ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΔΙΑΒΑΣΑΜΕ 41- ΙΣΙΔΩΡΟΣ ΖΟΥΡΓΟΣ, «ΟΙ ΡΕΤΣΙΝΕΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ

        

Ο Ισίδωρος Ζουργός είναι ένας από τους σύγχρονους νεοέλληνες συγγραφείς που δεν διστάζει να διαφοροποιείται στην γραφή του, να κάνει βήματα που δεν τον αφήνουν στην δυνατότητα της επανάληψης και επομένως της ευχαρίστησης των αναγνωστών, που βολεύονται με την παρόμοια συνέχεια του προηγούμενου.

Ο Ζουργός, στο νέο του μυθιστόρημα «Οι ρετσίνες του βασιλιά», διαλέγεται με την τραγωδία του Σαίξπηρ «Βασιλιάς Λήρ» . Την μεταφέρει σε ένα ημιορεινό χωριό της ελληνικής επαρχίας. Νικημένος βασιλιάς εδώ είναι ο Λεόντιος Έξαρχος. Η ήττα του δεν έχει να κάνει με την απώλεια της κοσμικής εξουσίας, αλλά με την φθορά του χρόνου, τον βιολογικό θάνατο της γυναίκας του, τον θάνατο της αγάπη στην σχέση με τις τρεις θυγατέρες του, τον θάνατο της απλότητας και της χαράς του να αισθάνεται κάποιος άνθρωπος στον πολιτισμό της τεχνολογίας, του χρήματος, της εξουσίας. Ο ξεπεσμένος βασιλιάς είχε ό,τι ήθελε. Δεν είχε όμως αγάπη και συγχώρηση, τουλάχιστον στον βαθμό του να αντέχει τον πλησίον του. Και επιλέγει, σαν μία δύναμη ψυχής να τον σπρώχνει, να εγκαταλείψει το έχειν του, να εισέλθει σε μία απόπειρα να ανακαλύψει την αλήθεια για τον εαυτό του, για τις σχέσεις και συγγένειες που είχε, μένοντας στον πύργο του από χρόνια πεθαμένου πεθερού του και έχοντας ως κύρια συντροφιά του, σε αναλογία με τον γελωτοποιό του βασιλιά Ληρ, τον δικό του τρελό του χωριού, τον Ζαχαρία Μασούρη, κωδωνοκρούστη, παιδί για θελήματα, σύντροφο στους περιπάτους του βουνού, βαθύ γνώστη όμως των καρδιών των ανθρώπων, ανίκανο ωστόσο να μεταποιήσει αυτήν την γνώση σε επιρροή στο χωριό, καθότι θεωρούμενος σαλεμένος.

Εξαιρετική η ιστορία. Άλλωστε ο Ζουργός έχει αφηγηματικό τάλαντο πολύ δυνατό! Θίγει θέματα όπως ο χρόνος, ο θάνατος, η επιφανειακότητα των σχέσεων, η συνάντηση Ευρώπης και Ελλάδας, η ανάγκη για παρηγοριά και λύτρωση, η ανάγκη για τους άλλους, μία αλλιώτικη κανονικότητα.

«Καλή εβδομάδα, Ρεγγίνα, εκεί στον καινούργιο κόσμο σας, εκεί στο αλώνι της ευπρεπούς ορθότητας, εκεί στην άλλη όψη του καθρέφτη όπου ζείτε, εκεί στη χώρα των θαυμάτων σας, Αλίκη. Καλή εβδομάδα στην Ευρώπη σας που κυνηγάει τους κρεατοφάγους σαν δολοφόνους, που σας αφήνει να διαλέγετε σεξουαλικό φύλο σαν να ‘ναι φύλλο τράπουλας που την παίζουν ξερή στο καφενείο. καλή εβδομάδα λοιπόν στον καινούργιο κόσμο και χαιρετισμούς από δω, απ’ το χωριό που μυρίζει ξύλο, σβουνιά και χώμα. Χαιρετισμούς από τον τόπο όπου οι άντρες είναι άντρες και οι γυναίκες γυναίκες. Καλή εβδομάδα από το χωριό όπου οι παραλογισμοί που τους βαφτίσατε δικαιώματα κείτονται σαν τα πεσμένα κάστανα του φθινοπώρου που τα σκέπασαν τα φύλλα και δεν τα θυμάται κανείς» (σελ. 98).

Ανθρώπινοι τύποι, όπως ο παπα- Γιώργης, ο παρηγορητής ιερέας των ανθρώπων, χωρίς να αφίσταται της αλήθειας, ο παπάς που μαζεύει μυστικά και ανακουφίζει, σε σύγκριση με τον διάδοχός του τον «Λίγες Λέξεις Νεαρό», ο οποίος προχωρά με έπαρση, όντας ακοινώνητος. Ο Φώτης, ο καφετζής, ο οποίος βάζει την ρετσίνα του ως όπλο όχι μόνο για πελατεία, αλλά για κοινότητα και παρέα. Οι γυναίκες της επαρχίας, άλλες με την κοινωνικότητα του χωριού, την ανθρωπιά και την αλληλεγγύη, την μεταφορά των ειδήσεων, άλλες που αναζητούν γαμπρό, άλλες που είναι έτοιμες να εξυπηρετήσουν την ανάγκη για μια στάλα ηδονή, άλλες στηρίγματα των αντρών τους, άλλες γεμάτες πανουργία που υποκαθιστά την έλλειψη γνώσης.

Σύνδεση με τον τόπο, το χώμα, το βουνό, την θάλασσα, το σπίτι, το καφενείο. Μήνυμα εξόδου από τον τόπο του κινητού, του Facebook και του Instagram, που νομίζουμε ότι κάνουν τον κόσμο μας να μεγαλώνει, ενώ μας κλείνουν στο εγώ μας. Σύνδεση με αξίες που νοηματοδοτούν αυθεντικά τη ζωή μας, όπως η συγχώρηση, η υπέρβαση της ασυνειδησίας, της επιτυχίας με κόστος την αγάπη, της εξουσίας, ο σταυρός της αλήθειας που είναι λυτρωτικός. Ο φόβος και η μνήμη που συνοδεύουν τη ζωή μας, αλλά δεν την υποτάσσουν αν διαλέξουμε την ποιότητα.

Κι όλα αυτά με φόντο την ρετσίνα, το ελληνικό κρασί, που μας δείχνει τα όρια μας! Ο αραβοσιτόχρους πυρετός τονίζει την διαφορετικότητα του Έλληνα, που αναζητεί, πέρα από τις  αξίες του δυτικού πολιτισμού, την κοινότητα και την κοινωνία!
         Ο συγγραφέας μας προτείνει λύσεις στα αδιέξοδα των καιρών, λύσεις που χωρίς να μας απομονώνουν από τον κόσμο, μπορούν να μας βοηθήσουν να τον ανα-νοηματοδοτήσουμε λυτρωτικά!

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Κέρκυρα, 12 Δεκεμβρίου 2019