Αν ρωτήσετε σήμερα τους εφήβους τι θα προτιμούσαν στην ζωή τους, να έχουν χρήματα ή καλούς φίλους, η απάντηση που θα παίρνατε είναι «χρήματα». Είναι δεδομένο ότι οι μεγαλύτερες συγκρούσεις στην οικογενειακή ζωή, αλλά και στην κοινωνική και επαγγελματική πραγματικότητα, έχουν να κάνουν με το χρήμα. Άνθρωποι που δεν έχουν αγάπη παραμένουν μαζί, γιατί δύο πηγές εσόδων είναι προτιμότερες από μία, άνθρωποι που χάνουν την εργασία τους για οποιονδήποτε λόγο, αντιμετωπίζουν άμεσα την απειλή του διαζυγίου, άνθρωποι που βλέπουν ότι ο άλλος δεν ικανοποιεί τις επιθυμίες τους καλλιεργούν καταιγίδα λογισμών, γονείς σπαταλούν χρήματα για να αποφύγουν να ασχοληθούν με τα παιδιά τους.
Είναι αυτονόητο ότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο μας, αναφορικά με την πρόταξη του οικονομικού παράγοντα. Είναι αναμφίβολο ότι χωρίς χρήματα, είναι αδύνατον να επιβιώσουμε, κάποτε και να δημιουργήσουμε ή να εκπληρώσουμε τα όνειρά μας. Είναι επίσης αυτονόητο ότι ο καθένας καλείται να προχωρά κατά τον κορβανά του στην ζωή του. Το πρόβλημα έγκειται στην εξάρτηση που το χρήμα καλλιεργεί. Στον υπερτονισμό του υλικού στοιχείου στην ζωή μας. Στο ότι οι άνθρωποι δεν διανοούμαστε ότι μπορούμε να ευτυχήσουμε, αν δεν έχουμε αφθονία χρημάτων. Στην αδυναμία μας να κατανοήσουμε ότι το νόημα της ζωής δεν βρίσκεται από αυτόν που έχει αλλά από αυτόν που δίνει. Η μόνη αλήθεια της ζωής είναι ότι κάποια στιγμή θα τελειώσει. Και στο πέρασμα στην αιωνιότητα τα χρήματα δεν θα είναι ευχή, αλλά κατάρα.
Παλαιότερα τα παιδιά μάθαιναν στην αποταμίευση. Η ανατροφή δεν είχε να κάνει με την σπατάλη, αλλά με την αξιοποίηση κάθε πόρου, ιδίως στις αγροτικές περιοχές. Ο άνθρωπος μάθαινε να λυπάται να ξοδεύει, να λυπάται να πετά. Σήμερα η μετοχή στην ευκολία και την ποικιλία του καταναλωτικού πολιτισμού λειτουργεί ως η ακριβώς αντίθετη διαδικασία: δεν λυπούμαστε να ξοδεύουμε, δεν λυπούμαστε να πετάμε. Αυτή η νοοτροπία έχει περάσει και στις ανθρώπινες σχέσεις. Τι να τον κάνω τον φίλο όταν έχω το κινητό, τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, το YouTube για να περνάω την ώρα μου; Τι να την κάνω την μία σχέση, όταν μπορώ να κάνω όσες θέλω, αφού ο άλλος είναι αντικείμενο; Γιατί να λυπηθώ να χωρίσω, αν νόμος είναι μόνο το δίκιο μου; Και γιατί να σταθώ δίπλα στον άλλον στις όποιες δυσκολίες, χαρακτήρα, επαγγέλματος, σχέσης, υγείας, όταν δεν έχω να κερδίσω υλικά; Συχνά βλέπουμε παιδιά να «παρκάρουν» τους ηλικιωμένους στα γηροκομεία και στα ιδρύματα, αλλά να μαλώνουν για την σύνταξή τους. Και το όποιο τέλος να στοιχίζει περισσότερο οικονομικά, παρά ψυχικά.
Η αγάπη είναι το κλειδί της ύπαρξης. Πλαστήκαμε για να αγαπούμε. Και η αγάπη φαίνεται στη γενναιοδωρία του μοιράσματος. Αυτός ο δρόμος μπορεί να απαλύνει την εξάρτησή μας από το χρήμα, η οποία μας γεμίζει μέριμνες και αγωνία. Η αγάπη γίνεται πίστη στην πρόνοια του Θεού, ο Οποίος μας δίνει όσα πραγματικά χρειαζόμαστε και όσα μπορούμε να διαχειριστούμε. Απλά δεν βλέπουμε την ζωή μας σε βάθος χρόνου, αλλά μόνο την ικανοποίησή μας στο τώρα. Περισσότερη προσευχή, λιγότερο άγχος και ας μην αυταπατώμεθα ότι τα λεφτά αντικαθιστούν την αγάπη.
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»
στο φύλλο της Τετάρτης 10 Φεβρουαρίου 2021