Η προδοσία αποτελεί επώδυνη αιτία διάρρηξης των ανθρώπινων σχέσεων. Νέοι και μεγαλύτεροι αδυνατούμε να αιτιολογήσουμε την στάση φίλων και οικείων, όταν αυτοί ταυτίζονται με όσους δεν μας αγαπούν, όταν φαίνονται ανάξιοι της εμπιστοσύνης μας και δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες μας, όταν μας εγκαταλείπουν για την αγάπη άλλων ή για την εκπλήρωση των παθών τους. Οργή, θυμός, επιθυμία για εκδίκηση, αλλά και ένα βαθύ παράπονο συνοδεύουν την προδοσία, η οποία γίνεται ένας μεγάλος σταυρός, διότι καλούμαστε να προχωρήσουμε στην ζωή μας χωρίς το πρόσωπο που θεωρούμε ότι μας πρόδωσε, αλλά και να διαχειριστούμε τα συναισθήματά μας έναντί του.
Η ανθρωπότητα αγαπά την προδοσία, όχι όμως τον προδότη. Η προδοσία εξυπηρετεί συμφέροντα. Είναι αρρώστια, γιατί πηγάζει από τα πάθη μας. Ακόμη κι όταν φαινομενικά δικαιολογείται, στην ουσία αποτελεί μία κίνηση προσβολής ενός αισθήματος το οποίο κανονικά διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις σχέσεις των ανθρώπων, μολονότι σήμερα έχει σχεδόν υποκατασταθεί από την «κυνικότητα του συμφέροντος».
Η προδοσία προσβάλλει την τιμή μας, όχι με την υλική αξία, αλλά με την έννοια του φιλότιμου, της αξιοπρέπειας, αποδομεί την ταυτότητά μας. Είναι ζήτημα τιμής να παραμείνουμε αυθεντικοί. Όταν προδίδουμε τους φίλους και τις σχέσεις μας, προδίδουμε τις αξίες με τις οποίες έχουμε ταυτιστεί και το πρόσωπο που θέλουμε να είμαστε και να δείχνουμε έναντι των άλλων.
Ο προδότης μπορεί να εκδικείται για τις δικές του ματαιώσεις. Για πληγές που οι άλλοι του έχουν επιφέρει. Για το ότι επειδή τα πάντα μπορούν να πωληθούν και να αγορασθούν, πιέζεται να κοιτάξει το συμφέρον του. Όμως μέσα του δεν μπορεί να είναι αναπαυμένος. Η προδοσία τον στιγματίζει. Ακόμη κι αν αλλάξει γνώμη για έναν άνθρωπο με τον οποίο βιώνει οικειότητα, καλό είναι να αποσύρεται από την σχέση και όχι να εκδικηθεί, να πληγώσει παραδίδοντας αυτόν που μέχρι λίγο πριν έλεγε ότι αγαπούσε στους εχθρούς του.
Στην Μεγάλη Εβδομάδα σπουδάζουμε στο πρόσωπο του Ιούδα όλα αυτά τα χαρακτηριστικά. Ο τρόπος του γεμάτος δολιότητα. «Ενώ μισούσε, έδινε φιλί, ενώ φιλούσε, την ίδια στιγμή πουλούσε», όχι έναν άνθρωπο, αλλά τον Ίδιο τον Θεό. Το παράδοξο όμως είναι ότι ο Χριστός, παρότι είχε μπροστά Του τον μεγάλο Σταυρό του θανάτου για την σωτηρία του κόσμου, δεν δίστασε να σηκώσει και τον σταυρό της προδοσίας. Μόνο που δεν αντέδρασε όπως θα περιμέναμε. Έδειξε αγάπη στον προδότη μέχρι τέλος. Του προσέφερε το Σώμα Του και το Αίμα Του στον Μυστικό Δείπνο. Δεν έδωσε εντολή στους άλλους μαθητές να τον σταματήσουν. Ακόμη και κατά την σύλληψή Του τον άφησε να Τον φιλήσει. Μείζων και της προδοσίας η Αγάπη.
Είναι σταυρός η προδοσία. Στο αίσθημα της απόλυτης αδικίας που βιώνουμε πόσο περιθώριο αφήνουμε στον εαυτό μας να μιμηθεί τον Χριστό; Να διαχειριστούμε κάθε προδοσία με αγάπη και όχι εκδίκηση; Να συγχωρήσουμε και να προχωρήσουμε; Να προσευχηθούμε γι’ αυτόν που μας «πουλά»; Να θυμηθούμε τις μικρότερες και μεγαλύτερες προδοσίες που κάνουμε κι εμείς έναντι του Θεού με τις αμαρτίες μας; Σκληρός ο σταυρός. Δροσίζει όμως την καρδιά μας, παρά το εκδικητικό ήθος της εποχής μας, η αγάπη. Ας την ζητήσουμε από Εκείνον που μας την δίνει χωρίς όριο στον Γολγοθά, προσδοκώντας και την δική μας ανάσταση!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»
την Μεγάλη Τετάρτη 12 Απριλίου 2017
