Ένα
από τα ερωτήματα που σήμερα έχουν πάψει να τίθενται ως αυτονόητα είναι και το
αν υπάρχουμε για τον εαυτό μας ή υπάρχουμε για να σχετιζόμαστε. Προτεραιότητα
του κόσμου είναι το εγώ μας. Εκ φύσεως, εκ χαρακτήρος, με βάση τον δικό μας
τρόπο θεωρούμε ότι η ζωή μας έχει νόημα και αξία. Αν μάλιστα διαβλέπουμε
αποτυχίες στην ζωή μας, αν δεν αισθανόμαστε καλά με τον εαυτό μας ή
διαπιστώνουμε ότι οι άλλοι δεν μας αναγνωρίζουν ή τα πράγματα δεν έρχονται όπως
τα επιθυμούμε, τότε απογοητευόμαστε και κλεινόμαστε στον εαυτό μας. Άλλοτε
βλέπουμε την ζωή μόνο μέσα από το δικό μας πρίσμα, άσχετα αν οι προθέσεις μας
είναι καλές ή μη. Δυσκολευόμαστε να την
δούμε και μέσα από τα μάτια των άλλων. Ακόμη και τον Θεό Τον βλέπουμε και
προσπαθούμε να Τον ερμηνεύσουμε με βάση το εγώ μας. «Δεν μου έκανε αυτό, δεν
μου έκανε εκείνο που Του ζήτησα». Ή είμαστε ευχαριστημένοι, γιατί νιώθουμε ότι
ο Θεός ανταποκρίνεται στο θέλημά μας.
Υπάρχουν
γιορτές στην εκκλησιαστική μας παράδοση που μας δείχνουν όμως πώς η πίστη
αντιμετωπίζει το ερώτημα αυτό και μας βοηθούν να διαλύσουμε πλάνες που έχουμε
διαμορφώσει, κυρίως στους καιρούς μας. Μία τέτοια γιορτή είναι και αυτή του
Γενεθλίου της Υπεραγίας Θεοτόκου, η πρώτη μεγάλη γιορτή κάθε εκκλησιαστικού έτους.
Στον Εσπερινό της εορτής ψάλλουμε: Με την
γέννησή σου «η της φύσεως ημών
διαλέλυται στείρωσις». Με τον ερχομό της Παναγίας ως θείας δωρεάς στο
στείρο ζευγάρι των προπατόρων Ιωακείμ και Άννας, οι οποίοι ήταν μεγάλοι σε
ηλικία, διαλύεται η στειρότητα της ανθρώπινης φύσης, ψάλλει ο υμνογράφος.
Η στειρότητα της φύσεως δεν είχε
να κάνει μόνο με την αδυναμία των ανθρώπων να γεννήσουν παιδιά, δηλαδή να
αναπαραγάγουν το ανθρώπινο γένος, να δώσουν συνέχεια και ένα είδος αθανασίας,
καθώς ο θάνατος περιμένει τους πάντες. Ακόμη κι αν μπορούσαν, στην πράξη το
παιδί θα ήταν μία παρηγοριά, αλλά όχι μία λύση οριστική για την ανθρώπινη φύση.
Η στείρωσις της φύσεώς μας είναι κυρίως πνευματική. Έχει να κάνει με την
συνειδητοποίηση ότι όλα επάνω μας έχουν όρια. Ότι η ανθρώπινη φύση είναι
πεπερασμένη. Δεν είναι μόνο ο σωματικός θάνατος που θα μας καταπιεί. Είναι
πρωτίστως ο πνευματικός θάνατος. Η επιλογή μας μέσα από τα στοιχεία της φύσης
μας να αναπαράγουμε τον θάνατο. Στοιχείο της φύσης μας είναι το θέλημά μας. Η
γνώμη μας. Αυτό το θέλημα, όταν δεν αγαπά, παράγει θάνατο. Παράγει εξουσία εις
βάρος των άλλων. Υποτάσσει. Βλάπτει. Εγκλωβίζει στο εγώ. Αυτοθεώνει. Και είναι
δύσκολο να αγαπήσει, γιατί η το εγώ μας έχει καταστεί παραμορφωτικά ο «φυσικός
μας τρόπος». Έχει να κάνει με το δικαίωμά μας να τα θέλουμε όλα και να τα
θέλουμε τώρα.
