“Ἐν πίστει τούς προπάτορας ἐδικαίωσας τήν ἐξ Ἐθνῶν δι᾽ αὐτῶν προμνηστευσάμενος Ἐκκλησίαν. Καυχῶνται ἐν δόξῃ οἱ Ἅγιοι, ὅτι ἐκ σπέρματος αὐτῶν ὑπάρχει καρπός εὐκλεής ἡ ἀσπόρως τεκοῦσα σε. Ταῖς αὐτῶν ἱκεσίαις, Χριστέ ὁ Θεός, σῶσον τάς ψυχάς ἡμῶν”. (Ἀπολυτίκιο τῆς Κυριακῆς τῶν Ἁγίων Προπατόρων, ἡ ὁποία ἑορτάζεται δύο Κυριακές πρίν τά Χριστούγεννα)
“Ἀπέδειξες τήν ἀξιοπιστία Σου δικαιώνοντας τούς Προπάτορες καθώς ἔδωσες ὡς σημεῖο τόν ἀρραβῶνα σου μέ τήν Ἐκκλησία πού προέρχεται ἀπό τούς εἰδωλολάτρες χάρις σ᾽ αὐτούς. Καυχῶνται κι ἐκεῖνοι δοξασμένοι διότι ἀπό τήν έκ σπέρματος γενεαλογική διαδοχή τους ἔρχεται ὡς ἔνδοξος καρπός αὐτή πού σέ γέννησε ἄνευ σπορᾶς. Μέ τίς παρακλήσεις τους γιά μᾶς Χριστέ, Θεέ μας, σῶσε τίς ψυχές μας”.
“Διά μέσου των Αγίων Προπατόρων και Πατριαρχών, ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός είναι κι Εκείνος κατά κάποιον τρόπο καρπός της πίστεως του Αβραάμ. Για τον λόγο αυτό, κάθε φορά που ο καθένας μας ακούει την φωνή του Θεού, ενώ βρίσκεται στην εξορία των παθών και της ματαιότητας του κόσμου, πρέπει όπως ο Αβραάμ, δίχως δισταγμό, να αποτάξει τα πάντα, και ιδίως το θέλημά του, για να ακολουθήσει την θεία κλήση έως την Γη της Επαγγελίας, όπου θα μπορέσει με την σειρά του, πνευματικώ τω τρόπω, να γεννήσει τον Χριστό. Διότι αφού εμφυτεύεται εντός μας διά της πίστεως και του Αγίου βαπτίσματος, πρέπει να αναπτυχθεί και να μεγαλώσει ο Χριστός διά μέσου των ευαγγελικών αρετών, ώστε να λάμψει με το φως της θεωρίας. Γενόμενοι “υιοί Θεού” διά της χάριτος του Αγίου Πνεύματος, πρέπει να διακρίνουμε τον Χριστό που λαμβάνει μορφή μέσα σε εμάς, τους απογόνους του Αβραάμ. Ας γίνουμε λοιπόν, με την σειρά μας, “προπάτορες” του Χριστού, προσκαρτερώντας στην πίστη, ώστε να εορτάσουμε την Γέννηση λέγοντας: Ζω δε ουκέτι εγώ, ζη δε εν εμοί Χριστός (Γαλ. 2,20)” (“Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, τόμος 4ος Δεκέμβριος, εκδόσεις ΙΝΔΙΚΤΟΣ).
Οι άνθρωποι στην ζωή μας έχουμε ανάγκη την δικαίωση για τις επιλογές μας. Κι αν τα αποτελέσματά τους στην καθημερινότητα αλλά και σε μεγάλες επιλογές πουν σημαδεύουν την ζωή μας είναι συνήθως ορατά, τα αισθανόμαστε, τα βλέπουμε, τα κρίνουμε και μαζί τους κρινόμαστε κι εμείς από αυτά (οικογένεια, επάγγελμα, κοινωνική θέση, απόψεις, εκπλήρωση ονείρων), υπάρχει το μονοπάτι της πίστης, στο οποίο η δικαίωση δεν είναι δεδομένη, ούτε σ’ αυτήν, ίσως ούτε και στην άλλη ζωή, διότι συνήθως έχουμε ανατροπές σ’ αυτά που περιμένουμε. Η πίστη δεν μας παρέχει βεβαιότητες και αποδείξεις. Είναι ελπίδα και ταυτόχρονα έλεγχος πραγμάτων ου βλεπομένων. Πολλές φορές η δικαίωση ενός ανθρώπου στον χώρο και στον τρόπο της πίστης απλώνεται σε βάθος χρόνου. Ιδίως όσοι έχουν κοσμοθεωρία βασισμένη στην πίστη και μάλιστα σε συγκεκριμένες πτυχές της και ερμηνείες της ή όσοι έχουν κληθεί να κάνουν θυσίες εξαιτίας της νιώθουν τον χρόνο να κυλά αργά, κάποτε βασανιστικά, για να δούνε καρπούς και, την ίδια στιγμή, καλούνται να επανεβεβαιώνουν το αμφίβολο χωρίς να αισθάνονται στήριγμα ανθρώπινο, παρά μόνο μία βαθιά στην καρδιά εμπιστοσύνη ότι όσα ο Θεός υπόσχεται, είναι αδιάψευστα!
