“Σὺ δὲ μένε ἐν οἷς ἔμαθες καὶ ἐπιστώθης, εἰδὼς παρὰ τίνος ἔμαθες” (Β’ Τιμ. 3,14)
“᾿Εσὺ ὅμως νὰ μένεις σ’ αὐτὰ ποὺ ἔμαθες καὶ ποὺ γιὰ τὴν
ἀξιοπιστία τους ἔχεις τεκμήρια. Ξέρεις ἀπὸ ποιὸν τὰ ἔμαθες”
Στο ξεκίνημα της ξεχωριστής περιόδου του εκκλησιαστικού χρόνου
που ονομάζεται “Τριώδιο”, η Εκκλησία διαβάζει απόσπασμα από την δεύτερη
επιστολή του Αποστόλου Παύλου προς τον μαθητή του Τιμόθεο, στην οποία τον
προτρέπει να παραμείνει πιστός σε όσα έμαθε από τον ίδιο για την πίστη και για
τα οποία έχει τεκμήρια, αποδείξεις για την αξιοπιστία τους.
Δεν είναι τυχαία αυτή η υπενθύμιση, διότι στα όσα η παράδοση της
Εκκλησίας, στην οποία αναφέρεται ο Παύλος, περιλαμβάνει, ξεχωρίζει και η στροφή
του ανθρώπου στον εαυτό του, όχι όμως με σκοπό μια ομφαλοσκόπηση ή μια παραμονή
στο “εγώ”, αλλά με στόχο, αφού ο άνθρωπος κατανοήσει τον μέσα κόσμο του που
έχει ξεχάσει (Αλκίνοος Ιωαννίδης) στον θόρυβο της καθημερινότητας και του
πολιτισμού, μέλος του οποίου προφανώς και είναι, να μπορέσει να ξαναχτίσει
σχέση με τον Θεό και τον πλησίον, με τον τρόπο της Εκκλησίας. Καλούμαστε στην
περίοδο του Τριωδίου να κάνουμε την αυτοκριτική μας και, την ίδια στιγμή, να
ανοιχτούμε σε ό,τι μας δίνει αληθινό νόημα, αυτό που ομορφαίνει το τώρα και
κρατά για το αύριο.
Η πρώτη Κυριακή του Τριωδίου είναι αφιερωμένη από την Εκκλησία
στην παραβολή του τελώνη και του Φαρισαίου και μας υπενθυμίζει ότι η κατάκριση
ακυρώνει κάθε πνευματική πρόοδο, κάθε σεβασμό στο πνεύμα των εντολών του Θεού,
ενώ η συναίσθηση της ατέλειάς μας, των πληγών μας εξαιτίας της ανυπακοής στον
Θεό, αλλά και της αδυναμίας να βάλουμε τον άλλο και την αγάπη πιο πάνω από τις
δικές μας επιθυμίες, μάς σώζει, με την έννοια ότι μας δίνει τη χαμένη
ακεραιότητά μας, την ενότητα στόχων αυτής και της άλλης ζωής. Στον δρόμο αυτό η
παράδοση της Εκκλησίας μας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Είναι τα πρόσωπα που ο
Χριστός μας ζητά να σκεφτούμε. Είναι η αρετή και το ήθος. Είναι ο δικός Του
σωτηριώδης λόγος που βεβαιώνει για την αξιοπιστία της γνώσης μας.
Γι’ αυτό και ο λόγος και η προτροπή του αποστόλου Παύλου μάς
δείχνει ότι η παράδοση της Εκκλησίας μας δεν περιορίζεται σε έθιμα και
διαμορφωμένη κουλτούρα καθημερινότητας, αλλά έχει βάθος πνευματικό. Δεν είναι
μόνο τα όσα βλέπουμε, αλλά και τα όσα καλούμαστε να ζήσουμε. Δεν είναι ο εαυτός
μας μόνος του, αυτάρκης, επικριτικός, καθότι συγκριτικός. Είναι ο εαυτός μας
στην κοινότητα, στην κοινωνία του “εμείς”, των προσώπων, της συνάντησης, του
βλέμματος. Αυτού που αρνήθηκε να κάνει αγαπητικό ο Φαρισαίος, καθώς κοιτούσε
από το μπροστινό μέρος του ναού τους πάντες, για να αισθανθεί ότι θα τον
δοξάσουν, αλλά και εστίαζε στον τελώνη, που ήταν το παράδειγμα προς αποφυγήν.
Στο βλέμμα του Θεού όμως ο ταπεινός υψωνόταν!
Ο Παύλος λέει στον Τιμόθεο ότι τα όσα έμαθε τα έμαθε από
αξιόπιστο δάσκαλο. Αυτή η περίοδος είναι για μας ευκαιρία να αποκτήσουμε πνεύμα
μαθητείας. Να συλλογιστούμε ότι όσα η Εκκλησία μάς μαθαίνει είναι βγαλμένα από
την εμπειρία της και από την εμπειρία των προσώπων που την συγκρότησαν, των Αποστόλων,
των Πατέρων, των Αγίων. Και να επιστρέψουμε με χαρά στον μέσα κόσμο μας, ώστε
να ομορφύνουμε αληθινά την καθημερινότητα και τον πολιτισμό μας, τον οποίο
μπορούμε να συνδιαμορφώσουμε!
Καλό
Τριώδιο!
π.
Θεμιστοκλής Μουρτζανός
9
Φεβρουαρίου 2025
Τελώνου
και Φαρισαίου
