Ένα από τα πιο συγκλονιστικά γεγονότα της Παλαιάς Διαθήκης ήταν η μετοικεσία των Ιουδαίων στη Βαβυλώνα, μετά την καταστροφή των Ιεροσολύμων από τους Βαβυλωνίους του βασιλιά Ναβουχοδονόσορα, το 587 π. Χ. Η καταστροφή ήταν ολοκληρωτική. Ο οίκος του Κυρίου, ο ναός δηλαδή του Σολομώντα γκρεμίστηκε, τα υλικά από τα οποία ήταν καμωμένος, τα ιερά σκεύη και κάθε τι που είχε αξία μεταφέρθηκε ως λάφυρο πολέμου στην Βαβυλώνα, ενώ το παλάτι του βασιλιά Σεδεκία, τα σπίτια των ανθρώπων και κάθε τι που θύμιζε την περίλαμπρη πρωτεύουσα του περιούσιου λαού του Θεού καταστράφηκαν. Όλος ο λαός αιχμαλωτίστηκε και μεταφέρθηκε και αυτός ως λάφυρο στη Βαβυλώνα. Επί 48 έτη οι Ισραηλίτες παρέμειναν αιχμάλωτοι. Σχεδόν δύο γενιές έζησαν την απόλυτη σκλαβιά. Μακριά από τον τόπο τους, χωρίς ελπίδα επιστροφής, αλλά και χωρίς τη δυνατότητα φανερά να λατρεύουν τον Θεό τους, γεύτηκαν την απουσία ελευθερίας. Παρέμειναν Ισραηλίτες, διότι μέσα τους η σπίθα της σχέσης με τον Θεό της Παλαιάς Διαθήκης παρέμεινε ισχυρή. Θρήνησαν τις αμαρτίες τους, τον θρησκευτικό συγκρητισμό τους, δηλαδή το ανακάτεμα των παραδόσεων το οποίο επέτρεψαν στους εαυτούς τους να συμβεί, το διχασμό που τους έκανε να χωριστούν σε δύο βασίλεια, την αλαζονεία ότι τίποτε δεν επρόκειτο να τους συμβεί, διότι παρά την αποστασία τους ο Θεός ήταν υποχρεωμένος να τους σώσει, όπως και παλαιότερα, την απουσία προετοιμασίας για την αντιμετώπιση των εχθρών τους, την γενικότερη απραγία στη ζωή τους, που τους έκανε να μένουν προσκολλημένοι στο ένδοξο παρελθόν, ενώ ο χρόνος κυλούσε και οι άλλοι λαοί προετοιμάζονταν για να τους καταλάβουν. Το χειρότερο ήταν ότι αδιαφόρησαν στις ρήσεις των προφητών, ιδίως του Ιερεμία, οι οποίοι τους καλούσαν σε μετάνοια για την παράδοση ενός μέρους του λαού, κάποτε και των βασιλιάδων και των αρχόντων τους στην ειδωλολατρία.
Ο Θεός όμως δεν τους λησμόνησε, για τον πρόσθετο λόγο ότι μέσα στην αιχμαλωσία εμφανίστηκαν προσωπικότητες όπως ο προφήτης Δανιήλ και οι Τρεις Παίδες, οι οποίοι έδειξαν ότι στην ξένη γη, στην πικρία της αιχμαλωσίας, έρχεται κάποτε η αφύπνιση. Δεν είναι κατ’ ανάγκην οι άρχοντες, οι θεωρητικώς ηγέτες αυτοί που ξυπνούν τον λαό από τον λήθαργο, την μοιρολατρία, την λύπη και την παραίτηση. Είναι όσοι αισθάνονται ότι πρέπει να ξαναβρεθούν οι συνεκτικοί εκείνοι κρίκοι, οι οποίοι θα συναρμόσουν τον λαό σε μία κοινή πορεία, οι αξίες που θα νοηματοδοτήσουν αυτό που ήταν και αυτό που έχασε ο λαός, για να μπορέσει να επανέλθει. Χωρίς μνήμη, χωρίς αξίες, χωρίς ρίζες, χωρίς γιορτές, χωρίς επίγνωση αποστολής, χωρίς συναίσθηση της ετερότητας σε σχέση με τους άλλους, η σκλαβιά δε θα πάψει να υφίσταται. Και ο Δανιήλ και οι Τρεις Παίδες, αντιστεκόμενοι τόσο στην θρησκευτική όσο και στην εθνική αλλοτρίωση, παίρνοντας απόφαση να είναι ο Θεός ο συνεκτικός κρίκος που ενώνει τον λαό και όντας έτοιμοι ακόμη και να πεθάνουν αναφωνώντας το «έστι Θεός» στην κάμινο του πυρός, αφυπνίζουν τον λαό. Για να έρθουν οι ιστορικές συγκυρίες, όπως ο Θεός προνοεί, κι ένας κάποιος Ζοροβάβελ, ασήμαντος φαινομενικά, να αναλάβει να επιστρέψει τον λαό του στον τόπο του. Να τον κάνει σταδιακά να ξανακερδίσει ό,τι έχασε. Μέχρις ότου να έρθει ο Χριστός και να ολοκληρώσει την επιστροφή. Όχι όμως τώρα στην αίσθηση της μοναδικότητας στη σχέση με τον Χριστό, αλλά στην βεβαιότητα ότι ο καθένας μας, ο κάθε λαός διαδραματίζει τον ρόλο του στην ιστορία του κόσμου, για να ζήσει ο κόσμος συνολικά. Όχι μόνο σ’ αυτή τη ζωή, αλλά στην αιωνιότητα.