Αυτό έζησαν οι Προπάτορες του Χριστού, τους οποίους τιμούμε δύο Κυριακές πριν τα Χριστούγεννα. Μία μακρά πορεία πίστης και δοκιμασίας σ’ αυτήν. Εγκατάλειψης της πατρικής γης και μετοικεσία από την Μεσοποταμία στην Παλαιστίνη, με μόνο εφόδιο την υπόσχεση, την επαγγελία του Θεού ότι ο άκληρος θα αποκτήσει παιδί και ο χωρίς λαό θα γίνει πατέρας εθνών! Και ο Αβραάμ πίστει παρώκησε! Και στον νέο τόπο πειρασμοί, δοκιμασίες από επιθέσεις άλλων εθνών και την ίδια στιγμή ακόμη και η μεγαλύτερη πρόκληση της ζωής του: να θυσιάσω το δώρο του Θεού που θα ήταν η βάση για την εκπλήρωση της υπόσχεσής Του ή να αρκεστώ στα όσα έλαβα προς συμφέρον μου; Η απάντηση ξεκάθαρη: είμαι του Θεού! Και ο Θεός τον δικαιώνει. Σε μία τέτοια πορεία πίστης, με στάσεις στον Ισαάκ, τον Ιακώβ, τους Πατριάρχες, τον Μωυσή και τον νόμο, τον Δαβίδ τον προφήτη και βασιλιά, τον Δανιήλ και τους τρεις Παίδες που νίκησαν τα στοιχεία της φύσης, τα λιοντάρια και την φωτιά, αλλά και τους άπιστους, άθεους και ειδωλολάτρες οι οποίοι με βάση την έπαρση της εξουσίας και της υπεροχής τους στην φιλοσοφία, τον κοσμοπολιτισμό, την ταχύτητα, το εμπόριο, το χρήμα, τα όπλα, θέλησαν κατά καιρούς να υποδουλώσουν, να εκμηδενίσουν, να συντρίψουν τους πιστούς! Κι όμως, οι Προπάτορες, επικεφαλής πίστης, αξιώθηκαν να φτάσουν την γενεαλογία τους μέχρι τον Χριστό!
Και έλαβαν δύο ανταμοιβές: η πρώτη ήταν να προετοιμάσουν τον ειδωλολατρικό κόσμο με την σύμμειξη και το παράδειγμα στο να αναζητήσει έναν Θεό και όχι να μείνει στην πολυθεΐα! Να γίνουν οι προξενητές στον αρραβώνα του Θεού με την εξ εθνών Εκκλησία, διότι οι νοήμονες άνθρωποι, αλλά και οι κουρασμένοι από την φιληδονία, την θεοποίηση των παθών, την κακία και τον θάνατο ένιωθαν ότι αλλού βρισκόταν η σωτηρία και η αλήθεια! Και όταν ήρθε ο Χριστός, το “ιερό σχολείο” της οικουμένης (Μέγας Αθανάσιος), όπως ήταν οι Ιουδαίοι διά των Προπατόρων, έγινε η βάση ώστε ο Νόμος να συμπληρωθεί με την Αγάπη και η ανθρωπότητα να κάνει μία καινούργια αρχή. Αλλά και η Υπεραγία Θεοτόκος αποτέλεσε το πιο όμορφο δώρο της ανθρωπότητας στον Θεό, δώρο όμως που προήλθε εκ του σπέρματος των Προπατόρων, δείχνοντας σε όλους μας ότι η πίστη γίνεται αφορμή διαλόγου και προετοιμασίας των ανθρώπων για να γνωρίσουν τον αληθινό Θεό, ενώ αυτό που δεν φαίνεται καν ότι υπάρχει, ένας άνθρωπος ασήμαντος, μία κοπέλα που κανείς δεν θα την γνώριζε αν ακολουθούσε τον συνήθη δρόμο των γυναικών κάθε εποχής, αξιώνεται να γίνει η πολυτιμοτάτη!
Στην δική μας αγωνία για δικαίωση, η Εκκλησία καθώς πλησιάζουμε στα Χριστούγεννα, μας προτείνει τον τρόπο των Προπατόρων. Ζητά από τον κάθε χριστιανό που ζει σε ανάλογους καιρούς απιστίας, αθεΐας, κακίας και φιληδονίας, οπότε οι άνθρωποι κάνουν θεό τον εαυτό τους, να γίνουμε οι προξενητές στον αρραβώνα του Θεού με τον πλησίον. Να ζήσουμε την πίστη και να μιλήσουμε λόγοις και έργοις γι’ αυτήν στον κόσμο που δοκιμάζεται αλλά και κουράζεται από την απουσία νοήματος. Στην πολυθεΐα των καιρών, που έχουν ξαναβάλει στο προσκήνιο την έπαρση της εξουσίας, την υπεροχή στην διανοητική γνώση και φιλοσοφία, τον κοσμοπολιτισμό, το εμπόριο, το χρήμα, τα όπλα εμείς να αντιτάσσουμε την πίστη στην καινή διαθήκη, αυτή της αγάπης που γίνεται ανάσταση! Χωρίς να αποκάμουμε από την απόρριψη, να εργαζόμαστε αυτό το “του Θεού εσμέν”! Και να αξιωθούμε, βλέποντας και ζώντας το παράδειγμα της Θεοτόκου, να λέμε το μεγάλο ΝΑΙ με την σειρά μας στην κλήση του Θεού να διαχειριζόμαστε κάθε στιγμή της ζωής μας με εμπιστοσύνη στην αγάπη Του. Παιδιά αυτού του κόσμου, να παλεύουμε στην Εκκλησία να γίνουμε και να είμαστε παιδιά του Θεού! Αυτή είναι η κορυφαία δικαίωση στην ζωή μας, αυτήν ας αναζητούμε!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Κέρκυρα, 13 Δεκεμβρίου 2020
Των Αγίων Προπατόρων
