή, μικρές νηστείες, μία κατηχητική συνάντηση. Το υπόλοιπο διάστημα ο χρόνος είναι δοσμένος στον κόσμο και το πρόγραμμά του. Τα παιδιά λειτουργούν στην προοπτική των αγαθών του καιρού. Η απόφαση για μαχητικότητα έχει να κάνει με ό,τι τους ενοχλεί για τον εαυτό τους, για το «εγώ» και τα δικαιώματά τους. Αγώνας για να αλλάξει ο κόσμος δεν υπάρχει ή όταν συγκινεί κάποιους γίνεται στρεβλά. Γίνεται στο όνομα πρακτικών που ματαιώνουν την αλήθεια και στρατεύονται στην βία, στον εκβιασμό, σε ονειρώδεις αντιλήψεις που χωρίς αγάπη και Χριστό δεν έχουν νόημα. Γίνεται για να καταργηθούν οι κοινότητες, οι ταυτότητες, η πατρίδα, η πίστη, η φυσικότητα και να καθιερωθούν δικαιώματα και μόνο δικαιώματα. Ένα σταυρουδάκι όμως αλλάζει την θέαση της ζωής.
Οι πέντε μάρτυρες ζούσαν σε μία περίοδο όπου ο κόσμος ήταν ο ίδιος με τον δικό μας. Απλά δεν γινόταν ο σημερινός θόρυβος. Η όποια επαναστατικότητα ήταν εναντίον του καθεστώτος της ισχύος και η αντιμετώπισή του γινόταν με τα δικά του μέσα. Βία στην βία. Όπλα στα όπλα. φωνή στην φωνή. Το σταυρουδάκι έφερε στο προσκήνιο τον άλλον τρόπο, αυτόν που άλλαξε και συνεχίζει α αλλάζει τον κόσμο αυθεντικά. Γιατί μας αλλάζει μέσα μας. Μας δείχνει τα όριά μας. Την ανάγκη να παραμένουμε ταπεινοί. Να αγαπούμε ακόμη και τους εχθρούς μας. Να συγχωρούμε και να παλεύουμε. Και να παραμένουμε σταθεροί και μαχητικοί, όχι για να εξοντώσουμε, αλλά για να μεταμορφώσουμε.
Ένα σημάδι γεμάτο ελπίδα, τρυφερότητα, ουρανό. Ας το φοράμε κι ας το ζούμε!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»
στο φύλλο της Τετάρτης 11 Δεκεμβρίου 2019