Την στειρότητα της φύσης μας
διαλύει πρώτα η χάρη της σχέσης με τον Θεό. Όταν η γνώμη μας, το θέλημά μας
λειτουργεί στην προοπτική της
εμπιστοσύνης και της υπακοής. Εμπιστοσύνη
στον Θεό σημαίνει αγάπη σ’ Αυτόν. Σημαίνει
ότι, χωρίς να γινόμαστε μοιρολάτρες, χωρίς να παύουμε να αγωνιζόμαστε και να
προσπαθούμε, εμπιστευόμαστε σ’ Αυτόν την
έκβαση κάθε αγώνα μας. Υπακοή
σημαίνει αποδοχή όχι μόνο των εντολών του Θεού, όπως αυτές αποτυπώνονται στην
ζωή της Εκκλησίας, αλλά και αποδοχή της πρόνοιας του για μας. Ευχαριστία και
όχι μεμψιμοιρία. Χαρά και όχι γκρίνια. Ταπεινοσύνη και όχι « γιατί;». Σε μια
τέτοια πορεία, διαλύεται η στειρότητα της φύσης μας διότι αφήνουμε τον εαυτό
μας στα χέρια Του. Τον αναγνωρίζουμε ως τον Πατέρα μας, που γνωρίζει για μας
και οδηγεί την ζωή μας στην χαρά της κοινωνίας μ’ Αυτόν, ακόμη κι αν δυσκολευόμαστε. Ακόμη κι
αν η φύση μας μάς υπενθυμίζει αυτά που θα θέλαμε και δεν έχουμε.
Την στειρότητα της φύσης μας την
διαλύει και η χάρη της σχέσης με τους συνανθρώπους μας. Μόνο που αυτή λειτουργεί
στην προοπτική της αγάπης, η οποία, για την παράδοσή μας, είναι οικουμενική.
Είναι για όλους τους ανθρώπους, ακόμη και για τους εχθρούς μας. Στα πρόσωπα των
άλλων βλέπουμε τις εικόνες του Θεού που κληθήκαμε να διακονήσουμε. Και είναι
χαρά να νικούμε τον πειρασμό να μας διακονούν και να επιλέγουμε, μέσω της
πίστης, να δίνουμε αγάπη!
Στην γιορτή του γενεθλίου της
Υπεραγίας Θεοτόκου βλέπουμε αυτόν τον τρόπο να αποτυπώνεται στους πρωταγωνιστές
της. Ο Ιωακείμ και η Άννα ακολουθούν την ευλογία της σχέσης με τον Θεό με
εμπιστοσύνη και υπακοή και λαμβάνουν την χάρη να λυθεί η σωματική στείρωση,
αφού πριν λύθηκε η πνευματική. Η παναγία γεννιέται και θα ζήσει την ζωή της
αφιερωμένη στον Θεό και στην σχέση μαζί Του. Η ανθρώπινη φύση θα προσλάβει την
θεϊκή στο πρόσωπο του Κυρίου Ιησού και η Παναγία θα καταστεί Θεοτόκος. Αλλά και
όλη της η ζωή θα είναι μία συνεχής υπέρβαση της ανθρώπινης στειρότητας μέσα από
την εμπιστοσύνη και την υπακοή στον Υιό και Θεό της. Και όχι μόνο. Η Παναγία θα
εκπροσωπεί και στον παρόντα αιώνα και
στην αιωνιότητα την χάρη της σχέσης με τον Θεό και τους ανθρώπους, μεσιτεύοντας
για όλους μας.
Το εγώ μας έχει νόημα όταν
βλέπουμε την ζωή μέσα και από τα μάτια των άλλων. Μέσα από την αγάπη που
λυτρώνει και καταξιώνει. Ας παλεύουμε με τον τρόπο και την ζωή της Εκκλησίας να
βρούμε αυτό που μας λείπει, νικώντας και την δική μας στείρα, εγωκεντρική φύση!
Κέρκυρα, 8 Σεπτεμβρίου 2017
