"Τὰ βρώματα τῇ κοιλίᾳ καὶ ἡ κοιλία τοῖς βρώμασιν· ὁ δὲ Θεὸς καὶ ταύτην καὶ ταῦτα καταργήσει" (Α' Κορ. 6, 13)
"Λένε ἐπίσης· «Οἱ τροφὲς προορίζονται γιὰ τὴν κοιλιὰ καὶ ἡ κοιλιὰ εἶναι καμωμένη γιὰ τὶς τροφές»· ὁ Θεὸς ὅμως θὰ τὰ καταργήσει καὶ τὸ ἕνα καὶ τὸ ἄλλο".
Κάθε μέρα στην ζωή μας ξεκινά με
την έγνοια μας τι θα φάμε. Δεν είναι μόνο το πρωινό, το οποίο χρειαζόμαστε για
να έχουμε ενέργεια σε ό,τι κάνουμε. Είναι και το φαγητό της ημέρας, που είναι ο
λογισμός μας. Ανεξάρτητα από το αν το παρασκευάζουμε ή το προμηθευόμαστε έτοιμο
(συνήθεια των καιρών μας, καθώς τα ωράρια εργασιών, στις πόλεις κυρίως, μάς
βρίσκουν πολλές ώρες εκτός του σπιτιού μας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στον χρόνο
που μπορούμε να αφιερώσουμε στις σχέσεις μας με τους άλλους), η κουλτούρα του
φαγητού είναι μείζον στοιχείο ζωής σε κάθε πολιτισμό. Το βλέπουμε και στις τηλεοπτικές
και διαδικτυακές εκπομπές, στα περιοδικά, στις εκδόσεις, στους διαγωνισμούς, στα
εστιατόρια και στα ταχυφαγεία απανταχού της γης. Όλα για το φαγητό!
Ηχεί παράδοξος ο λόγος του αποστόλου Παύλου
την δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου: "ο Θεός θα καταργήσει και τις τροφές και
την κοιλιά του ανθρώπου". Όταν ο
Χριστός ζήτησε από εμάς στην Κυριακή προσευχή να παρακαλούμε τον Θεό λέγοντας
"τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν σήμερον", όταν έδωσε τροφή στους
χιλιάδες που Τον ακολούθησαν στην έρημο για να Τον ακούσουν και πέρασαν μία
ολόκληρη μέρα μαζί Του, όταν ο Ίδιος και οι μαθητές Του έτρωγαν στα σπίτια των
ανθρώπων, χωρίς να δείχνουν ότι περιφρονούν την τροφή, αλλά συνδυάζοντάς την με
την κοινωνία του λόγου και της αγάπης, όταν ο Χριστός ως τελευταία κίνηση της ζωής
Του επί γης, πριν οδηγηθεί στα Πάθη και τον σταυρικό θάνατο, έφαγε τον Μυστικό
Δείπνο με τους μαθητές Του, ηχούν τα λόγια του αποστόλου ως λόγια ανθρώπου που
δεν δείχνει να ακολουθεί τον Λυτρωτή Κύριο. Κι όμως, το αντίθετο συμβαίνει.
Ο απόστολος Παύλος παίρνει θέση απέναντι
στο φαινόμενο του υλισμού. Οι χριστιανοί
της Κορίνθου είχαν καταστήσει το σώμα τους κλειδί για την ζωή τους, με
αποτέλεσμα το πνεύμα τους να μένει σε υποδεέστερη θέση. Οι σαρκικές ηδονές
έφερναν διαμάχες. Έτσι, η έγνοιά τους ήταν η τροφή, όπως επίσης και η φιληδονία
διά της πορνείας, με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε μία εμπαθή κατάσταση, από την
οποία δεν μπορούσαν να βγούνε. Ο απόστολος Παύλος θέτει την χριστιανική πίστη
ως απάντηση στο πρόβλημα του υλισμού. Το σώμα μας είναι ναός του Αγίου
Πνεύματος. Δεν είναι όχημα επιβίωσης μόνο, αλλά όχημα που μας οδηγεί σε
κοινωνία με τον Θεό και τον συνάνθρωπο.
