Σε μία πρόσφατη έρευνα της κοινής γνώμης (εταιρεία Kapa Research, Σεπτέμβριος 2018) διαπιστώθηκε ότι η πλειοψηφία των νέων στην Ελλάδα έχει αρχίσει να βλέπει με μια κάπως πιο αισιόδοξη ματιά το μέλλον της πατρίδας μας. Δεν έχει αλλάξει βεβαίως η αντίληψη των περισσότερων νέων ότι το κύριο πρόβλημα στην πατρίδα μας είναι η διαφθορά. Η εμπιστοσύνη στους θεσμούς παραμένει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα και φαίνεται ότι όλοι οι θεσμοί βγαίνουν τραυματισμένοι από την κρίση, ακόμη και η Εκκλησία. Είναι εμφανής εξάλλου η απουσία ενός συγκροτημένου ρεύματος αισιοδοξίας, το οποίο να πηγάζει από θεσμούς όπως η παιδεία, η πολιτική, η Εκκλησία, που να αγγίζει την νεανική πλειοψηφία. Οι περισσότεροι παραμένουν καθηλωμένοι στην διαχειριστική λογική: να μπορέσουμε να βγούμε από το τέλμα, να ορθοποδήσουμε και βλέπουμε. Απουσιάζει το όραμα. Ωστόσο, σε σύγκριση με την αρχή της μεγάλης κρίσης, το 2010, οι δείκτες αισιοδοξίας είναι ανεβασμένοι. Αργά, αλλά σταθερά, παρά το ότι οι πολιτικές και οικονομικές συνθήκες δεν φαίνεται να μαρτυρούν αλλαγή, οι νέοι λειτουργούν ως νέοι: ως αυτοί που θα δώσουν κάτι διαφορετικό στην χώρα, που θα εργαστούν και κάπως η ζωή θα καλυτερέψει.
Μελετώντας την έρευνα διαπιστώνουμε την αδυναμία της θεσμικής Εκκλησίας να εμπνεύσει την νεώτερη γενιά. Ένας χώρος που εκφράζει μία αυθεντική παράδοση αισιοδοξίας για την ζωή, που καλλιεργεί αλληλεγγύη, αγάπη, συγχωρητικότητα, που εμπνέει εθελοντισμό και προσφορά, που διασώζει πρότυπα κοινωνικότητας όπως οι ενορίες και τα μοναστήρια, αδυνατεί να ξεφύγει από μία ηθικιστική θεώρηση της ζωής ή από μία αποκλειστικά μεταφυσική αντίληψη της πίστης.
Ηγεσία επαναπαυμένη στην διατήρηση των προνομίων της, που είναι η αυτοαναπαραγωγή της μέσα από κλειστά σώματα, με αδιαφορία να τολμήσει σε μία αλλιώτικη επαφή με την νέα γενιά, η οποία ξεκάθαρα περνά και μέσα από την επικοινωνία, κυρίως του Διαδικτύου, αρκείται σε μία πληροφόρηση δραστηριοτήτων που δεν ενδιαφέρουν κανέναν νέο που θα μπορούσε καλοπροαίρετα να συμμετάσχει σε κάτι διαφορετικό.
Κλήρος που είναι αρκετά αδιάφορος για τις εξελίξεις της ζωής, μολονότι οι περισσότεροι είναι οικογενειάρχες και βλέπουν τα παιδιά τους σε τι κόσμο υπάρχουν, ή που πορεύεται στην λογική ενός στείρου ηθικισμού, ενός αισθήματος ότι αν η συμπεριφορά μας είναι εξωτερικά άψογη, η ψυχή μας έχει αναπαυθεί και ο Θεός κατοικεί εντός μας, ενώ εξαιτίας της αμαρτίας οι πολλοί έχουν χαθεί.
Η πίστη βεβαίως έχει και την ηθική της πλευρά. Ότι χρειαζόμαστε ηθικές αξίες που να εμπνέουν και να οδηγούν την ζωή μας με συνέπεια, είναι αυτονόητο. Όμως αν η πίστη είναι μόνο ηθική και όχι αγάπη που αγκαλιάζει συνολικά τον άνθρωπο, οδηγώντας τον στο να επιλέγει ό,τι τον συνδέει με τον Θεό και τον πλησίον ταυτόχρονα, τότε η Ορθοδοξία γίνεται ιδεολογία και όχι σώζουσα αλήθεια.
Ο Χριστός είναι η χαρά! Το βλέπουμε αυτό στις γιορτές που έχουμε ξεχάσει να γιορτάζουμε! Στα Θεοφάνεια, όπου ο αγιασμός των υδάτων είναι το μεγάλο ΝΑΙ στην ύλη, την δημιουργία, τον κόσμο, όχι όμως με τον Χριστό εκτός. Ας αφυπνιστούμε, αφού αφήσουμε την καταδίκη των ανθρώπων και ας εργαστούμε να δείξουμε την χαρά της γιορτής, την χαρά της αγάπης, ότι δεν είμαστε μόνοι μας! Στον νέο που αναζητεί αισιοδοξία, μία Εκκλησία ανοιχτή, που μαρτυρεί Θεό, πίστη και αγάπη είναι πρόκληση μετοχής!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»
στο φύλλο της Τετάρτης 9 Ιανουαρίου 2019
