«Εἶπε δὲ Ἀβραάμ· Τέκνον, μνήσθητι ὅτι ἀπέλαβες σὺ τὰ ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ σου, καὶ Λάζαρος ὁμοίως τὰ κακά· νῦν δὲ ὧδε παρακαλεῖται, σὺ δὲ ὀδυνᾶσαι» (Λουκ. 16, 25)
«Ὁ Ἀβραὰμ ὅμως τοῦ ἀπάντησε· παιδί μου, θυμήσου ὅτι ἐσὺ ἀπόλαυσες τὴν εὐτυχία στὴ ζωή σου, ὅπως κι ὁ Λάζαρος τὴ δυστυχία. Τώρα λοιπὸν αὐτὸς χαίρεται ἐδῶ, κι ἐσὺ ὑποφέρεις».
Οι άνθρωποι στη ζωή μας δυσκολευόμαστε να διακρίνουμε
το κακό, όταν αυτό αφορά στους άλλους και όχι σε μας. Το διαπιστώνουμε με την
παθητική μας στάση έναντι γεγονότων όπως ο πόλεμος, όπως η τοξικότητα και η
κακία εις βάρος συνανθρώπων μας στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, αλλά και όταν
δεν θίγονται δικά μας συμφέροντα. Έτσι, παραμένουμε θεατές του πόνου και της
λύπης των άλλων, ενώ θα μπορούσαμε να τους ανακουφίσουμε είτε υλικά, είτε πνευματικά,
διά της προσευχής και της έγνοιας γι’ αυτούς, ακόμη και για όσους δεν
γνωρίζουμε. Αυτό γίνεται κάθε φορά που τελούμε στην Εκκλησία το μυστήριο της
θείας ευχαριστίας. Διότι εκεί, εναποθέτουμε στον Θεό την ελπίδα και την
επιθυμία μας να στηρίξει αυτούς που υποφέρουν και δοκιμάζονται ποικιλοτρόπως,
ζούνε δηλαδή το κακό τόσο στην ύπαρξή τους, όσο και στο περιβάλλον τους. Ίσως κάποιος
να καγχάσει. Να πει ότι κι αυτό είναι παθητική στάση. Η πίστη όμως είναι
εμπιστοσύνη στο θέλημα του Θεού και στην δική Του παρέμβαση, η οποία δεν είναι
απαραίτητα αλλοιωτική των καταστάσεων, αλλά δίνει δύναμη στις καρδιές των
δοκιμαζομένων. Όταν όμως έχουμε τη δυνατότητα να ανακουφίσουμε και στην πράξη,
υλικά τον συνάνθρωπό μας και δεν το πράττουμε, τότε το κακό πραγματικά θριαμβεύει
όχι μόνο επάνω τους, αλλά και επάνω μας.
Έναν τέτοιο θρίαμβο του κακού παρακολουθούμε στην
παραβολή του πλούσιου και του φτωχού Λαζάρου. Ο πλούσιος γνωρίζει τον Λάζαρο
που βρίσκεται στα πρόθυρα της οικίας του, υποφέρει από πληγές και πείνα και από
την απουσία ανθρώπινης παρουσίας. Εντούτοις, δεν αισθάνεται την ανάγκη να κάνει
το παραμικρό. Να δώσει εντολή στους υπηρέτες του να προσφέρουν στον Λάζαρο ένα
πιάτο φαγητό, ένα ρούχο, ιατρική περίθαλψη, ένα κρεβάτι να κοιμηθεί,
αξιοπρέπεια και ανθρωπιά. Εγωκεντρικός ο πλούσιος, κάνει ότι δεν βλέπει. Και ο
Λάζαρος απολαμβάνει τη δυστυχία, ενώ ο πλούσιος απολαμβάνει όλα τα αγαθά της
ζωής αυτής. Ο Λάζαρος όμως πιστεύει στον Θεό και σιωπά. Καρτερεί. Και μετά τον
θάνατο, η κατάσταση ανατρέπεται ριζικά. Το κακό αγγίζει τον Λάζαρο στον παρόντα
χρόνο. Όταν ο χρόνος αυτός λήγει, τότε η αγκαλιά του Αβραάμ γίνεται η αγκαλιά
του πατέρα που ο Λάζαρος δεν έζησε σ’ αυτή τη ζωή. Μόνο που τώρα η αγκαλιά αυτή
γίνεται αγάπη και θαλπωρή χωρίς τέλος. Και ο πλούσιος, που αφέθηκε στο κακό χωρίς
να σκεφτεί και να νοιαστεί, ο πλούσιος που είδε το κακό στον αδελφό του με
παντελή αδιαφορία, γεύεται τις συνέπειες αυτού του κακού στην αιωνιότητα, χωρίς
διέξοδο: φωτιά, ακοινωνησία, σκοτάδι είναι η κατάστασή του και το μόνο
διάλειμμα στο κακό είναι να δει για λίγο αυτόν που το έζησε στον παρόντα χρόνο,
να ζει την αντίστροφη κατάσταση. Κι εκεί πάλι χωρίς κακία. Χωρίς
εκδικητικότητα. Με την σιωπή της χαράς και της ευγνωμοσύνης στον πατέρα τον
Αβραάμ.
Η εικόνα της παραβολής είναι μια υπενθύμιση σε όλους μας ότι είναι χρέος μας να αντιστεκόμαστε στο κακό, να μειώνουμε τις συνέπειές του στον πλησίον μας, όσο μπορούμε. Κι εκεί που δεν έχουμε κάτι να αντιτάξουμε, ας ακούμε τον λόγο της γραφής, του Μωυσέως και των προφητών, τον λόγο του Ευαγγελίου ότι ο χρόνος τρέχει και η αγάπη μετρά μόνο. Όσο μπορούμε.
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
5 Νοεμβρίου 2023
Κυριακή Ε’ Λουκά, του πλούσιου και του Λαζάρου
