Υπάρχουν λάθη και λάθη στην καθημερινότητα και στην ζωή μας. Είναι οι λανθασμένες εκτιμήσεις μας για πρόσωπα και καταστάσεις. Όταν υπολογίζουμε στην βοήθεια κάποιων, όταν νομίζουμε ότι είναι όπως θα τους θέλαμε, όταν δεν βλέπουμε τα συμφέροντα που κινούν την σκέψη και την συμπεριφορά τους. Είναι οι λανθασμένες εκτιμήσεις για τις δικές μας δυνατότητες. Για τις αντοχές του χαρακτήρα μας. Για την επιμονή να παλέψουμε. Για τους στόχους που θέτουμε. Για τις επιθυμίες των άλλων με τις οποίες πρέπει να συγκρουστούμε. Για το τι μας κάνει αληθινά ευτυχισμένους. Είναι οι λανθασμένες εκτιμήσεις για το περιβάλλον στο οποίο ζούμε. Για τα πάθη μας. Για τον χρόνο που έχουμε. Για το βραχυπρόθεσμο ή το μακροπρόθεσμο στο οποίο καλούμαστε να επενδύσουμε. Κάποτε είναι η απουσία σχεδίου. Η προχειρότητα. Η επιπολαιότητα.
Υπάρχουν όμως και λάθη τα οποία έχουν να κάνουν με ό,τι ονομάζουμε νόημα και περιεχόμενο ζωής. Λάθη τα οποία δεν διορθώνονται και με τα οποία πρέπει να ζήσουμε, είτε ενοχικά και καταθλιπτικά είτε να προχωρήσουμε σαν να μην τρέχει τίποτα, δηλαδή με αναισθησία και αδιαφορία, είτε να συμβιβαστούμε με αυτά, να τα θυμόμαστε, αλλά να αλλάζουμε ζωή. Απέναντί τους μπορούμε να επιλέξουμε τον δρόμο της μελαγχολίας και της αυτοκαταδίκης ή τον δρόμο της πώρωσης της συνείδησης ή τον δρόμο της μετάνοιας. Της εκζήτησης δηλαδή από τον Θεό της άφεσης και του νέου ξεκινήματος, αλλά και της αναγνώρισης ενώπιον των ανθρώπων της αστοχίας μας. Διότι τα λάθη τέτοιου είδους έχουν συνέπειες στους άλλους. Για παράδειγμα, η λανθασμένη επιλογή συζύγου και το διαζύγιο δεν αφήνει ανεπηρέαστο όχι μόνο τον εαυτό μας και τον άλλο, αλλά και τα παιδιά που τυχόν έχουν γεννηθεί, όπως επίσης και τους οικείους. Το ίδιο συμβαίνει και με ιδέες, οι οποίες στην εφαρμογή τους αποδεικνύονται καταστροφικές. Οι συνέπειες τους κλονίζουν την δική μας θέαση ζωής, αλλά και άλλους που πίστεψαν και ακολούθησαν.
Υπάρχει όμως και η λανθασμένη θεώρηση σχετικά με την ύπαρξη του Θεού. Αν βλέπουμε τον Θεό ως πατέρα ή ως εισαγγελέα. Αν Τον βλέπουμε ως εξουσία ή ως ευσπλαχνία και αγάπη. Αν Τον βλέπουμε με την ιδιοτέλεια Εκείνου που εκπληρώνει τα συμφέροντά μας ή Εκείνου που Τον εμπιστευόμαστε σε κάθε στιγμή της ζωής έχοντας ως γνώμονα το θέλημά Του. Αν Τον βλέπουμε ως δωρητή μίας μεταφυσικής αιωνιότητας την οποία δικαιούμαστε εγωκεντρικά ή αν Τον βλέπουμε ως τον βοηθό μας, ο Οποίος μας ενισχύει στην ελεύθερη διαχείριση της ζωής μας, δηλαδή σε ένα αίσθημα ευθύνης που μας ενηλικιώνει.
Όπως και να έχει, στους καιρούς μας δύσκολα παραδεχόμαστε ότι κάνουμε λάθος. Είναι ο εγωισμός μας που δεν θέλει να υποστεί καμία συνέπεια. Που πάντα θέλει να αποδίδει το φταίξιμο στους άλλους, κρυμμένος σε μία υποτιθέμενη τελειότητα. Εκπαιδευόμαστε ως τα αιώνια παιδιά, στα οποία όλα πρέπει να δικαιολογούνται. Πώς να αποδεχθούμε πάθη; Πώς να αναζητήσουμε αλήθεια, όταν το κριτήριο είναι ο εαυτός μας; Το βλέπουμε στις σχέσεις μας, από το σχολείο και την οικογένεια, ως την εργασία και την πολιτική. Το βλέπουμε στην Εκκλησία, όταν απουσιάζει η ταπείνωση.
«Έκανα λάθος». Θέλει γενναιότητα για το νέο ξεκίνημα. Χρέος μας να την χτίσουμε με την βοήθεια του Θεού και να την μοιραστούμε.
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην « Ορθόδοξη Αλήθεια»
Δημοσιεύθηκε στην « Ορθόδοξη Αλήθεια»
στο φύλλο της Τετάρτης 26 Σεπτεμβρίου 2018
