«Για τους μεγάλους, ούτως ειπείν τους γέροντες-ό,τι δεν είναι άνοιξη είναι γερόντιο πια-ισχύουν οι παμπάλαιες απόψεις. Ποτέ αγκαλιά. Αφήστε τους να σκάσουνε στο κλάμα μέχρι να τους κοπεί η ανάσα δυναμώνουν έτσι τα αποσιωπητικά τους. Ας κλαίνε οι μεγάλοι. Δεν έχει αγκαλιά» (Κική Δημουλά).
Τι σημαίνει στους καιρούς μας το «τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου»; Οι μεγαλύτεροι, κάποτε φανερά, κάποτε αδιόρατα, απαιτούν από τα παιδιά τον σεβασμό της συμμόρφωσης με τις ιδέες τους, με τα θέλω τους, με έναν καθορισμό ζωής όπως οι ίδιοι, ως έμπειροι, σοφοί και με την δικαιολογία της δεδομένης αγάπης, μπορούν να διαλέξουν γι’ αυτά. Οι νεώτεροι θέλουν ελευθερία. Θέλουν από τους μεγαλύτερους στήριξη, οικονομική και ψυχολογική, χωρίς όμως οι μεγάλοι να ανακατεύονται στις αποφάσεις τους. Οι μεγάλοι επικαλούνται την αξία του σεβασμού. Οι νεώτεροι απαντούν: «τον σεβασμό δεν τον δικαιούσαι, τον κερδίζεις». Και όλα μοιάζουν δύσκολα σε τέτοιες σχέσεις.
Άλλοτε οι μεγαλύτεροι είναι αδιάφοροι. Προσανατολισμένοι στην καριέρα τους και έτοιμοι να καλύψουν όλες τις απαιτήσεις των νεώτερων, έρχεται η στιγμή που διαπιστώνουν ότι δεν υπάρχει γέφυρα επικοινωνίας. Μόνο ένα απέραντο θέλω. Και όταν αυτό το θέλω δεν μπορεί να εκπληρωθεί, τότε έρχεται η εγκατάλειψη. Γονιός σημαίνει να είσαι χρήσιμος στο παιδί σου. Αν δεν μπορείς ή γίνεσαι βάρος γι’ αυτό, τότε το παιδί κάνει την ζωή του.
Νεώτεροι και μεγαλύτεροι στις σχέσεις μας έχουμε να παλέψω με το θέλω μας. Δεν είναι εύκολη η ισορροπία που δίνει η αγάπη. Αυτή άλλωστε έρχεται όταν πέρα από το θέλω υπάρχει ένας δεσμός εμπιστοσύνης. Οι γονείς εμπιστεύονται τα παιδιά τους, ακόμη κι αν κάνουν λάθη, χωρίς να απεμπολούν την ευλογία της συμβουλής. Τα παιδιά εμπιστεύονται τους γονείς ως τους μόνους που μπορούν να πούνε την αλήθεια, γιατί αγαπούνε. Η αγάπη κάνει τον γονέα να μην θέλει να επιβάλλει στο παιδί «για το καλό του» ό,τι κρίνει σωστό, όταν πλέον αυτό έχει μπει σε ηλικία που η ελευθερία του προηγείται. Η αγάπη κάνει το παιδί να ακούει με προσοχή τον γονέα, διότι η πείρα της ζωής δίνει φώτιση που είναι απαραίτητη.
Η αγάπη χαράσσει τα όρια. Ο μεγάλος καλείται να είναι πιο υπομονετικός στην δίψα του νεώτερου για έλεγχο της ζωής του. Να κάνει περισσότερη προσευχή στον Θεό και να περιμένει, όχι για να δικαιωθεί, αλλά για να πειστεί ο νεώτερος για το τι είναι πραγματικά καλό γι’ αυτόν, ίσως και μέσα από τις απαραίτητες περιπέτειες. Η αγάπη τελικά γεννά ωριμότητα.
Ο Μέγας Βασίλειος αναφέρει την «αντιπελάργωση». Οι νεώτεροι πελαργοί, στην αποδημία του χειμώνα, βάζουν στα φτερά τους τους πατεράδες τους, για να ξεκουραστούν από το μακρινό ταξίδι, ανταποδίδοντας με ευγνωμοσύνη το ότι τους γέννησαν και τους έμαθαν να πετούνε. Οι γονείς ας αγκαλιάσουν τα παιδιά τους, ας τα ρωτούν για την ζωή τους, ας είναι δίπλα τους. Τα παιδιά ας ανταποδίδουν την αγκαλιά και την στοργή, μέχρι το τέλος. Γιατί οι μεγάλοι έχουν ανάγκη με την σειρά τους όχι τον σεβασμό της υποταγής, αλλά τον σεβασμό της καρδιάς που ευγνωμονεί για τα πολλά και τα λίγα, ξέρει πότε χρειάζεται να ακούει και στα «όχι» της ακόμη δεν κλείνει πόρτες. Τιμά, όποιος αγαπά!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»
Στο φύλλο της Τετάρτης 13 Δεκεμβρίου 2017