Επομένως, χρειάζεται αυτό που η πίστη μας πάντοτε
βίωνε έναντι της ύλης: την ευχαριστία. Τα πάντα μάς δόθηκαν για να αγαπούμε.
Για να συναντούμε μέσω αυτών τον Θεό και τον συνάνθρωπο. Όχι για να
επαναπαυόμαστε στην αυτάρκειά τους και στην αυτάρκειά μας μέσω αυτών. Διότι ο
Θεός θα καταργήσει ό,τι έχει να κάνει με την επιβίωσή μας. Στην ανάσταση και
στην βασιλεία Του δεν θα χρειαζόμαστε τροφή και κοιλιά που θα την καταπιεί και
θα την επεξεργαστεί, όπως επίσης ούτε την ηδονή της σάρκας, η οποία χρειάζεται
για να αντέξουμε οι άνθρωποι τον καύσωνα των παθών, της μοναξιάς, της απουσίας
ενότητας μεταξύ μας λόγω του ιδίου θελήματος. Αν επικρατήσει η αγάπη και η
ευχαριστία, η δοξολογία δηλαδή στον Θεό, τότε τα υλικά γίνονται ευλογία και
χαρά, διότι γνωρίζουμε μέχρι πού φτάνει η αξία τους.
Τι αντιτάσσουμε στους καιρούς μας;
Όχι άγχος. Όχι υπεραπασχόληση με τα
υλικά και τα της σαρκός. Νηστεία με χαρά. Άσκηση κατά καιρούς τόσο ως
απεξάρτηση από τις ανάγκες μας, μέτρο και λιτότητα, όσο και ως αφορμή
προσευχής, δοξολογίας, έμπρακτης αγάπης. Και την ίδια στιγμή επαναφορά της θέασης
του άλλου όχι στην αποκομμένη από το πνεύμα σχέση και τον περιορισμό της στην σαρκική
απόλαυση, αλλά έγνοια για τα συναισθήματά του, καλλιέργεια και των δικών μας συναισθημάτων,
ευθύνη και θυσία και σεβασμός, ταυτόχρονα, σε αυτό που είναι και σε αυτό που
δεν είναι. Διότι ο άλλος, όπως κι εμείς, έχει καρδιά, είναι εικόνα Θεού, έχει
μοναδική αξία για να τον χρησιμοποιούμε απλώς ως σκεύος ηδονής, όπως επίσης δεν
είναι τέλειος. Χρειάζεται την δική μας αγάπη για να συμπληρωθεί, για να χαρεί,
για να ομορφύνει στην ζωή του, αλλά και να συμπορευτούμε στον δρόμο του Θεού.
Ο λόγος του αποστόλου Παύλου είναι
αληθινός, όσο κι αν μοιάζει σκληρός. Ο θάνατος καταργεί την ανάγκη του ανθρώπου
να φάει, καταργεί και την σημασία της τροφής. Όλα είναι μέρος του χρόνου της ζωής
μας, που τα ευλόγησε ο Θεός, για να συναντιόμαστε, όχι μόνο για να επιβιώνουμε.
Να μοιραζόμαστε αγάπη, λόγο, κοινωνία, ενότητα, όπως έκανε ο Χριστός στην επί
γης παρουσία του. Και, βεβαίως, για να κοινωνούμε διά των υλικών, του άρτου και
του οίνου που τα εκπροσωπούν, το σώμα και το αίμα του Χριστού, κατά την
μεταβολή τους εν Αγίω Πνεύματι, στην κατεξοχήν ευχαριστιακή κίνηση της πίστης,
ως ανάμνησης του Μυστικού Δείπνου: στην θεία λειτουργία!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
12 Φεβρουαρίου
2023
