Κάποιες στιγμές στην επίγεια ζωή του ο Χριστός αποδίδει σκληρούς χαρακτηρισμούς στην γενεά των ανθρώπων που τον περιβάλλει. Για παράδειγμα την αποκαλεί «γενεά μοιχαλίδα και αμαρτωλόν» (Μάρκ. 8,38), «γενιά άπιστη και αμαρτωλή». «Μοιχαλίς» είναι η γενιά η οποία δεν μένει πιστή στον Θεό όπως ο άντρας στη γυναίκα του και η γυναίκα στον άντρα της, αλλά επιλέγει άλλους έρωτες. «Αμαρτωλός» είναι η γενιά η οποία έχει αποτύχει στην σχέση της με τον Θεό, έχει αποτύχει στον προσανατολισμό της, δεν βρίσκει νόημα στον Θεό, αλλά επιλέγει να θεοποιεί τον εαυτό της και να απομακρύνεται από τον Δημιουργό του κόσμου που μας αγαπά.
Όντως σκληροί και οι δύο χαρακτηρισμοί. Ο Χριστός τους διατυπώνει γνωρίζοντας ότι ο λαός του Ισραήλ, αλλά και όλοι οι άνθρωποι δεν είναι σε θέση να στηριχτούν στη σχέση με τον αληθινό Θεό. Επιλέγουν οι άνθρωποι να στηριχτούν στα είδωλα, είτε αυτά είναι ψεύτικοι θεοί, είτε είναι υλικά αγαθά, είτε είναι ιδέες, είτε είναι εξουσίες, είτε απολαύσεις. Η καρδιά των ανθρώπων δεν μένει πιστή στον αληθινό Θεό. Είναι ανικανοποίητη από ό,τι προσφέρει ο Θεός, δηλαδή την αγάπη, την ελευθερία, την αλήθεια. Και προτιμά να ζει με τις άλλες αγάπης, να μοιχεύει στην σχέση με τον Θεό, να προσποιείται ότι είτε ο Θεός δεν υπάρχει είτε δεν της ταιριάζει. Αγνωμοσύνη και αχαριστία από την μία, αλλά και αίσθηση ότι η αγάπη για τον Θεό έχει σταυρικό χαρακτήρα, ο Θεός βάζει δύσκολα στον άνθρωπο και εκείνος προτιμά να απολαύσει την ελευθερία του χωρίς να δίνει λογαριασμό, ακόμη και σε Εκείνον που γνωρίζει ότι τον αγαπά, αλλά και θα ήθελε στην πραγματικότητα να έχει την αγάπη Του.
Η πιστότητα προϋποθέτει χαρά για τη σχέση. Η πιστότητα προϋποθέτει εμπιστοσύνη. Υπομονή όταν τα όσα δίνει ο Θεός δεν φαίνεται να συμβαδίζουν με τα όσα ο άνθρωπος προσδοκά. Βεβαιότητα ότι η σχέση πατρότητας και υιότητας που αναδεικνύει το πώς συνυπάρχουν Θεός και άνθρωπος στην ζωή είναι η πιο δυνατή σχέση που θα μπορούσε να ζητήσει ο άνθρωπος. Γιατί το παιδί από τον πατέρα παίρνει ασφάλεια, στοργή, ελπίδα ότι η πρόνοια θα οδηγήσει στο καλό, ενώ αν το παιδί συνεχώς αμφισβητεί τον πατέρα του δεν μπορεί να χαρεί. Η πιστότητα σημαίνει νίκη κατά οιουδήποτε πειρασμού απειλεί την αποκλειστικότητα της σχέσης. Γιατί η σχέση Θεού και ανθρώπου είναι σχέση έρωτα και αγάπης. Και ο έρωτας απαιτεί δόσιμο, αφιέρωση, πληρότητα, να πεις ότι δεν υπάρχει άλλος για μένα πλην Αυτού που με αγαπά.
Η πιστότητα προϋποθέτει άρνηση συμμόρφωσης με το πνεύμα της εποχής. Αυτό που πολεμά την αποκλειστικότητα στην σχέση και ζητά ελευθερία και ποικιλία. Η αποκλειστικότητα δεν σημαίνει κλειστή καρδιά στον άλλο συνάνθρωπο. Αποκλειστικότητα σημαίνει σχέση με επίγνωση ότι εδώ βρίσκεται η μεγάλη αγάπη. Ότι δεν μας χρειάζονται άλλες, όταν η υπάρχουσα δίνει πληρότητα. Η αποκλειστικότητα όμως έχει τις δυσκολίες της. Τον σταυρό της. Προϋποθέτει την εκούσια παραίτηση από το δικαίωμα της αποχώρησης. Ο Θεός μας δίνει την δυνατότητα να φεύγουμε από την σχέση μας μαζί Του. Αν όμως ο άνθρωπος έχει πάρει την απόφαση η σχέση αυτή να είναι όχι απλώς προτεραιότητα, αλλά αποκλειστική, τότε δεν σκέφτεται άλλη επιλογή. Ακόμη κι αν ο Θεός αφήνει τον άνθρωπο να δοκιμάζεται, να δυσκολεύεται, να σηκώνει σταυρό και σταυρούς, για να τον καθαρίσει όπως το χρυσάφι στο χωνευτήρι της φωτιάς, από πάθη, εγωκεντρισμούς, κακίες, για να τον βοηθήσει να καρδιοχτυπήσει για Εκείνον περισσότερο και να μπορέσει να χαρεί, ακόμη και μέσα στην λύπη, η αποκλειστικότητα γίνεται ζωή αιώνιος.
