ΡΟΜΑΝΤΙΚΟΙ ΕΡΩΤΕΣ (ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΔΙΑΒΑΣΑΜΕ 75- ΤΟΜΑΣ ΧΑΡΝΤΥ, “ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΑΛΙΣΙΑ”, μετάφραση - επίμετρο- σημειώσεις Σπάρτη Γεροδήμου, εκδόσεις ΕΡΑΤΩ)
Ο ρομαντικός έρωτας είναι κάτι που ανήκει στο παρελθόν για την νοοτροπία του πολιτισμού και του κόσμου μας. Ρομαντικός είναι ο έρωτας στον οποίο τα συναισθήματα είναι πιο σημαντικά από την σωματική επαφή. Είναι ο έρωτας στον οποίο η λεπτότητα, η ευγένεια, ο σεβασμός στον άλλον, συνδέονται με την αναμονή και όχι με την αμεσότητα της εκπλήρωσης και της ευχαρίστησης. Η ευχαρίστηση έχει να κάνει με τον περικλεισμό του άλλου στον νου και την καρδιά και όχι με την προτεραιοποίηση της ηδονής του σώματος, χωρίς να την αποκλείει. Ο ρομαντικός έρωτας είναι συνδυασμός αγάπης και τιμής. Ο ρομαντικός έρωτας έρχονται στιγμές που απαιτεί θυσία, ακόμη κι αν μείνει ανεκπλήρωτος. Έτσι όμως αποθεώνεται.
Ο ρομαντικός έρωτας θεωρούνταν η βάση για να υπάρξει γάμος και οικογένεια στα ιδανικά ζευγάρια. Παρότι οι γάμοι παλαιότερα στηρίζονταν περισσότερο σε συνοικέσια ή σε προικοσύμφωνα, το όνειρο, κυρίως των κοριτσιών, ήταν να βρεθεί ο κάποιος που θα τις αγαπήσει όχι γι’ αυτά που έχουν, αλλά γι’ αυτό που είναι: άνθρωποι με καρδιά. Συνήθως η ζωή έφερνε συμβιβασμούς, ακόμη και στις εξιδανικευμένες θεωρήσεις του έρωτα. Συνήθως οι περισσότερες σχέσεις είχαν μία κοινωνική, συμβατική συμβίωση, ως εκπλήρωση του σκοπού του ανθρώπου, που ήταν να καταξιωθεί στην οικογένεια. Σήμερα αυτός ο δρόμος δεν είναι προτεραιότητα. Το πρόβλημα όμως έγκειται στο ότι η αναζήτηση της ποιότητας στις σχέσεις, η αναζήτηση της αγάπης ξεκινά από το τι περιμένουμε από τον άλλον και όχι από το τι είμαστε διατεθειμένοι να προσφέρουμε, πόσο μάλλον τον εαυτό μας.
Μία ωραία ιστορία καταγράφει ο Τόμας Χάρντυ (1840-1928), κλασικός συγγραφέας του νατουραλισμού, και με πολλά στοιχεία του ρομαντισμού και του διαφωτισμού, υπονομευτής της βικτωριανής ηθικής, αλλά και αναζητητής των ανθρώπινων συναισθημάτων στο “Ημερολόγιο της Αλίσια” (εκδόσεις ΕΡΑΤΩ). Ο έρωτας δύο αδελφών, της Καρολάιν και της Αλίσια, θυγατέρων ενός Αγγλικανού κληρικού, για τον ίδιο άντρα, έναν ζωγράφο, καλλιτεχνική φύση, ο οποίος αγαπά την μία πατρικά, την άλλη όμως ως γυναίκα, και βρίσκεται αναμεμιγμένος στην σύγκρουση των συναισθημάτων και τον υπόκωφο ανταγωνισμό των δύο γυναικών, φέρνει στην επιφάνεια την συμπτωματολογία του ρομαντικού έρωτα: σωματοποίηση των συναισθημάτων, πόνος που οδηγεί στον θάνατο, σύγκρουση ανάμεσα στην αξία του λόγου που δίνει κάποιος, στην τιμή δηλαδή που πρέπει να διαφυλάξει ως προς τον εαυτό του και απέναντι στον κοινωνικό περίγυρο του προσώπου που βιάζεται να προσκολληθεί, η ανάγκη να ταφούν τα αληθινά συναισθήματα, κάτι που κάνει την αγάπη να έχει όριο τον πόνο του άλλου, το αδιέξοδο που θυμίζει τραγωδία.
Ύβρις η βιασύνη. Ο έρωτας που γίνεται δύναμη κυριευτική. Περιβάλλον οι κοινωνικές αξίες που δεν επιτρέπουν ελευθερία. Τίσις ο θάνατος και η μοναξιά. Νέμεσις η απόφαση του ανθρώπου να ακολουθήσει τους ηθικούς, κοινωνικούς και θρησκευτικούς νόμους εις βάρος της δίψας του για ευτυχία. Αξίες ξεπερασμένες στους καιρούς μας, που αναδεικνύουν όμως το αξεπέραστο του αυθεντικού έρωτα. Μπορεί η κυνικότητα των καιρών μας μάς κάνει να ξεχνάμε ότι ο έρωτας δεν είναι ένα αδειανό πουκάμισο, που το φοράμε σε κάθε άλλον, αλλά ένα σπαθί που μας βοηθά να παλεύουμε να βρούμε στο πρόσωπο του άλλου που θα διαλέξουμε την γέννηση του αληθινού εαυτού μας. Μην πείτε πάντως ότι δεν μας λείπει να μπορούμε να έχουμε συναισθήματα για τα οποία να κάνουμε ένα βήμα θυσίας;
π. Θ.
26 Αυγούστου 2021
