Σχεδόν όλοι όσοι προσπαθούν να δούνε θετικά το γεγονός του υποχρεωτικού εγκλεισμού μας και να μας δώσουν δύναμη, μας λένε ότι είναι μία εξαιρετική ευκαιρία επικοινωνίας, ότι μπορούμε να μετατρέψουμε τα σπίτια μας σε χώρους προσευχής, ότι μπορούν οι γονείς να έρθουν σε επικοινωνία με τα παιδιά και μεταξύ τους, ενώ αναρτώνται “έξυπνα” σχόλια όπως: “είναι καλοί οι άνθρωποι τους οποίους γνώρισα αυτές τις μέρες”, εννοώντας τους οικείους. Η ταχύτητα της ζωής μας, οι υποχρεώσεις, τα προγράμματα, αλλά και ο τρόπος διάθεσης του ελεύθερου χρόνου, ουσιαστικά δεν μας επέτρεπαν την επικοινωνία ούτε με τον Θεό ούτε με τον συνάνθρωπο.
Από την άλλη, το διαδίκτυο θριαμβεύει αυτό το διάστημα. Προτάσεις για ταινίες, σειρές, επαναλήψεις, παιχνίδια γεμίζουν τον χρόνο στο άψε σβήσε. Ακόμα και οι πορνογραφικές ιστοσελίδες προσφέρουν ελεύθερη πρόσβαση! Εύκολα μπορούμε να αναρωτηθούμε, αναλογιζόμενοι και το πώς ο άνθρωπος έχει μάθει να σκέπτεται και να φέρεται, αν ο υποχρεωτικός εγκλεισμός του θα τον κάνει να αλλάξει συνήθειες ή από την πλήξη του εντός, οδηγηθεί σε ακόμη μεγαλύτερη παράδοση στην εικονική πραγματικότητα; Ο ρεαλισμός μας οδηγεί στο να σκεφτούμε το δεύτερο. Αν συνυπολογίσουμε και το γεγονός ότι οι περισσότεροι άνθρωποι κατοικούμε στις πόλεις, που σημαίνει ότι δεν μας είναι εύκολο να έρθουμε σε επαφή με την φύση -και ακριβώς γι᾽ αυτόν τον λόγο εγκλειστήκαμε υποχρεωτικά, για να μην πηγαίνουμε στην φύση και να μη συναντιόμαστε μεταξύ μας-, καταλαβαίνουμε ότι όση καλή διάθεση και να έχει κάποιος, δύσκολα θα μάθει να διαβάζει, να συζητά, να δημιουργεί ευκαιρίες αυθεντικής κοινωνικότητας. Θα επιλέξει το εύκολο, το οποίο θα του πάρει την πλήξη από τον νου.
Όταν λήξει αυτή η περίοδος απομόνωσης, ποια θα είναι άραγε η στάση μας; Οι άνθρωποι δεν πέφτουμε συνήθως με “τα μούτρα” σε ό,τι στερηθήκαμε; Και όταν εκτονωθούμε, δεν θα γυρίσουμε στον κανονικό μας ρυθμό; Ποια συζήτηση γίνεται στις καθημερινές ενημερώσεις από τους ειδικούς για τον πολιτισμό μας; Η ασθένεια ουσιαστικά είναι ένα επεισόδιο, κάνουμε υπομονή για να περάσει και μετά θα επανέλθουμε. Ο πολιτισμός μας δεν έχει αποφασίσει να παραιτηθεί από τον έλεγχο της σκέψης και της ζωής μας. Περισσότερο θα μας δεσμεύσει.
Αντί λοιπόν να βγάζουμε μεγάλους λόγους και να θεωρούμε ότι αυτό το διάστημα θα αλλάξει άρδην τις συνήθειές μας, ας σκεφτούμε και ας δράσουμε ρεαλιστικά. Μικρές ενέσεις ποιότητας. Λίγη επικοινωνία παραπάνω. Λίγη προσευχή και φιλοσόφηση της ζωής μας, ώστε να δούμε τι πραγματικά χρειαζόμαστε, ακόμη κι αν ο πολιτισμός μας δεν θα μας αφήσει ήσυχους, να εντοπίσουμε τα όριά μας και με ταπείνωση να πορευτούμε στο εξής, να νιώσουμε την αξία της αγάπης ως πρωταρχικής στάσης ζωής, ότι η προσωπική ευθύνη δεν σημαίνει κατάργηση της προσωπικότητάς μας, του εαυτού μας, της θέσης μας έναντι της ζωής, και, κυρίως, η συνείδηση της φθαρτότητάς μας, η οποία θα μας βγάλει από την αυταπάτη της αιωνιότητας που δήθεν η επιστήμη, η τεχνολογία και ο πολιτισμός μας δίνουν είναι μηνύματα που αξίζει να κρατήσουμε.
Το σπίτι μας είναι η κατ᾽ οίκον εκκλησία. Το μεταβάλλαμε σε πανδοχείο ικανοποίησης αναγκών. Καιρός να το ξανακάνουμε τόπο και τρόπο συνάντησης. Δεν είναι μοναστήρι. Από κει δεν φεύγουν οι μοναχοί. Εμείς όμως μπορούμε να μάθουμε τρόπους ώστε η έξοδός μας να έχει ελπίδα!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»
στο φύλλο της Τετάρτης 1ης Απριλίου 2020
