Στην αγγλική παράδοση υπάρχουν «οι αποφάσεις της Πρωτοχρονιάς». Ο άνθρωπος καλείται να σκεφτεί την ζωή του και να πάρει αποφάσεις την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, με στόχο ο νέος χρόνος να τον βρει σε πορεία αλλαγής.
Πολλοί από μας υστερούμε βεβαίως σε αποφασιστικότητα. Συνήθως είμαστε ή βολεμένοι ή δειλοί και φοβόμαστε τον κόπο. Αυτό συμβαίνει διότι δεν δινόμαστε εύκολα και με την καρδιά μας ούτε σε πρόσωπα ούτε σε τρόπους πορείας της ύπαρξης. Πρυτανεύουν σήμερα το «εγώ», το «δικαίωμα», το «θέλω». Το «εγώ» μάς κάνει να θεωρούμε ότι τα πάντα νοηματοδοτούνται για μάς, ότι εμείς είμαστε το κέντρο του κόσμου και δεν χρειάζεται να λαμβάνουμε υπόψιν αντιδράσεις και αντιλήψεις των άλλων. Τα δικαιούμαστε όλα γιατί είμαστε οι μοναδικές προσωπικότητες! Αφού ο κόσμος περιστρέφεται γύρω μας, γιατί να μην έχουμε όσα θέλουμε; Μας το χρωστούν η ζωή και οι άλλοι! Σημάδια αυτού του τρόπου είναι το καταναλωτικό πρότυπο το οποίο ενισχύει την προτεραιότητα των επιθυμιών όχι για αγάπη και μοίρασμα, αλλά για κατάκτηση, η ενασχόληση με τα τραύματά μας- και μέσω των επιστημών ψυχικής υγείας- όχι για να συγχωρέσουμε και να συγχωρεθούμε, αλλά για να δικαιολογούμε την συμπεριφορά μας, τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης στα οποία αισθανόμαστε καλά, διότι υπάρχει κοινό που μας αποδέχεται και τα σχόλια στις φωτογραφίες που ανεβάζουμε δείχνουν ότι δεν είμαστε μόνοι μας.
Για την Εκκλησία πάντως ο χρόνος αποτελεί ένα μοναδικό δώρο ζωής του Θεού στον άνθρωπο, για να βρει νόημα και να το ζήσει! Και θα ήταν μία ενδιαφέρουσα πρόταση στις όποιες αποφάσεις της Πρωτοχρονιάς να μπορούσαμε να σκεφτούμε μιαν άλλη πορεία, πέρα από την διαχείριση της καθημερινότητάς μας. Με επίγνωση της καταγωγής μας από τον Θεό ως εικόνες Του, να αποφασίσουμε να οικειωθούμε τον σκοπό της ύπαρξής μας, όπως εξ ουρανού μας δόθηκε: να ζήσουμε με τον Θεό και τον πλησίον τον τρόπο της Βασιλείας, δηλαδή την αγάπη στην σταυρική της διάσταση, που είναι απόλυτη κένωση, καρπός έρωτα. Ο έρωτας είναι ασυμβίβαστος με το «λίγο». Τα θέλει όλα. Δεν γνωρίζει κούραση και μέτρο. Κάνει την ύπαρξη απόλυτα δοτική, τόσο προς τον Θεό με την προσευχή και την άσκηση, όσο και προς τον συνάνθρωπο. Ο ερωτευμένος είναι ευαίσθητος, βλέπει και προβλέπει τον πόνο, την έλλειψη, την ανάγκη. Παρηγορεί για τα πεπραγμένα, για τον θάνατο, για την ήττα. Και εφευρίσκει τρόπους για να συναντηθεί με τον άλλο, κάνοντας τον χρόνο γιορτή!
Τέτοια πρότυπα είναι οι Άγιοι. Αυτοί, στην πράξη, αγίασαν διότι μας έδειξαν την οδό της αρετής. Σ’ αυτήν καλούμαστε να επιστρέψουμε. Να ξαναβρούμε την καλοσύνη ως πρώτη μας επιλογή. Τον ζήλο που μας κάνει να ξεφεύγουμε από τον φόβο της κόπωσης. Την ομολογία της αλήθειας που, για τον άνθρωπο που πιστεύει, είναι ο Χριστός. Την ταπεινότητα, που μας κάνει να μην απογοητευόμαστε από τον άλλο, αλλά να του δίνουμε ευκαιρίες. Την αγάπη που μας οδηγεί να μπαίνουμε στην θέση του άλλου, να συμπαθούμε αυθεντικά, πέρα από το εγώ!
Φαντάζει ανέφικτη μια τέτοια πρωτοχρονιάτικη απόφαση για την λογική του κόσμου. Αντίκειται στην σκληρότητα των πολλών. Είναι όμως απόφαση αυθεντικού εκκλησιαστικού τρόπου ύπαρξης, διότι ο χρόνος χωρίς Θεό κι αγάπη δεν έχει νόημα!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην “Ορθόδοξη Αλήθεια”
Στο φύλλο της Τετάρτης 2 Ιανουαρίου 2019