Κι αυτός ο ρόλος είναι η αγιότητα. Είναι η προσδοκία της έλευσης του Χριστού στην Παλαιά Διαθήκη, η οποία γίνεται πίστη που περνά από γενιά σε γενιά. Είναι η βίωση του Γεννηθέντος Κυρίου ως του Προσώπου εκείνου που γίνεται αυτό που αποκαλύπτει το όνομα: Ιησούς σημαίνει ότι ο Θεός σώζει τον λαό Του. Είναι η αποστολή των μαθητών του Χριστού να κηρύξουν το Ευαγγέλιο, την είδηση της μεγάλης χαράς ότι ετέχθη ο Σωτήρ σε όλη την κτίση. Είναι η αποστολή του καθενός από μας να τηρήσουμε όσα ο Χριστός και οι Απόστολοι μάς δίδαξαν στη ζωή της Εκκλησίας, για να μπορέσουμε να μην θρηνήσουμε την αιχμαλωσία μας ούτε από την αισθητή Βαβυλώνα των ισχυρών του κόσμου, την Βαβυλώνα του πολιτισμού, που ζητά να είμαστε άθρησκοι, απάτριδες, ανέραστοι, άνθρωποι χωρίς ταυτότητα, παραδομένοι στα πάθη, τη φιληδονία, τον εγωκεντρισμό, άνθρωποι χωρίς αγίους και χωρίς ελπίδα για αιωνιότητα, ούτε από την νοητή Βαβυλώνα, αυτή του πειρασμού που μας πολεμά με τους λογισμούς, την κακία, την απιστία, την άρνηση να προτάξουμε τη αγάπη και τη συγχωρητικότητα για να επιλέξουμε την αυτοδικαίωσή μας, την πρόταξη του χρήματος και των αγαθών και όχι της Βασιλείας του Θεού και της δικής Του δικαιοσύνης.
Οι Ισραηλίτες θρήνησαν την μετοικεσία της Βαβυλώνος. Ο Θεός όμως δεν τους ξέχασε. Εμείς δεν μοιάζουμε να θρηνούμε την αποστασία των καιρών από το θέλημά Του, ούτε να παραδειγματιζόμαστε από την πρωτοφανή κρίση την οποία αντιμετωπίζουμε. Στο ψέμα της ειδωλολατρίας παραδόθηκαν οι Ισραηλίτες. Στο ψέμα της σύγχρονης ειδωλολατρίας παραδιδόμαστε κι εμείς. Στην ιδέα ότι η ευτυχία είναι δυνατή χωρίς την χαρά του Θεού. Χωρίς Χριστό, αγάπη, ελευθερία, ανθρωπιά, πλησίον. Εκείνοι αιχμαλωτίστηκαν και έφυγαν από τον τόπο τους. Εμείς ζούμε εν χώρα και σκιά θανάτου, αιχμάλωτοι στον τόπο μας. Εκείνοι χρειάστηκαν ως ηγέτες απλούς ανθρώπους οι οποίοι έδειξαν τι σημαίνει να τηρείς το θέλημα του Θεού εις πείσμα των καιρών και των ισχυρών. Εμείς μπορούμε άραγε να αφυπνιστούμε και να προτάξουμε το πρόσωπο του Χριστού ως οδηγό στη ζωή μας, εις πείσμα των καιρών και των κάθε λογής ισχυρών; Η εορτή των Χριστουγέννων είναι μία πρώτη πρόσκληση να αναφωνήσουμε, όπως ο οι τρεις Παίδες και ο προφήτης Δανιήλ: «Έστι Θεός» (Δανιήλ, 3,17). Το παιδίον νέον. Αυτός που δι’ ημάς εγεννήθη και μπορεί να μας λυτρώσει από κάθε κακό, κάθε οδύνη, κάθε ήττα. Διότι είναι η Αλήθεια που σώζει εντός της Εκκλησίας και μας ελευθερώνει! Ας Τον αναζητήσουμε και ας Τον κοινωνήσουμε, ακολουθώντας τους αγίους Του!
Κέρκυρα, 18 Δεκεμβρίου 2016