Η αμαρτωλότητα συνεπάγεται την απόφαση για μετάνοια. Όπως ο ερωτευμένος δεν τρέφει αυταπάτες για τον εαυτό του, γνωρίζει τις ελλείψεις του, συνειδητοποιεί τους λογισμούς του, κυρίως όμως ότι μπόρεσε και έζησε πριν γνωρίσει το αγαπημένο του πρόσωπο σαν να μην έτρεχε τίποτα και ταυτόχρονα, βιώνει πειρασμούς που τον κάνουν να λυγίζει, τουλάχιστον στον λογισμό, έτσι και η αμαρτωλή γενιά έναντι του Θεού βιώνει συνεχώς τον πειρασμό του λογισμού να ζήσει χωρίς Θεό. Να εγκαταλείψει τον σταυρό της σχέσης. Να καυχηθεί ότι είναι όμορφη αφ’ εαυτής της, χωρίς το στολίδι των χαρισμάτων που ο Θεός της έδωσε και κάθε στιγμή καθαρίζει από τον ρύπο του κακού. Χωρίς το στολίδι της μετάληψης Σώματος και Αίματος, που κάνει την αναξιότητα να μην είναι κυρίαρχη, αλλά την αγάπη να φωτίζει και να αγιάζει. Χωρίς τα δάκρυα της χαράς, όταν συνειδητοποιήσει ότι ο Θεός δεν ζητά σταυρό από τον άνθρωπο πρώτα, αλλά έγινε άνθρωπος και σήκωσε τον σταυρό τον δικό Του, αλλά και όλων των ανθρώπων. Έγινε το παράδειγμα που σώζει. Το παράδειγμα που παραιτείται από το θέλημα και αφήνεται στην εμπιστοσύνη. Ο Θεάνθρωπος Κύριος δεν μπορούσε να κατηγορηθεί για αμαρτία ούτε για δόλο εν τω στόματί Του. Όμως μας έδειξε ότι η αμαρτία καταργείται και ο άνθρωπος δεν υποδουλώνεται σ’ αυτήν ούτε την υπηρετεί, όταν εν μετανοία αφήνεται στην αγάπη του Θεού και εργάζεται σ’ αυτήν την προοπτική. Κατανοεί τι του λείπει και ομολογεί τόσο ενώπιον του Θεού όσο και ενώπιον των ανθρώπων την πίστη του στον Χριστό.
Ο χαρακτηρισμός του Χριστού ισχύει για κάθε γενιά. Ίσως περισσότερο από όλες για την δική μας. Η αποκλειστικότητα είναι σταυρός, αλλά και ανάσταση. Σήμερα οι άνθρωποι έχουμε απορρίψει στην πράξη και τα δύο. Οι άνθρωποι επιλέγουμε να καυχόμαστε για τα πάθη και το «εγώ» μας και αρνούμαστε την ταπεινοσύνη της μετάνοιας. Δεν κατανοούμε και δεν εμπιστευόμαστε την αγάπη που κάνει τον ζυγό και το φορτίου του σταυρού ελαφρύ. Και δεν είμαστε έτοιμοι ούτε με τον πλησίον μας να ζήσουμε την χαρά της αποκλειστικότητας και της μετάνοιας. Διότι ο δρόμος προς τον Θεό περνά μέσα από τον πλησίον. Περνά μέσα από την Εκκλησία, που δεν είναι θεσμός δόξας και εξουσίας, αλλά τρόπος απάρνησης του εαυτού, άρσης του σταυρού και συμπόρευσης με τον Θεάνθρωπο. Στα πρόσωπα των άλλων, που δεν υπάρχουν για να ικανοποιούν τα πάθη μας, αλλά για να μοιραζόμαστε την αλήθεια και την αγάπη μαζί τους, όποιο κι αν είναι το κόστος, η Εκκλησία δείχνει ότι μπορούμε. Αρκεί να λέμε στον εαυτό μας « λίγο ακόμη», όταν φαίνεται να λυγίζουμε από την κακία τους και την ανεπάρκειά μας. Από την περιφρόνηση στον Θεό του κόσμου, αλλά και από την δική μας αμαρτωλότητα. Από τον βομβαρδισμό μας με επιλογές- πειρασμούς που μας κάνουν να ξοδεύουμε τον χρόνο μας χωρίς αγάπη. Από το δίκιο και τα δίκαιά μας που ακυρώνουν την χαρμολύπη του Σταυρού, την ομορφιά της κοινωνίας με Αυτόν που νίκησε τον θάνατο.
Ζωή χωρίς Θεό, χωρίς αγάπη, χωρίς μετάνοια, χωρίς σταυρό δεν αντέχεται.
Κέρκυρα, 17 Σεπτεμβρίου 2017
