Μία από τις πιο δύσκολες επιλογές στην καθημερινότητα του ζευγαριού είναι η γλώσσα της σιωπής. Συνήθως βλέπουμε την σιωπή να υπάρχει όταν ο ένας φοβάται να πει την αλήθεια στον άλλον, τόσο για πράξεις που έχει κάνει όσο και για την συμπεριφορά και τον χαρακτήρα του/της συντρόφου του. Σιωπούμε για να μην κάνουμε τα πράγματα χειρότερα. Σιωπούμε γιατί έχουμε επιλέξει να είμαστε “ανώτεροι” από τον άλλο και να μην “πέφτουμε” στο επίπεδό του. Σιωπούμε όταν αισθανόμαστε ότι φταίμε. Στην πράξη όμως σπάνια αυτή η γλώσσα λειτουργεί αυθεντικά, διότι, κατά βάθος, είμαστε θυμωμένοι, δεν συγχωρούμε ούτε τον εαυτό μας ούτε τον άλλο, προσπαθούμε να αγοράσουμε χρόνο, χωρίς να έχουμε προχωρήσει είτε σε αληθινή αυτοκριτική και μετάνοια για την συμπεριφορά μας είτε στην απόφαση να προχωρήσουμε με υπομονή, η οποία θα ξεπεράσει την κατάκριση ή το παράπονο.
Δεν είναι πνευματική κατάσταση η σιωπή αυτή. Αυθεντική είναι η σιωπή όταν βλέπουμε τον άλλον συνολικά. Όταν δεν μένουμε σε λάθη ή ελαττώματά του, αλλά τον αγαπούμε γι᾽ αυτό που είναι, δηλαδή ο/η μοναδικός/ή για την ζωή μας και αυτό είναι απόφαση καρδιάς. Είναι συνειδητή επιλογή να μην μείνουμε στα αρνητικά, αλλά να προχωρήσουμε με αγάπη και κατανόηση. Συμπάθεια αληθινή, διότι βλέπουμε πρωτίστως τον εαυτό μας. Εδώ είναι το δύσκολο. Να καταλάβουμε ότι δεν είμαστε αλάνθαστοι και να μπορέσουμε να συγχωρήσουμε τον άλλο που μας δυσκολεύει, διότι συνειδητοποιούμε ότι κι εμείς το ίδιο κάνουμε.
Η σιωπή είναι αρετή. Είναι δωρεά του Αγίου Πνεύματος στην εκκλησιαστική ζωή. Είναι ίδιον της τέλειας αγάπης, η οποία βγάζει έξω κάθε φόβο. Δεν είναι εγωιστική επιλογή, αλλά σημάδι ταπεινής προσέγγισης του άλλου. Δεν εξαρτάται από αυτόν. Αν θέλουμε να προχωρήσουμε αυθεντικά, ματώνουμε την γλώσσα μας, γιατί αγαπούμε. Διότι ο πειρασμός, κάποτε μόνιμος, είναι να ματώσουμε τον άλλον, να του αποδείξουμε το πόσο λίγος είναι και πόση χάρη του κάνουμε που είμαστε μαζί του, μολονότι έχει αδυναμίες και δεν του αξίζει. Η σιωπή είναι μίμηση Χριστού, ο Οποίος δεν απαντούσε στις λοιδορίες και στις ύβρεις, αλλά προσευχόταν για τους σταυρωτές Του.
Η σιωπή έρχεται σε αντίθεση με την νοοτροπία των καιρών μας, οι οποίοι φωνάζουν να φωνάζουμε! Απαιτούν την υπεράσπιση των δικαιωμάτων μας και, κάποτε, την επιβολή τους με κάθε τρόπο. Δεν είναι βέβαιο ωστόσο ότι το αποτέλεσμα θα είναι αυτό που νομίζουμε, διότι η δικαίωση του “εγώ” δεν λύνει τα προβλήματα κατανόησης και επικοινωνίας, ούτε αποκαθιστά την αγάπη ανάμεσα στο ζευγάρι.
Κάποτε δεν μπορούμε να σιωπήσουμε. Αισθανόμαστε αδυναμία, διότι νιώθουμε το δίκιο να μας πνίγει. Ας τηρήσουμε τουλάχιστον την διάκριση της ήρεμης εκφοράς του λόγου μας. Ας προσπαθήσουμε να μην ισοπεδώσουμε το πρόσωπό του, αλλά με στοργή και υπομονή ας περιγράψουμε τα συναισθήματά μας και ας του ζητήσουμε να σκεφτεί. Την ίδια στιγμή, ας προσευχόμαστε στον Θεό να φωτίζει. Εμείς να συγχωρούμε. Εκείνος να βοηθά. Το δύσκολο είναι να μην χάσουμε τον έλεγχό μας. Να μην εμπλακούμε σε αντιδικίες. Να μην συντριβούμε από τον εγωισμό. Να ακούσουμε τι έχει να μας πει ο άλλος. Και το ίδιο να κάνουμε και με τα παιδιά μας. Η νουθεσία ή η τιμωρία να μην είναι αφ᾽ υψηλού. Να μία ωραία απόφαση για την Σαρακοστή!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αληθεια»
στο φύλλο της Τετάρτης 13 Μαρτίου 2019
