Οι άνθρωποι έχουμε εθιστεί στο ψέμα. Δεν είναι μόνο ο κόσμος του Διαδικτύου, στον οποίο κυκλοφορούνται κατά συρροή τα fake news, με σκοπό την προπαγάνδα. Είναι και η δική μας καθημερινότητα, στην οποία αισθανόμαστε ως επαγγελματίες πολιτικοί, οι οποίοι θα πρέπει να υφαρπάξουμε την επιδοκιμασία των συνανθρώπων μας υποσχόμενοι το ανέφικτο, ή ως εκείνοι που θα πρέπει να επιδείξουμε τις ικανότητές μας, να δικαιολογήσουμε τις πράξεις μας, να δικαιώσουμε τον εαυτό μας εις βάρος των άλλων, να αγοράσουμε χρόνο, να περάσουμε καλά χωρίς να μας νοιάζουν τα βαθύτερα συναισθήματα, να διαδώσουμε “εν είδει κουτσομπολιού” ό,τι μπορεί να μειώσει τους άλλους.
Το ψέμα είναι στοιχείο και της οικογενειακής πραγματικότητας. Το παιδί, για να μην αναλάβει τις ευθύνες του όταν κάνει αυτό που του αρέσει, χωρίς να έχει άδεια από τους γονείς του, για να μην κουραστεί με το διάβασμα, αλλά να έχει χρόνο για χαλάρωση (κυρίως με τα διαδικτυακά παιχνίδια και το κινητό), γενικά για να αισθανθεί ελεύθερο να ακολουθήσει τις επιθυμίες του χωρίς συνέπειες, επενδύει στο ψέμα. Μιμείται συχνά τους μεγάλους. Φοβάται και κρύβεται, για να μην αντιμετωπίσει την αλήθεια. Θέλει να φύγει από σχέσεις, χωρίς όμως να δυσαρεστήσει τους άλλους, για να μπορεί να ξαναγυρίσει, εάν το νέο βήμα του δεν πάει τόσο καλά, όσο ελπίζει. Ζει με την χαρά του παρόντος. Δεν έχει καλλιεργημένη συνείδηση, καθώς μεγαλώνει σε έναν κόσμο στον οποίο η ψυχή ταυτίζεται με το “εγώ” και το “υπερεγώ” θεωρείται κοινωνικό κατασκεύασμα, ξεπερασμένο από την μεταμοντέρνα θεώρηση της “αλήθειας”. Ο Θεός είναι στην γωνία, καθώς ή δεν υπάρχει ή δεν θεωρεί σημαντικές τις πτώσεις μας. Οι μικροί ακολουθούν τους μεγάλους στο ψέμα ως κάλυμμα των επιθυμιών!
Μία από τις πιο ωραίες εικόνες παραμυθιού είναι κι αυτή του Πινόκιο, η μύτη του οποίου μεγάλωνε κάθε φορά που έλεγε ψέμα. Ο νεαρός ήρωας είχε ως απτό σημάδι της αναλήθειάς του το να καταλαβαίνουν οι άλλοι ότι δεν μπορεί να λέει ψέματα χωρίς συνέπειες. Και ο Πινόκιο αναγκάστηκε να συνέλθει. “Το ψέμα έχει κοντά ποδάρια”, δεν μπορεί να μας πάει μακριά, λέει ο λαός μας. Όσο κι αν αφήνουμε την συνείδησή μας ακαλλιέργητη, το περιβάλλον μας θα διαπιστώσει την πραγματικότητα. Και τότε θα υποχρεωθούμε να σταθούμε απέναντι στον συνάνθρωπο που επιχειρήσαμε να ξεγελάσουμε, απέναντι στην κρίση των πολλών, αλλά και στους νόμους της ζωής, που πρόσκαιρα ανέχονται το ψεύτικο. Θα κριθούμε και θα απορριφθούμε.
Θέλει κόπο να επιλέξουμε την οδό της αλήθειας στην πορεία μας. Να διδάξουμε τα παιδιά μας να είναι αυθεντικά. Το τίμημα του ψέματος, άλλωστε, σε κάθε σχέση είναι η μοναξιά, το γκρέμισμα της εμπιστοσύνης και ο κλονισμός της αγάπης. Κι επειδή έχουμε ψυχή, ο κρυπτός της καρδίας μας άνθρωπος θα μας ελέγξει, διότι παραδοθήκαμε στον πατέρα του ψεύδους, που είναι ο διάβολος.
Ο Χριστός είναι η αλήθεια και η αλήθεια ελευθερώνει. Η αλήθεια είναι κάποτε πικρή, απαιτεί αυτοκριτική, μετάνοια, αλλαγή. Μπορείς όμως να κοιμάσαι με ήσυχη την συνείδηση και χωρίς τον φόβο ότι θα πληρώσεις τίμημα καταστροφής. Η παράδοση στις επιθυμίες δεν σώζει. Λυτρώνει μόνο η αλήθεια του τι μπορούμε να κάνουμε και να χαρούμε γνήσια! Και τότε, αναλαμβάνοντας την ευθύνη μας, θα αγαπηθούμε γι᾽ αυτό που είμαστε!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»
στο φύλλο της Τετάρτης 6 Μαρτίου 2019
